TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ ÇEVRE DENETİMİ YÖNETMELİĞİ
Bu Yönetmelik, 24 Temmuz 2009 tarih
ve 27298 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı, çevrenin korunması için,
askerî birlik, bölge, tesis, işyeri ve tatbikatlarda faaliyet süresince çevre
denetiminin usul ve esaslarını; denetimi yapacak personelin, çevre yönetim
kısmı ile çevre yönetim işlem sorumlusunda aranacak şartlar ile görevlerini
düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 - (1) Bu Yönetmelik; çevre denetimi ile ilgili iş ve
işlemleri, askerî birlik, kurum ve tesis komutan/amirlerinin yükümlülüklerini,
çevre yönetim kısmının, çevre yönetim işlem sorumlularının ve denetimle ilgili
personelin görev ve yetkilerini kapsar.
Dayanak
Madde 3 - (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983
tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 12 nci
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Arıtma tesisi: Her türlü faaliyet sonucu oluşan katı, sıvı ve gaz halindeki
atıkların ilgili mevzuatta belirlenen standartları sağlayacak şekilde
arıtıldığı tesisleri,
b) Askerî birlik: Kuruluşu, teşkilat, personel ve malzeme
kadrosu ile birleştirilmiş, bir komuta altına konmuş, taktik ve idari bir bütün
olan askerî toplulukları,
c) Askerî bölge: Birinci derece askerî yasak bölgeler, nöbet
yerleri, karakol, kışla, karargâhlar, askerî kurumlar, yerleşme ve konaklama
gibi amaçlarla kullanılan bina ve mahallerin bulunduğu yerleri,
ç) Askerî işyeri: Türk Silahlı Kuvvetlerince yurt güvenliği
için gerekli faaliyetlerin yürütüldüğü işyerlerini,
d) Askerî tesis: Askerî personel, tesis veya malzemelerin
bulunduğu yer, depo, kışla, bina gibi yerleri,
e) Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan
veya bırakılan herhangi bir maddeyi,
f) Atıksu altyapı tesisleri: Evsel
ve/veya endüstriyel atıksuları toplayan kanalizasyon
sistemi ile atıksuların arıtıldığı ve alıcı ortama
verilmesinin sağlandığı sistem ve tesislerin tamamını,
g) Çevre: Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini
sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik,
fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamı,
ğ) Çevre denetim görevlisi: Çevre ile ilgili denetim yapabilecek
ve 8 inci maddedeki şartları sağlayan kişiyi,
h) Çevre denetimi: Askerî birlik, bölge, tesis, işyeri ve
tatbikatlarda yürütülen faaliyetlerin çevre mevzuatına uygunluğunun, bu
Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kontrol edilmesini,
değerlendirilmesini ve rapor haline getirilmesini,
ı) Çevresel etki değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi
planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin
belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar
vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile
teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin
uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları,
i) Çevre kirliliği: Çevrede meydana gelen ve canlıların
sağlığını, çevresel değerleri ve ekolojik dengeyi
bozabilecek her türlü olumsuz etkiyi,
j) Çevre korunması: Çevresel değerlerin ve ekolojik
dengenin tahribini, bozulmasını ve yok olmasını önlemeye, mevcut
bozulmaları gidermeye, çevreyi iyileştirmeye, çevre kirliliğini önlemeye
yönelik çalışmaların bütününü,
k) Çevre yönetim kısmı/çevre yönetim işlem sorumlusu: Çevre
denetimine tabi askerî birlik, bölge, tesis, işyeri ve tatbikatların çevre
mevzuatına uygunluğunu, alınan tedbirlerin etkili olarak uygulanıp
uygulanmadığını değerlendiren, tesis içi yıllık denetim programları düzenleyen
kısmı veya çevre yönetim işlem sorumlusunu,
l) Çevre yönetim sistemi (ÇYS): Planlı ve koordineli yönetim
faaliyetleri çalışma prosedürleri, dokümantasyon ve
kayıt muhafaza sistemi olan sorumlulukları, yetkileri ve kaynakları belirlenmiş
kurumsal bir yapı tarafından uygulanan ve amacı, çevre kalitesini koruyan
ve/veya arttıran işlem ve faaliyetleri hayata geçirmenin yanında olumsuz
çevresel etkileri ortadan kaldıran bir sistemi,
m) Denetim planı: Denetimi yapılacak birlik ve kurumların
önceliklerini ve hedeflerini belirleyen dokümanı,
