SU
HAVZALARININ KORUNMASI VE YÖNETİM PLANLARININ
HAZIRLANMASI
HAKKINDA YÖNETMELİK
Bu Yönetmelik, 17 Ekim 2012 tarih ve 28444
sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, yüzeysel sular ve yeraltı sularının bütüncül bir yaklaşımla
miktar, fiziksel, kimyasal ve ekolojik kalite
açısından korunması ve su havzaları yönetim planlarının hazırlanmasına ilişkin
usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) Bu
Yönetmelik, denizler hariç, kıyı suları dahil olmak
üzere yüzeysel ve yeraltı su kaynaklarının yer aldığı havzaların korunması ve
yönetim planlarının hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 29/6/2011 tarihli ve 645 sayılı Orman ve
Su İşleri Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 2 nci, 9 uncu ve 26 ncı
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a)
Alıcı ortam: Atıksuların doğrudan deşarj edildiği veya
dolaylı olarak karıştığı göl, akarsu, kıyı ve deniz suları gibi yakın veya uzak
çevreyi,
b)
Alt havza: Havza sularını denize boşaltan ana akarsuya bağlı, daha küçük
akarsular veya göller için su toplama alanını,
c)
Atıksu: Evsel, sanayi, tarımsal veya başka bir
maksatla kullanımdan dolayı kirlenmiş olan veya kısmen ya da tamamen
özellikleri değişmiş olan suyu,
ç)
Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığını,
d)
Büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlesi: İnsan faaliyetinin sebep olduğu fiziksel
değişikliklerin bir neticesi olarak özellik bakımından önemli ölçüde değişmiş
yüzeysel su kütlesini,
e)
Çevresel hedef: Bir su kütlesinin kimyasal, fiziko
kimyasal, ekolojik, hidromorfolojik
ve miktar açısından ulaşabileceği en iyi su durumunu,
f)
Çevresel kalite standardı: Kirletici veya kirletici gruplarının suda, çökeltide
ya da biyotada insan sağlığı ve çevreyi korumak için
aşmaması gereken konsantrasyonları,
g)
Çevresel maliyetler: Çevre ve ekosistemleri olumsuz yönde etkileme bedelini,
ğ)
Deşarj: Arıtılmış olsun veya olmasın, sulamadan dönen drenaj sularının kıyıdan
veya uygun mühendislik yapıları kullanılarak toprağa sızdırılması hariç atıksuların doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama veya
sistemli bir şekilde yeraltına boşaltılmasını,
h)
Doğal su kütlesi: Değişikliğe uğramamış veya tabii durumundan çok az
değişikliğe uğramış su kütlesini,
ı)
Ekolojik durum: Yüzeysel sular ile ilişkilendirilen suya bağlı ekosistemlerin
fiziksel, kimyasal, biyolojik ve hidromorfolojik
yapısını ve işleyişini,
i)
Ekolojik kalite oranı: Farklı tipteki su kütlelerinin biyolojik kalitesinin
ölçülmesi ve biyolojik kalite unsurlarının karşılaştırılması için kullanılan
oranı,
j)
Finansal maliyet: Su hizmetlerinin sağlanması ve yönetilmesi için, işletme ve
bakım maliyetlerini, ana para ve faiz ödemesi dahil
bütün sermaye maliyetlerini ve uygun olduğu durumlarda öz sermaye getirisini
içeren maliyeti,
k)
Geçiş suları: Nehir ağızları civarındaki kıyı sularına yakın olmaları nedeniyle
tatlı su akımlarından önemli ölçüde etkilenmelerinden dolayı kısmen tuzlu olma
özelliğine sahip yüzeysel su kütlelerini,
l)
Göl: Durağan kıta içi yüzeysel su kütlesini,
m)
Havza: Nehir havzalarında suyun ayrım çizgisinden denize aktığı noktaya, kapalı
havzalarda ise suyun toplandığı nihai noktaya göre suyun toplanma alanını,
n)
Havza bölgesi: Bir veya daha fazla havzanın ilgili yeraltı suları ve yüzeysel
suları ile birlikte oluşturduğu alanı,
o)
Havza koruma eylem planı: Su kaynakları potansiyelinin her türlü kullanım
