SANAYİ KAYNAKLI HAVA KİRLİLİĞİNİN
KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
Bu yönetmelik, 3 Temmuz 2009 tarih ve 27277 sayılı Resmî Gazete’de
yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde
1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sanayi
ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is, duman,
toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonları kontrol altına almak; insanı
ve çevresini hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak tehlikelerden
korumak; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çıkan umuma ve komşuluk
münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermek ve bu etkilerin
ortaya çıkmamasını sağlamaktır.
Kapsam
Madde
2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) a)
İşletmelerin kurulması ve işletilmesi için gerekli esasları, işletmeden çıkan
hava emisyonları ve işletmenin etki alanı içerisinde hava kirliliğinin
önlenmesinin tetkik ve tespiti ile, yakıtların, ham maddelerin ve ürünlerin
üretilmesi, kullanılması, depolanması ve taşınmasına ilişkin usul ve esasları
kapsar.
b) Aşağıdaki hususları kapsamaz:
1) 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu ile Türkiye Atom Enerjisi Kurumuna verilen
yetki alanına giren, insan sağlığı ve çevrenin nükleer yakıt ve diğer
radyoaktif maddelerin radyasyonundan korunmasında; ilgili tesis, alet ve
düzenekleri.
2) Açık ortam hariç olmak üzere iş
sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamına giren işyeri ortam havasını.
3) (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) İşletme,
29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesi
kapsamında yer almıyorsa, işletmeyi oluşturan tesis/tesislerin iç ortamında
hiçbir emisyonun oluşmadığı durumlarda ve bu kapsamda hava alıcı ortamına baca,
kapı, pencere ya da benzeri açıklıklardan herhangi bir emisyonun söz konusu
olmadığı tesis, alet ve düzenekleri ve alan kaynaklı emisyonların oluşmadığı
faaliyetleri.
Dayanak
Madde
3 – (1) Bu Yönetmelik 9/8/1983 tarihli
ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 3, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerine ve
1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanunun 2, 3, 9, 10, 13, 29 ve 30 uncu maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde
4 - (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Az Atıklı Teknolojiler: Sanayi
tesislerinden kaynaklanan atıkların üretim prosesinin son aşamasında
arıtılmasına dayalı teknolojik seviye yerine tercih edilen ve temiz üretim
tekniklerini temel alan, kirletmeyen, temiz ve az atıklı teknolojileri,
b) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
c) Belge: Emisyon İzin Belgesini,
ç) Biyokütle: Ahşap koruyucuları tatbik
edilmiş veya kaplama işlemine bağlı olarak halojenli organik birleşikler ihtiva
eden ve bu tür atıkları içeren özellikle inşaat ve yıkımdan kaynaklanan ahşap
atıklar hariç olmak üzere, ihtiva ettiği enerjiyi kazanmak için yakıt olarak
kullanılabilen tarım veya ormancılıktan sağlanan bitkisel bir maddenin
kendisini, tamamı ya da bir kısmından elde edilen tarım ve ormancılık kaynaklı
bitkisel atıkları, gıda işleme sanayiinden kaynaklanan bitkisel atıkları, ham
kağıt hamuru üretiminden kaynaklanan bitkisel atıkları, şişe mantarını ve ahşap
atıklarını,
d) Deneme izni: İş Yeri Açma ve Çalışma
Ruhsatlarına ilişkin mevzuat kapsamında verilen izini,
e) Dış Hava: Çalışma mekanları hariç,
troposferde bulunan dış ortamlardaki havayı,
f) Dizel Motorları: Kendiliğinden
sıkıştırmalı ateşlemeli motorları,
g) Emisyonlar: Yakıt ve benzerlerinin
yakılmasıyla; sentez, ayrışma, buharlaşma ve benzeri işlemlerle; maddelerin
yığılması, ayrılması, taşınması ve diğer mekanik işlemler sonucu bir tesisten
atmosfere yayılan hava kirleticileri,
ğ) Emisyon Envanteri: Sınırları
belirlenmiş herhangi bir bölgede, hava kirletici kaynaklardan belli bir zaman
aralığında atmosfere verilen kirleticilerin listesi, miktarı ve bunların toplam
kirlilik içindeki paylarını gösteren bilgileri,
h) Emisyon Faktörü: Herhangi bir
faaliyetten veya ekipmandan kaynaklanan belirli bir kirleticinin birim
hammadde, birim yakıt, birim hacim, birim zaman, birim alan için ortalama
emisyon miktarını,
ı) (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) Emisyon
Ölçüm Raporu: Çevre izin veya lisans başvuru dosyasının bu Yönetmelik
kapsamında hazırlanan hava emisyonları bölümüne esas raporu,
i) Emisyon Kaynağı: Atmosfere emisyon
veren baca veya baca dışı kaynakları,
j) (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) Emisyon Ölçüm Raporu Geçerlilik Süresi: İlk ölçüm tarihi esas alınarak, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik (Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263) kapsamındaki işletmeler için emisyon ölçüm raporu geçerlilik süresi iki yıl,