n) Dış denetim: Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma
Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik
Komutanlığının Denetleme ve Değerlendirme Başkanlıklarınca gerçekleştirilen
çevre denetimini,
o) İç denetim: Askerî birlik, bölge, tesis, işyeri ve
tatbikatların çevre mevzuatına uygunluğunun, alınan tedbirlerin etkili olarak
uygulanıp uygulanmadığının çevre yönetim kısmı/çevre yönetim işlem sorumlusu
aracılığı ile değerlendirilmesi ve rapor haline getirilmesini,
ö) Katı atık: Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun
huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından, düzenli bir şekilde
bertaraf edilmesi gereken katı atık maddeleri,
p) Tehlikeli atık: Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden
olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer
canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan atıklar ve bu atıklarla
kirlenmiş maddeleri,
r) Tehlikeli kimyasallar: Fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik
yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan
ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan her türlü kimyasal
madde ve ürünleri,
s) Türk Silahlı Kuvvetleri: Genelkurmay Başkanlığı, kuvvet
komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Denetime Tabi Askerî Birimler, Faaliyetler ve
Yükümlülükler
Denetime tabi askerî birimler/faaliyetler
Madde 5 - (1) Türk Silahlı Kuvvetlerinin bütün birlik, kurum,
karargah, tesis, bölge ve işyeri faaliyetleri ile tatbikatlar dahil her türlü askerî maksatlı faaliyetler, çevre mevzuatı
hükümleri doğrultusunda çevre denetimine tabidir.
Denetime tabi askerî birimlerin yükümlülükleri
Madde 6 - (1) Denetime tabi askerî
birimler; çevre mevzuatı ile usul ve esasları belirlenen;
a) Askerî tesis ve işyerlerinin
faaliyetlerinden kaynaklanabilecek su kirliliğinin kontrolünü ve önlenmesine
ilişkin hususları,
b) Atıksu arıtma
tesislerinin işletilmesi ve işletilmesi sonucu ortaya çıkan atıklara ilişkin
hususları,
c) Isınmadan kaynaklanabilecek hava
kirliliğinin kontrolünü,
ç) Yağmur suyu hatlarının kontrolünü,
d) Deniz sahilinde bulunan tesislerde
toplanan deniz suyu ve sedimentine ait çevresel
verilerin, bir merkezde toplanması ve uzun döneme ait zaman serilerinin
oluşturulması bakımından 30/5/1973 tarihli 1738 sayılı
Seyir ve Hidrografi Hizmetleri Kanunu gereği, Seyir, Hidrografi ve Oşinografi
Dairesi Başkanlığına gönderilmesini,
e) Endüstri kaynaklı hava kirliliğinin
kontrolünü,
f) Askerî araç kaynaklı egzoz gazı emisyonunun kontrolünü,
g) Askerî birlik, bölge, tesis, işyeri ve
tatbikatlardan kaynaklanabilecek katı atıkların, atık yağların ve tehlikeli maddelerin
ve tehlikeli kimyasal madde ve ürünlerin kontrolünü,
ğ) Askerî sağlık teşkillerinden
kaynaklanabilecek tıbbi atıkların kontrolünü,
h) Ambalaj ve ambalaj atıklarının
kontrolünü,
ı) Atık pil ve akümülatörlerin kontrolünü,
i) Ömrünü tamamlamış lastiklerin
kontrolünü,
j) İnşaat ve benzeri faaliyetlerden
kaynaklanabilecek hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarının kontrolünü,
k) Askerî faaliyetlerden kaynaklanabilecek
toprak kirliliğinin kontrolünü,
l) Gemi atıklarının kontrolünü,
m) Faaliyetleri sonucu oluşabilecek
tehlikeli atıklar ve tehlikeli maddelerin kontrolünü,
n) Askerî birlik, bölge, tesis, işyeri ve
tatbikatlarda, Poliklorlu Bifeniller
(PCB) ve Poliklorlu Terfeniller
(PCT) ile PCB içeren ekipman kullanımının kontrolünü,
o) Askerî araçlarda kullanılan benzin ve
motorin kalitesi ile ilgili hususları,
ö) Askerî faaliyetlerden kaynaklanabilecek
gürültünün kontrolünü,
p) Askerî tesislerde mevcut yüzme suyunun
kalitesine ilişkin hususları,
r) Askerî faaliyetler öncesinde yapılması
gerekli çevresel etkilerin kontrolünü,
s) Ozon tabakasını incelten maddelerin
kullanımının sınırlandırılması ve kontrolünü,
ş) Askerî birlik ve kurumlarda bulunan
bilgisayar monitörü ve televizyon gibi elektronik cihaz hurdalarının
kontrolünü,
t) Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde
yürütülen ağaçlandırma faaliyetlerini,
yerine getirmekle
yükümlüdür.