maksadıyla korunması, kullanımının sağlanması, kirlenmesinin önlenmesi ve
kirlenmiş olan su kaynaklarının kalitesinin iyileştirilmesi gayesiyle
hazırlanan planı,
ö)
Havza yönetim planı: Su havzasındaki su kaynaklarının ve canlı hayatının
korunmasını, geliştirilmesini ve bozulmamasını sağlamak üzere su kaynakları
için sürdürülebilir bir koruma-kullanma dengesi gözetilerek havzanın bütünü
esas alınarak hazırlanan planı,
p)
Havza su tahsisi: Bir veya birden çok havzadaki su kaynaklarının içme ve
kullanma, tabii hayatı koruma, tarımsal sulama, enerji, sanayi, ticaret,
turizm, taşıma, ulaşım, rekreasyon, projeye dayalı su
ürünleri yetiştiriciliği ve avcılığı, su yapılarını koruma maksatlarına göre
dağıtımını,
r)
İyi ekolojik durum: Bir su kütlesinde izlenen
biyolojik ve destekleyici kalite unsurlarının, referans şartlara göre çok az
oranda sapma göstermesi durumunu,
s)
İyi ekolojik potansiyel (İEP): Büyük ölçüde
değiştirilmiş veya yapay su kütlesi için ulaşılabilecek iyi su durumunu,
ş)
İyi su durumu: Bir su kütlesinin ekolojik, kimyasal
veya nicel olarak içilebilir, yüzülebilir ve su canlılarının yaşamasına imkan
veren kalite seviyesini,
t)
Karakterizasyon raporu: Su kütleleri ile ilgili
olarak içinde coğrafi konumların ve bağlı ekosistemlerin yer aldığı mevcut
hidrolojik, jeolojik ve insan kaynaklı baskı ve etkileri içeren ayrıntılı
değerlendirme raporunu,
u)
Kaynak maliyeti: Su kaynağının tabii beslenme ya da yenilenme oranının üzerinde
tüketilmesi yüzünden diğer kullanımlar için kaçırılan fırsatların
maliyetlerini,
ü)
Kaynak suyu: Jeolojik koşulları uygun jeolojik birimlerin içinde doğal olarak
oluşan, bir veya daha fazla çıkış noktasından yer yüzüne kendiliğinden çıkan
veya teknik usullerle çıkartılan ve 17/2/2005 tarihli
ve 25730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında
Yönetmeliğin 36 ncı maddesinde izin verilenler
dışında her hangi bir işleme tabi tutulmaksızın aynı Yönetmeliğin Ek-1’indeki
nitelikleri taşıyan, etiketleme gerekliliklerini karşılayan ve satış amacı ile
ambalajlanarak piyasaya arz edilen yeraltı sularını,
v)
Kıyı suları: Kıyı çizgisinden itibaren bir deniz mili tarafındaki suyu,
y)
Koruma alanı: Korumaya ihtiyaç duyulan su kaynakları ile suya bağlı özel tür ve
habitat alanlarını,
z)
Nehir havzası: Kaynaklar, dereler, nehirler ve göller aracılığıyla toplanarak
gelen yüzeysel akışların bir göle veya nehir ağzı, haliç ya da delta
aracılığıyla kıyı suyu sınırından denize aktığı noktaya göre suyun toplanma
alanını,
aa) Özel hüküm belirleme çalışması: İçme ve kullanma suyu
rezervuarlarının ve benzeri su kaynaklarının kirliliğe karşı korunmasına,
kaynağın ve havzasının özelliklerinin bilimsel çalışmalar ile
değerlendirilerek, koruma alanlarının ve koruma esaslarının belirlenmesine
yönelik çalışmaların bütününü,
bb) Özel planlama çalışması: Yeraltı suyu, jeotermal ve tabii
mineral içeren su kaynaklarının havza ve akiferlerinin,
fiziki ve teknik özellikleri dikkate alınarak, su kaynağının mevcut kalitesinin
korunması maksadıyla oluşturulan koruma alanları ve koruma esaslarının
belirlendiği çalışmaları,
cc) Referans şartlar: Her bir su kütlesi tipolojisi için
tahrip edilmemiş durumu ve ekolojik kalite oranı
ölçeğinde çok iyi su durumunu yansıtan şartları,
çç) Referans noktası: Her bir su kütlesinde baskıların
olmadığı veya baskıların etkilerinin ekosistemin işleyişini etkilemediği,
bozulmanın olmadığı ve doğala yakın özellikteki noktaları,
dd) Sanal su: Bir ürünün veya hizmetin üretim sürecinde
ihtiyaç duyulan su miktarını,
ee) Su durumu: Bir su kütlesinin ekolojik,
kimyasal veya miktar durumuna ilişkin su özelliklerini,
ff) Su hizmetleri: Evler, kamu kurumları, sanayi kuruluşları,
tabii hayatın korunması, sulama ya da herhangi bir ekonomik faaliyet için su
ile ilgili olarak sağlanan bütün hizmetleri,
gg) Su kaynakları: Yüzeysel suları ve yeraltı sularını,
ğğ) Su kütlesi: Kendi içinde bütünlük arz eden ve yönetime
esas alınan su kaynağının tamamını veya bir parçasını,
hh) Tabii su kütlesi: Kendiliğinden oluşan ve sürekliliği olan
su kütlesini,
ıı) Taşkın: Bir akarsuyun, çeşitli nedenlerle yatağından
taşarak çevresindeki arazilere, yerleşim yerlerine, altyapı tesislerine ve
canlılara zarar vermek suretiyle etki bölgesinde normal sosyoekonomik hayatı
kesintiye uğratacak ölçüde bir akış büyüklüğü oluşturması olayını,
ii) Tehlikeli maddeler: Su ve çevresi için önemli risk teşkil
eden ve zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde veya
madde gruplarını,
jj) Tipoloji: Su kütlelerini kendi içerisinde çeşitli
parametrelere göre tanımlamayı ve sınıflandırmayı sağlayan bilimsel çalışmayı,
kk) Yapay su kütlesi: İnsan faaliyeti sonucu oluşturulan
yüzeysel su kütlesini,
ll) Yeraltı suyu: Yeraltında bulunan durgun veya hareket
halindeki suları,
mm)
Yetkili idare: Kanunlarla kendisine su kaynakları ve kıyı suları ile alakalı
görev ve yetki ihdas edilmiş kurum ve kuruluşları,
nn) Yüzeysel su: Kaynak suyu, çay, dere, nehir, ırmak, tabii
ve suni göller ile geçiş ve kıyı sularını,
oo) Yüzme suyu: Yetkili makamlarca yüzmeye izin verilen veya
yüzmenin yasaklanmadığı akarsu, göl, baraj gölü ve deniz suyunu,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Genel
İlkeler ve Havza Yönetim Planları
İlkeler
Madde 5 – (1) Su
kaynaklarının havza bazında sürdürülebilir bir şekilde geliştirilmesi,
iyileştirilmesi, korunması ve kullanılmasının sağlanmasında;
a)
Su kaynaklarının verimli ve etkin kullanılması ve kirletilmemesi maksadıyla
havza yönetim planlarının hazırlanması,
b)
Katılımcı bir yaklaşımın dikkate alınması,
c)
Su kaynaklarının kalite ve miktarının korunması,
ç)
Su kaynaklarının iyi su durumunun bozulmasının önlenmesi, bozulmuş olanların
ise iyi su durumuna ulaştırılarak bu durumun korunması,
d)
Etkin bir izleme sisteminin oluşturulması ve izlemenin yapılması,
e)
Her türlü planlama yapılırken iyi su durumunun esas alınarak koruma kullanma
dengesinin kurulması ve korunması,
f)
Kirleten ve kullanan öder prensibi ile uyumlu olacak şekilde çevresel
maliyetleri ile kaynak maliyetlerini içeren su hizmetlerinin toplam maliyetinin
karşılanması,
g)
Tedbirlerin uygulanmasına rağmen istenilen çevresel hedeflere ulaşılamaması
durumunda gerekçelerin detaylı olarak hazırlanması ve karşılanamama durumlarına
yönelik muafiyetlerin belirlenmesi,
ğ)
Su kalitesini ve miktarını olumsuz yönde etkileyecek etkenlerin, kaynağında
asgari düzeye indirilmesi ve kontrol edilmesi,
h)
Suya bağımlı karasal ve sucul ekosistemlerin öncelikle korunması,
ı)
Her türlü planın ve stratejinin hazırlanmasında ve uygulanmasında havza yönetim
planlarının dikkate alınması ve havza yönetim planına entegrasyonun
sağlanması,
i)
Suyun verimli kullanımının özendirilmesi,
j)
Havza su tahsis esaslarının, havza su bütçesi ve havza öncelikleri dikkate
alınarak belirlenmesi,
k)
Havza su tahsisinde ve havzalararası su aktarımında
ekosistemin ihtiyacı olan su miktarının korunması ve güvence altına alınması,
esastır.