Görev ve sorumluluklar
Madde 7 - (1) Çevrenin geliştirilmesi,
çevre sağlığının korunması ve çevre kirliliğinin en aza indirilmesi için
denetime tabi askerî birlik, kurum, tesis, işyeri ve faaliyetlerde aşağıda
belirtilen hususlar uygulanır.
a) Mevcut teşkilat yapılarına uygun olarak
en az üç kişiden oluşan çevre yönetim kısmı oluşturularak ve/veya çevre yönetim
işlem sorumlusu belirlenerek Çevre Yönetim Sistemi oluşturulur ve sürekliliği
sağlanır.
b) Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından
yetkilendirilmiş özel veya kamuya ait laboratuvarlarda
ilgili mevzuat kapsamında gerekli ölçüm ve analizlerin yaptırılması sağlanır.
Sonuçların negatif çıkması durumunda gerekli tedbirler alınır/aldırılır.
c) Çevre mevzuatı kapsamında istenilen
bilgi ve belgeler öngörülen sürede eksiksiz olarak sağlanır ve istendiğinde
çevre denetim görevlisine ibraz edilir.
ç) Çevre yönetim işlem sorumlusu ve
denetim görevlilerinin belirleyeceği eğitim planı ve programı doğrultusunda;
personele çevre bilincinin kazandırılmasına yönelik yıllık eğitim/konferanslar
planlanır ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla koordine edilerek eğitim
verilmesi sağlanır. Ayrıca askerî okullar ile sınıf okullarında çevre sağlığı
ve çevrenin korunması bilincinin oluşturulması konularında eğitimler,
konferanslar ve etkinlikler düzenlenir.
d) Yıllık iç denetim programları
düzenlenerek, çevre yönetim kısmı/çevre yönetim işlem sorumlusu aracılığı ile
yılda en az bir defa denetim yapılması sağlanır. İç denetim ve analiz sonuçları
dosyalanarak beş yıl muhafaza edilir.
e) Denetimlerde tespit edilen eksiklerin
giderilmesi konusunda gerekli tedbirler alınır/aldırılır.
f) Çevre yönetim planları oluşturulur ve uygulanması
sağlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çevre Yönetim Kısmı ile Çevre Yönetim İşlem Sorumlusu
ve Çevre Denetim
Görevlilerinde Aranacak Şartlar, Görevleri ve Eğitimi
Çevre yönetim işlem sorumlusu ve çevre
denetim görevlilerinde aranacak şartlar
Madde 8 - (1) Çevre denetim
görevlileri ve çevre yönetim işlem sorumlusu olarak görev yapacak personelde;
a) Üniversitelerin çevre mühendisliği,
kimya mühendisliği, kimya veya biyoloji bölümlerinden mezun olan ve/veya
alanında lisansüstü eğitim yapanlara öncelik verilmek üzere fakülte veya yüksek
okul mezunu olmak,
b) Personelin atanmasını müteakip;
Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı
koordinatörlüğünde hazırlanan eğitim müfredatına uygun olarak Millî Savunma
Bakanlığı (Savunma Sanayi ve Teknoloji Eğitim Merkezi – SATEM Komutanlığı)
tarafından verilen çevre eğitiminde başarılı olarak belge almaya hak kazanmış
olmak,
şartları aranır.