Su havzalarının korunması ve Havza
Yönetim Planlarının hazırlanması
Madde 6 – (1) Havza
Yönetim Planları bütün havzalar için, havza koruma eylem planları esas alınarak
Ek-2’de belirtilen usul ve esaslara göre Bakanlıkça hazırlanır.
(2)
Havza yönetim planlarında, su kaynakları ile birlikte tabii mineral içeren
suların ve jeotermal su kaynaklarının da miktar ve kalite olarak korunması ve
kullanımının sağlanması esas alınır.
(3)
Bakanlık, yüzeysel sular ve yeraltı sularının bütüncül bir yaklaşımla miktar,
fiziksel, kimyasal ve ekolojik açısından korunması ve
planlanmasına yönelik havza yönetim planlarının hazırlanması veya
hazırlatılması, uygulanması, uygulamaların izlenmesi ve değerlendirmesini
yapmak amacıyla her bir havza için de bu çalışmalara destek verecek Havza
Yönetim Heyeti oluşturur. Havza Yönetim Heyetine, havzanın birden fazla ili
kapsaması durumunda, yüzeysel sular ve yeraltı sularının miktarı, fiziksel,
kimyasal ve ekolojik kalite durumu ile havzaya özgü
diğer hususlar dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenecek valilik başkanlık eder.
Heyetler, Su Yönetimi Koordinasyon Kurulu üyelerinin bağlı bulunduğu kurum ve
kuruluşların taşra teşkilatının, yerel yönetimlerin, üniversitelerin ve sivil
toplum kuruluşlarının temsilcilerinden oluşturulur. Heyetlerin teşekkülü,
çalışma usul ve esasları Bakanlıkça belirlenir.
(4)
Havza Yönetim Planlarının hazırlanması sürecinde, Bakanlıkça ilgili kurum ve
kuruluşların görüşleri alınarak, bu kurumların aktif katılımları sağlanır.
(5)
Havza Yönetim Planlarının hazırlanması, gözden geçirilmesi ve güncellenmesi
sürecinde halkın bilgilendirilmesi ve etkin katılımının sağlanması ve teşvik
edilmesi amacıyla;
a)
Havza yönetim planlarının oluşturulmasına yönelik takvim ve çalışma planı,
b)
Karakterizasyon raporları,
c)
Havzalarında tespit edilen önemli su yönetimi sorunları,
ç)
Taslak havza yönetim planlarının paylaşılması,
konularında halkın bilgiye erişimi, görüşlerinin
alınması ve aktif katılımı sağlanır.
(6)
Havza yönetim planları, suyun miktar, fiziksel, kimyasal ve ekolojik
kalite açısından iyi su durumuna ulaşmasını sağlayacak bütün tamamlayıcı plan
ile projeleri kapsar ve dikkate alır. Bu plan ve projeler havza yönetim
planları ekinde yer alır.
(7)
İyi su durumuna ulaşılmasını sağlamak için her bir havza yönetim planında tedbirler
programı yer alır ve iyi su durumu korunur.
(8)
Hazırlanan havza yönetim planları Bakanlıkça yayınlanır ve en geç altı yılda
bir güncellenir.
(9)
Havza Yönetim Planlarının Bakanlık merkezi veri tabanına entegrasyonu
sağlanır.
(10)
Havza yönetim planlarında, kurak dönem su yönetimine ilişkin hususlar dikkate
alınır.
(11)
Havzalararası su aktarımında havza yönetim
planlarındaki çevresel hedefler göz önünde tutulur.
(12)
Su kütlelerinde petrol boru hatları da dahil kaza
sonucu oluşan kirlenme olaylarının etkisinin önlenmesi veya azaltılması için
kaza yönetim planlarının hazırlanması, tedbirlerin belirlenmesi ve bu planların
uygulanması zorunludur.
(13)
Havza bazında yapılacak planlarda iklim değişikliğinin muhtemel sonuçlarından
olan taşkın ve kuraklık ihtimalleri dikkate alınır.
(14)
Sınır aşan havzalarda AB üyesi ülkeler ile gerekli planlamalar yapılır.
Taşkın yönetim planları
Madde 7 – (1) Taşkın
yönetim planları, Havza Yönetim Planı çevresel hedefleri ile uyumlu olacak
şekilde hazırlanır.
Özel hüküm belirleme ve planlama
çalışmaları
Madde 8 – (1) İçme suyu
olarak kullanılan ve kullanılacak olan su kaynakları için özel hüküm belirleme
ve özel planlama çalışmaları Bakanlık tarafından yapılır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Karakterizasyon, Tipoloji, Referans Şartlar ve Su
Verimliliği
Havzanın karakterizasyonu
Madde 9 – (1) Havzanın karekterizasyonu, aşağıdaki hususlar çerçevesinde Bakanlık
koordinasyonunda tanımlanır ve raporlanır.
a)
Havzadaki su kütleleri ve tipolojileri belirlenir.
b)
Yüzeysel su kütleleri için tipolojinin belirlenmesi, Ek-1’de verilen kriterlere göre Bakanlık tarafından yapılır.
c)
Havzadaki su kütleleri suni, tabii veya büyük ölçüde değiştirilmiş su kütleleri
esas alınarak tasnif edilir.
ç)
Her bir su kütlesi üzerindeki hidromorfolojik,
noktasal ve yayılı baskı unsurları ile bunların etkileri belirlenir ve mevcut
durum analizi yapılır.
d)
Atıksuların toplanması ve bir atıksu
arıtma tesisine veya nihai bir deşarj noktasına iletilmesi için, nüfusun
ve/veya ekonomik faaliyetlerin yoğunlaştığı alanlar belirlenir.
e)
Ekonomik eğilimler göz önünde bulundurularak havzadaki su kullanım maliyetinin
karşılanmasına ilişkin analizler yapılır.
f)
Yetkili idareler, her bir su havzası bölgesinde, günde ortalama 10 metreküpten
fazla veya 50’den fazla kişiye hizmet veren insani tüketim maksatlı suyu temin
eden bütün yüzey suyu kütlelerini, havzaların hidrojeolojik ve su kullanım
özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeraltı suyu kütlelerini ve gelecekte
benzeri maksatla kullanılacak su kütlelerini tanımlar.
g)
Yetkili idareler, koruma alanlarının belirlenmesi, tanımlanması, harita
üzerinde gösterilmesi ve bu alanlara ait sicillerin düzenlenmesi işlemlerini;
1)
Günde ortalama 10 metreküpten fazla veya 50’den fazla kişiye hizmet veren
insani tüketim maksatlı suyu temin eden bütün yüzey suyu kütleleri ve
havzaların hidrojeolojik ve su kullanım özellikleri dikkate alınarak
belirlenecek yeraltı suyu kütlelerini,
2)
Ekonomik bakımdan önemli sucul türlerin korunması için tahsis edilen alanları,
3)
Yüzme suyu olarak tahsis edilen alanlar dahil,
eğlenme-dinlenme maksadıyla tahsis edilen su kütlelerini,
4)
8/1/2006 tarihli ve 26047 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği’nde
tanımlanan hassas su alanlarını,
5)
18/2/2004 tarihli ve 25377 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Tarımsal Kaynaklı Nitrat Kirliliğine Karşı Suların Korunması
Yönetmeliği kapsamında Nitrata Hassas Bölgeleri,
6)
Sucul habitatlar ya da sucul türlerin korunması maksadıyla su durumunun
korunması ve iyileştirilmesi gereken alanları,
7)
Diğer koruma alanlarını,
dikkate alarak yapar.
ğ)
Karakterizasyon raporları periyodik olarak en geç
altı yılda bir gözden geçirilir ve güncellenir.
h)
Havzanın karakterizasyonuna ilişkin hususları ihtiva
eden ve mevcut durumunu gösterir haritalar hazırlanır.
Referans şartlar ve referans noktalar
Madde 10 – (1) Her bir su
kütlesi tipi için referans şartlar, tahrip edilmemiş ve ekolojik
olarak iyi durumda olan su kütleleri esas alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(2)
Referans noktalarda biyolojik kalite unsurları, hidromorfoloji
ve fiziko-kimyasal kalite unsurları dikkate alınır.