Çevre denetim görevlileri ve çevre
yönetim işlem sorumlusunun eğitimi
Madde 9 - (1) Çevre yönetim işlem
sorumlusu ve denetim görevlilerinin eğitim plan ve programı Genelkurmay
Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından koordineli
olarak belirlenir. Bu kapsamda;
a) Çevre yönetim sistemi,
b) Çevre denetimi,
c) Ulusal ve uluslararası çevre mevzuatı,
ç) Uygun görülen diğer çevre konularına,
yer verilir.
(2) Bu konular çerçevesinde, Millî Savunma
Bakanlığınca (Savunma Sanayi ve Teknoloji Eğitim Merkezi – SATEM Komutanlığı)
yıllık eğitim programları belirlenerek uygulanmaları sağlanır.
(3) Eğitim alan personel yapılacak
değerlendirme sonucuna göre belgelendirilir.
(4) Denetim görevlileri ve eğitici
personelin çevre denetimi ve çevre mevzuatı konularında eğitimini sağlamak
amacıyla talep edildiğinde, Çevre ve Orman Bakanlığınca gerekli eğitim desteği
sağlanır.
(5) Birlik ve kurumlarda görevli
personelin çevre bilincinin geliştirilmesi amacıyla eğitim alan çevre görevlisi
tarafından eğitim planlaması yapılır ve gerçekleştirmesi sağlanır. İhtiyaç
duyulduğunda eğitim planlarına garnizondaki diğer kamu kurum ve kuruluşları ile
üniversitelerin ilgili bölümlerinden destek talep edilebilir.
Çevre yönetim kısmı ve çevre yönetim
işlem sorumlusunun görevleri
Madde 10 - (1) Çevre yönetim kısmı ve
çevre yönetim işlem sorumlusu aşağıdaki belirtilen görevleri yerine getirir:
a) 15 inci maddede belirtilen hususlara
uygun olarak denetleme kontrol formu hazırlar.
b) Tesis veya faaliyeti düzenli
aralıklarla denetleme kontrol formu kapsamında kontrol ederek yükümlülüklerin yürürlükteki
çevre mevzuatına uygun olarak yerine getirilip getirilmediğini tespit eder.
c) Sorumlusu olduğu tesis ve faaliyetin
yılda en az bir defa ilgili çevre mevzuatı hükümlerine göre iç denetimini yapar
ve denetleme raporunu hazırlar.
ç) Yaptığı denetimlerde tespit edilen
aksaklıkların giderilmesi için tesis ve faaliyet sorumlusuna önerilerde bulunur
ve aksaklığın giderilip giderilmediğinin takibini yapar.
d) Dış denetimlerde tesis veya faaliyette
hazır bulunur, istenen bilgi ve belgeleri sağlar.
Çevre denetim görevlilerinin görev ve
sorumlulukları
Madde 11 - (1) Çevre denetim
görevlileri aşağıdaki belirtilen görev ve sorumlulukları yerine getirir:
a) Denetim öncesi denetim ekibinin yaptığı
koordinasyon çalışmalarına iştirak eder.
b) Denetlenecek birlik ve kurumdaki tesis
veya faaliyetin daha önce yapılan denetimi esnasında tespit edilen aksaklıkları
inceler ve değerlendirir.
c) Denetim esnasında ve sonrasında denetim
ekibiyle gerekli koordinasyonu sağlar.
ç) Denetleme esnasında, denetleme kontrol
formuna uygun olarak gerekli bilgileri toplar ve sonuçlarını değerlendirir.
d) Denetim sonunda, denetleme sonuç
raporuna girmesi gereken hususları belirler ve denetleme amirine sunar.