(3)
Referans noktalar izleme yapılarak belirlenir.
(4)
Referans noktaların tahrip edilmemesi, izleme yapılarak takip edilmesi ve
korunması esastır.
Su verimliliği
Madde 11 – (1) Sürdürülebilir
su kullanımının sağlanması ve kullanan öder ilkesinin gerçekleştirilmesi ve
sürdürülmesi maksadıyla yetkili idareler;
a)
Arıtılmış evsel atık suyun ve yağmur sularının 7/4/2012
tarihli ve 28257 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yeraltı Sularının Kirlenmeye
ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinde yer alan
şartlar ile gerekli diğer şartları sağlaması kaydıyla sulamada yeniden
kullanımlarının özendirilmesini,
b)
Sulama suyunun analizini,
c)
Sulama suyu tarifelerinin kullanıcılar tarafından suyun verimli kullanımını
özendirecek şekilde yapılandırılmasını,
ç)
İçme suyu şebekelerinde meydana gelen kayıp ve kaçakların tespit edilmesi ve
azaltılması için gerekli çalışmaların yapılmasını,
d)
Üretim ve tüketim bazında sanal su dengesinin gözetilmesini,
e)
Tasarruflu su teknolojilerinin kullanımının özendirilmesini,
f)
Sulamada verimliliği esas alan yöntemlerin kullanılmasını,
sağlamakla yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çevresel
Hedefler, Tedbirler Programı, Su Hizmetleri ve İzleme
Çevresel hedefler
Madde 12 – (1) Çevresel
hedefler, iyi su durumuna ulaşmak ve bu durumu korumak maksadıyla sosyal ve
ekonomik boyutlar, iklim değişikliği, kuraklık ve taşkın gibi havzanın bütün
etkenlerinin bütüncül değerlendirilmesi ile oluşturulur.
(2)
Su kütleleri için çevresel kalite standartları ve mevcut sınıfları belirlenir.
(3)
Maliyet etkinliği dikkate alınarak referans şartlara göre her bir su kütlesi
için belirlenen iyi su durumuna ulaşılması için çevresel hedefler Bakanlıkça
belirlenir.
(4)
Havza yönetim planlarında belirtilen tedbirlerin alınmasına rağmen tanımlanan
çevresel hedeflere ulaşmanın doğal, teknik ve ekonomik olarak imkansız olduğu veya tabii afetler sebebiyle havza yapısının
bozulduğu durumlarda çevresel hedefler değiştirilir.
(5)
Havza bazında su kütlelerinin durumlarının belirlenmesi, genel durumu en düşük
olarak değerlendirilmiş olan bileşenine göre yapılarak; çevresel hedefler
kapsamında en iyi (Eİ), iyi (İ), orta (O), kötü (K) ya da en kötü (EK) durum
olarak tanımlanır.
(6)
Koruma alanlarının belirlenmesi, kayıt altına alınması ve bu alanlara özgü
çevresel hedeflerin belirlenmesi öncelikli olarak yapılır.
(7)
Alıcı ortam kriterleri belirlendikten sonra yapılacak
bütün deşarjlarda kaynağında tedbir alınması için aşağıda belirtilen ilkeler
dikkate alınır:
a)
Deşarj standartları mevcut en iyi teknikler dikkate alınarak gözden geçirilir.
b)
Deşarj limitlerinin değerlendirilmesi alıcı ortam kalite standartlarına göre
yapılır ve deşarj limitleri alıcı ortam kalite standartlarını aşamaz.
c)
Yayılı kirliliğin mevcut olması durumunda en iyi çevre uygulamaları tatbik
edilir.
Tedbirler Programı
Madde 13 – (1) Kıyı
suları dahil her bir su kaynağı için Tedbirler
Programı, Havza Yönetim Planlarında ve Havza Koruma Eylem Planlarında havzanın
bütüncül olarak korunmasını sağlayacak temel ve gerektiğinde tamamlayıcı
tedbirleri kapsayacak şekilde, Bakanlık koordinasyonunda hazırlanır. Tedbirler
programının hazırlanmasında havzaya özgü önemli su yönetimi konuları öncelikle
dikkate alınır.
(2)
Havza Yönetim Planlarındaki tedbirler programı, referans şartlar ve çevresel
hedefler arasındaki boşluğu dolduracak şekilde hazırlanır.