e) Denetleme esnasında tespit ettiği ve
denetleme sonuç raporunda yer alan aksaklıkların giderilip giderilmediği konusu
ilgili birlik veya kurum ile görüşerek takibini yapar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çevre Yönetim Kısmı Oluşturma, Çevre Yönetim İşlem
Sorumlusu ve Çevre
Denetim Görevlilerini Görevlendirme Esasları
Görevlendirme esasları
Madde 12 - (1) Çevre yönetim kısmı
oluşturulması, çevre yönetim işlem sorumlusu ve çevre denetim elemanlarının
görevlendirilmesi ile ilgili olarak;
a) Kuvvet komutanlıkları ile Jandarma
Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı karargâhlarında, tugay ve eşidi birlikler ile daha üst seviyedeki birlik ve
kurumlarda, ikmal bakım merkez komutanlıkları, askerî fabrika komutanlıkları ve
bakım, onarım, tersane komutanlıklarında en az üç çevre yönetim işlem
sorumlusundan oluşan çevre yönetim kısmı oluşturulur.
b) Bağımsız alay, tabur, bölük ve eşidi birlik ve kurumlarda ise çevre yönetim işlem
sorumlusu görevlendirilir.
c) Denetleme ve değerlendirme
başkanlıklarında çevre denetim elemanları görevlendirilir ve dış denetimler söz
konusu personel vasıtasıyla yerine getirilir.
ç) Asker hastanesi ve askerî sağlık
kuruluşlarından yatak kapasitesi yirmi ve üzerinde olanlarda çevre yönetim
kısmı kurulur.
(2) Oluşturulacak çevre yönetim kısmı ve
görevlendirilecek çevre yönetim işlem sorumluları ile çevre denetim
görevlilerinin kadrolu olması esastır. Ancak ihtiyaç ve kadro durumları göz
önünde bulundurularak, çevre yönetim kısmı oluşturulması veya çevre yönetim
işlem sorumlusu ile denetim görevlilerinin kadrolu kurulması veya ek görev
verilmek suretiyle oluşturulması konusu Kuvvet komutanlıkları ile Jandarma
Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılacak düzenlemelerle
belirlenir ve uygulamaya konulur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çevre Denetim Planı, Programı ve Çevre Denetim Usul ve
Esasları
Denetim planı
Madde 13 - (1) Ülkenin çevre politikası
ve stratejisi çerçevesinde askerî birlik, tesis ve faaliyetlerin çevre denetimi
konusundaki önceliklerini, genel amaç ve hedeflerini belirlemek üzere çevre
denetim birimleri tarafından; iç denetim veya dış denetimi kapsayan denetim
planı hazırlanır. Denetim planı hazırlanırken, önceki denetim faaliyetlerinden
elde edilen verilerden yararlanılır.
(2) Hazırlanacak olan her çevre denetimi
planı asgari olarak;
a) Denetime tabi birlik, kurumun, tesisin
kapsadığı coğrafi alanı ve çevre denetimine ilişkin faaliyetlerini tanımlamalı,
b) Belli bir süreyi kapsamalı,
c) Gerektiğinde değiştirilebilir olmalı,
ç) Kapsanan sahaların ve kontrol edilecek
tesislerin türünü tanımlamalı,
d) Çevresel riskleri dikkate alarak rutin
çevre denetimleri için bir program belirlenmeli ve bu programlar, farklı tür
tesisler veya belirlenmiş tesisler için saha ziyaretlerinin sıklığını içermeli,
e) Şikâyet, kaza, herhangi bir aksaklık,
izin verme amacı gibi durumlarda yapılan ve rutin olmayan denetimlerin usulünü
de,
içermelidir.
Yıllık denetim programı
Madde 14 - (1) Yıllık denetim
programları dış denetimler için Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma
Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığınca hazırlanır ve uygulanır. İç denetimler için ilgili birlik veya
kurum tarafından, sorumluluğunda bulunan tüm askerî birlik, tesis ve askerî
bölgeler ile faaliyet ve tatbikatları kapsayacak şekilde hazırlanır. Yıllık
denetim programına alınan tesisler ve faaliyetlerin yılda en az bir defa çevre
denetimi yapılması sağlanır.
(2) Yılık denetim programına alınan tesis
ve faaliyetlerin denetimleri haberli yapılması durumunda, denetlemeden en az
bir hafta önceden yıllık denetim programına alındıkları bildirilir.
(3) Kaza, ihbar, şikâyet gibi durumlarda
veya ilgili birlik komutanı/kurum amirinin gerekli gördüğü hallerde denetim
programına bağlı kalınmaksızın denetim icra edilebilir.
Denetleme kontrol formu hazırlanması
Madde 15 - (1) Birlik/kurumların, konuş
yerleri, konumu, tesis durumu ve faaliyetleri dikkate alınarak 6 ncı maddede belirtilen hususları kapsayacak şekilde çevre
yönetim kısmı/çevre yönetim işlem sorumlusu/çevre denetim görevlileri
tarafından denetleme kontrol formu hazırlanır ve çevre denetimlerinde bu
formlar kullanılır.
(2) Birlik/kurumların teşkilat
yapılarında, konumunda, tesis durumunda veya faaliyetlerde bir değişiklik
olması halinde denetleme kontrol formlarında gerekli düzenlemeler yapılır ve
formların devamlı güncel olması sağlanır.
Denetim usul ve esasları
Madde 16 - (1) Çevre mevzuatına uyum
sağlanması ve çevrenin korunması amacıyla, askerî birlik, kurum, tesis ve
işyerlerinin konuşlandığı bölgeler ile kullanılan tesisler, icra edilen her
türlü tatbikat ve faaliyetlerin denetimi, bu bölgelerden sorumlu komutanlıklar
bünyesinde oluşturulacak denetim kısımlarınca gerçekleştirilir.
(2) İç denetim kapsamında;
a) İç denetimler, askerî birlik, kurum,
tesis veya işyerlerinin bağlı olduğu komutanlıkça, tatbikatların icrasında ise
tatbikattan sorumlu komutanlıkça görevlendirilecek çevre yönetim işlem
sorumlusu veya oluşturulacak çevre yönetim kısmı tarafından icra edilir.
b) Çevre yönetim görevlisi veya çevre
yönetim kısmı, hazırlanan yıllık denetleme programına ve 6 ncı
maddede belirlenen hususlar kapsamında tesisi denetler ve İç Denetim Raporunu
hazırlar. Tesis içi denetim raporunda;
1) 6 ncı maddede
belirtilen denetlemeye tabi hususlara çevre mevzuatına uygun olarak işlem
yapılıp yapılmadığı,
2) Denetleme esnasında tespit edilen eksik
ve aksaklıkların neler olduğu,
3) Söz konusu eksik ve aksaklıklara
ilişkin alınması gereken tedbirler ve yapılması gereken işlemler
açıkça
belirtilir.
c) Hazırlanan iç denetim raporunun bir nüshası
birliğin bağlı olduğu komutana sunulur, bir nüshası ise yapılacak
denetlemelerde kullanılmak üzere Denetleme ve Değerlendirme Başkanlıklarına
gönderilir. Denetleme ve Değerlendirme Başkanlıklarının yıl
sonu yapacağı çevre denetimine ilişkin genel değerlendirmede önemli
bulunan hususlar, mevzuatta gerekli değişiklikleri yapabilmek veya alınması
gereken tedbirleri belirleyebilmek amacıyla geri bildirim kapsamında
Genelkurmay Başkanlığı ve Millî Savunma Bakanlığına gönderilir.
(3) Dış denetim; Genelkurmay Başkanlığı,
Millî Savunma Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ile
Sahil Güvenlik Komutanlığının Denetleme ve Değerlendirme Başkanlıklarınca
gerçekleştirilir. Dış denetim kapsamında;
a) Kuvvet komutanlıkları ile Jandarma
Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının Denetleme ve Değerlendirme
Başkanlıklarınca icra edilen yıllık denetleme programına çevre denetim konuları
ve çevre yönetim işlem sorumlusu/çevre yönetim kısmı dahil
edilerek birliklerin yıllık çevre denetimi yapılır.
b) Denetim sonucunda, denetim esnasında
tespit edilen eksiklikler, aksaklıklar, alınması gereken tedbirler, örnek
uygulamaları içeren denetim sonuç raporu hazırlanır ve yayımlanır.
c) Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma
Bakanlığı, Kuvvet Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil
Güvenlik Komutanlığı kendi bünyelerinde Çevre Yönetim Denetleme Kısımları
oluşturarak, hazırlayacakları yıllık programlara uygun olarak kendilerine
doğrudan bağlı birlik ve kurumların çevre denetimini gerçekleştirir. Ayrıca
Genelkurmay Başkanlığınca, yapılacak planlamaya uygun olarak kuvvet
komutanlıklarına bağlı birlik ve kurumların çevre denetlemelerini de yapabilir.