(3)
Tedbirler programı altı ayda bir Bakanlıkça izlenir ve izleme sonuçları rapor
haline getirilir. Rapora göre belirlenen tedbirlerin uygulanmasına rağmen su
kütlelerinde iyileşmenin ve düzelmenin hedeflenen seviyede olmaması durumunda,
tedbirler programı yeniden gözden geçirilir.
(4)
Tedbirler programı Su Yönetimi Koordinasyon Kurulunun uygun görüşü alındıktan
sonra havzada yer alan ilgili kurum ve kuruluşların görev, yetki ve
sorumlulukları çerçevesinde uygulanır. Hiçbir kurumun görev, yetki ve
sorumluluğuna girmeyen tedbirler Bakanlık tarafından yerine getirilir.
(5)
Tedbirlerin uygulanması yetkili idarelerce denetlenir ve denetim sonuçları
rapor haline getirilerek Bakanlık tarafından talep edilmesi durumunda Bakanlığa
sunulur.
(6)
Havza Koruma Eylem Planları ile Havza Yönetim Planlarında belirlenen tedbirlere
uyulup uyulmadığının denetiminde yetkili idareler arasındaki koordinasyon
Bakanlıkça sağlanır.
Su hizmetlerinde tam maliyet geri
dönüşü
Madde 14 – (1) Su
sistemlerinin toplam maliyeti; yatırımın finansal maliyetini, sistemin
işletilme ve bakım maliyetini, sabit varlıkların amortisman
maliyetini, yönetim ve izleme giderlerini, vergileri, kamulaştırma ve sistemin
finansal sürdürülebilirliğini sağlayacak öz kaynak getirisinden oluşan tam
maliyeti ihtiva eder.
(2)
Tam maliyet, kaynak maliyetini ve çevresel maliyeti de ihtiva eder.
(3)
Su tarifeleri, tam maliyeti karşılayacak şekilde yetkili idarece belirlenir.
İzleme
Madde 15 – (1) Her bir
havzadaki izleme faaliyetlerinden faydalanmak üzere, Bakanlık koordinasyonunda
fiziksel, kimyasal, biyolojik, hidrolojik ve hidromorfolojik
su izleme sistemi kurulur.
(2)
Su kalite ve miktarını izlemeye yönelik gözetimsel, operasyonel,
araştırma maksatlı ve koruma alanlarının izlenmesi programı Bakanlıkça
oluşturulur.
(3)
Su kaynakları kullanım maksadına, çevre ve insan sağlığına, çevresel hedefler
ve çevresel kalite standartlarına uygunluğu açısından Bakanlık tarafından
izlenir veya izletilir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli
ve Son Hükümler
Denetim
Madde 16 – (1) Yetkili
idarelerce yapılacak planlı ve ani denetimlere, Bakanlık yetkilisi gerekli
durumlarda gözlemci olarak katılabilir.
(2)
Su kaynaklarının, tabii mineral içeren suların ve jeotermal suların kalite ve
miktar bakımından korunmasına yönelik denetimler ile insani tüketim maksatlı
suların kalitesinin insan sağlığına uygunluğunun denetimi yetkili idarece
yapılır.
İdari yaptırım ve tedbirler
Madde 17 – (1) Denetim
veya izleme neticesinde;
a)
Su durumunun bozulması,
b)
Su kaynaklarının, tabii mineral içeren suların ve jeotermal suların kalite ve
miktar bakımından korunmasının engellenmesi,
c)
İnsani tüketim maksatlı sularda, su kalitesinin insan sağlığı için uygunsuz
hale getirilmesi,
ç)
İzin sahibi tarafından, izin belgesinde belirtilen şartların ihlal edilmesi,
durumlarında yetkili idareler tarafından ilgili
kanunlarda belirtilen idari yaptırım ve tedbirler uygulanır.
(2)
Bir su kütlesinde, denetim ve izleme neticesinde veya herhangi bir kaza
sonucunda, kirlenme ve bozulmaya sebep olduğu tespit edilen gerçek ve tüzel
kişiler, kirleten öder prensibi çerçevesinde, oluşan kirliliğin giderilmesi
için yapılacak bütün masrafları karşılamak zorundadır.
Yürürlük
Madde 18 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 19 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Orman ve Su İşleri Bakanı yürütür.