(4) Kaza, ihbar, şikâyet gibi durumlarda
ve yıllık çevre denetleme planı dışında denetime gerek görüldüğü hallerde,
denetleme programına bağlı kalmaksızın Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma
Bakanlığı, kuvvet komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil
Güvenlik Komutanlığınca çevre denetimi yapılabilir. Bu denetlemelerde gerek görülürse
Çevre ve Orman Bakanlığı veya ilgili kamu kurum/kuruluşları ile
üniversitelerden uzman personel talep edilebilir.
(5) Yıllık icra edilen denetleme esnasında
her birliğin çevre denetimine ilişkin puanlama yapılır ve bu puanlama sonucunda
en başarılı birlik/kuruma, Çevre Yönetimi Başarı Ödülü verilir. Ödüle ilişkin
belge ve içeriği alt düzenleyici işlemlerle belirlenir.
(6) Atış ve tatbikatların planlama ve
icrasında;
a) Tatbikat arazisinin seçimi ve
kullanılması, geçici olarak açılacak tesislerin kullanılması, kullanılmış
mühimmat/patlayıcı maddelerin toplanması ve imhası ile tatbikat sonrası
arazinin rehabilitasyonu ve benzeri faaliyetler çevre
mevzuatına uygun olarak değerlendirilir.
b) Çevre denetimi; tatbikat planlama
makamınca görevlendirilecek çevre görevlisi/çevre kısmı tarafından, çevre
mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilir ve raporlanır. İhtiyaç duyulduğunda
tatbikatların planlama ve icrasında, Çevre ve Orman Bakanlığı veya ilgili kamu
kurum/kuruluşları ile üniversitelerden görüş veya personel talep edilebilir.
(7) Çevre denetimi sonunda ilgili
komutanlıkça gerekli düzeltici tedbirler alınır veya aldırılır.
Faaliyetlerin durdurulması
Madde 17 - (1) Denetlemeler esnasında
veya herhangi bir sebeple yapılan tetkikler sonucunda çevre mevzuatına uygun
olmayan hususların tespit edilmesi durumunda, söz konusu aksaklıkları düzeltmek
amacıyla ilgili birlik/kuruma bir yılı aşmamak üzere süre verilir. Verilen süre
kapsamında aksaklık giderilmemiş ise tesisin faaliyetinin belirli bir süre durdurulması
konusunda ilgili kuvvet komutanlığı ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil
Güvenlik Komutanlığına teklifte bulunulur.
(2) Tespit edilen aksaklıkların çevre ve
insan sağlığı yönünden tehlike yaratması durumunda süre verilmeksizin
faaliyetlerin durdurulması için hemen işlem başlatılır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Uygulama esasları
Madde 18 - (1) Bu Yönetmeliğin
uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar;
a) Genelkurmay Başkanlığı bağlıları ile
kuvvet komutanlıkları için Genelkurmay Başkanlığınca,
b) Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil
Güvenlik Komutanlığı için Genelkurmay Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığınca,
c) Millî Savunma Bakanlığı bağlıları için
Millî Savunma Bakanlığınca,
hazırlanacak alt
düzenleyici işlemlerle belirlenir.
Olağanüstü durumlar ve özel hükümler
Madde 19 - (1) Bir kaza veya olağanüstü
durumda muhtemel olumsuz çevresel etkileri kontrol altına almak ve azaltmak
üzere önceden hazırlanmış olan acil durum planları uygulanır. Bu planlar önceden
hazırlanır, tatbikatlarla geliştirilir ve koordine edilir. Gerekli araç,
teçhizat ve malzeme hazır bulundurulur.
Yürürlük
Madde 20 - (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 21 - (1) Bu Yönetmelik
hükümlerini Genelkurmay Başkanı, Millî Savunma Bakanı, İçişleri Bakanı ile
Çevre ve Orman Bakanı birlikte yürütür.