k) Gaz Motorları: Otto çevrimi, kıvılcım
ateşlemeli ateşleme sistemine sahip motorları,
l) Hava Kalitesi: İnsan ve çevresi
üzerine etki eden çevre havasında, hava kirliliğinin göstergesi olan kirleticilerin
artan miktarıyla azalan kalitelerini,
m) İçten Yanmalı Motorlar: Gaz motorları
ve dizel motorlarını,
n) İşletme: İşletmenin mevzuata uygun
faaliyet göstermesinin sağlanmasından işletmeci ve/veya tesis sahibi sorumlu
olmak üzere tesislerin bütününü,
o) İşletme Sahası İçi: Üzerinde
doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma, öğütme işlemlerinin yapıldığı, madde
depolanan, boşaltılan, tesisler arasındaki alanı,
ö) İş Termin Planı: Tesis sahibi
tarafından hazırlanacak ve bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri ve sınır
değerleri sağlayacak proses ve baca gazı arıtım tesislerinin gerçekleştirilmesi
sürecinde yer alan proje, ihale, inşaat ve işletmeye alma gibi işlerin
zamanlamasını gösteren planı,
p) (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) Çevre
İzni: Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte
düzenlenen izni,
r) Kısa Vadeli Değer (KVD): Maksimum
günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün ölçüm sonuçları sayısal
değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül
eden değeri, çöken tozlar için farklı olarak aşılmaması gereken maksimum aylık
ortalama değerleri,
s) Kısa Vadeli Sınır Değer (KVS):
Maksimum günlük ortalama değerleri veya sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre
dizildiğinde, istatistik olarak bütün ölçüm sonuçlarının % 95 ine tekabül eden
değer olan ve Ek-2 Tablo 2.2 de verilen değeri aşmaması gereken değeri,
ş) Kirletici: Doğrudan veya dolaylı
olarak insanlar tarafından dış havaya bırakılan ve insan sağlığı üzerinde
ve/veya bütün olarak çevre üzerinde muhtemel zararlı etkileri olan her türlü
maddeyi,
t) Kritik Bölge: Bir yıl boyunca yapılan
hava kalitesi ölçüm sonuçlarına göre kısa vadeli sınır değerlerin en az on beş
gün aşıldığı yerleri,
u) Kritik Meteorolojik Şartlar:
Atmosferde alt sınırı yerden yedi yüz metre veya daha az yüksekte olan
enversiyon tabakasında hava sıcaklığının en az 2°C/100 m arttığı ve yerden 10
m. yükseklikte ölçülen rüzgar hızının on iki saatlik ortalamada 1,5 m/s den az
olduğu kritik meteorolojik durumu,
ü) Mevcut Tesis: Bu Yönetmeliğin
yayımlanmasından önce kurulmuş veya Çevresel Etki Değerlendirmesi mevzuatına
göre kurulması uygun bulunan tesisleri,
v) Piyasaya arz edilen sıvı yakıtlar:
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından düzenlenen/düzenlenecek mevzuatla
üretimi, yurtdışı ve yurtiçi kaynaklardan temini ve piyasaya arzına izin
verilen sıvı yakıtlar ile kalorifer yakıtını,
y) Teknolojik Seviye: Sürekli
işletilmesinde başarısı tecrübeyle sabit, kıyaslanabilir metotlar, düzenekler
ve işletme şekilleriyle kontrolleri yapılabilen; emisyon sınırlama tedbirlerini
pratikleştiren ve kullanışlı hale getiren, ileri ve ülke şartlarında
uygulanabilir teknolojik metotlar, düzenekler, işletme biçimleri ve temizleme
metotlarının geldiği seviyeyi,
z) Tesis: Atmosfere emisyon veren her
bir ünite veya üniteler bütününü, makineler, aletler ve diğer sabit
düzenekleri, üzerinde madde depolanan, boşaltılan ve iş yapılan mülkleri,
aa) Uzun Vadeli Değer (UVD): Yapılan
bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değeri,
bb) Uzun Vadeli Sınır Değer (UVS):
Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan, Ek-2 Tablo 2.2 de
verilen değeri aşmaması gereken değeri,
cc) Üretim Prosesi: Yakıtın ham madde
ile birlikte muamele gördüğü veya yakıttan elde edilen enerjinin hammaddeyi
veya ürünü kurutma, kavurma ve benzeri işlemlerde kullanıldığı ve bacasından
proses kaynaklı baca gazı emisyonlarının ve yanma gazlarının birlikte çıktığı
veya sadece proses kaynaklı baca gazı emisyonlarının çıktığı tesisleri,
çç) Üretmek: Ürün elde etmek, işlemek,
üretim amacıyla tüketmek ve diğer kullanımları, ithalat ve diğer amaçlı
nakliyatları,
dd) Yakma Tesisi: Yakıtın yakılması
sonucunda, yakıt içeriğinde bulunan kimyasal enerjinin ısı enerjisine
dönüştürülerek yararlanıldığı, buhar kazanı ve kızgın yağ kazanı, termik
santral kazanı, gaz türbini, gaz motoru gibi sıcak su, buhar ve benzeri
üreterek enerji sağlayan tesisleri,
ee)Yeni Tesis: Bu Yönetmeliğin
yayımlanmasından sonra kurulacak olan tesisleri,
ff) Yetkili Merci: Çevre ve Orman
Bakanlığı ve Valiliği
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İzne Tabi Tesisler, İzin Alma, İzne Tabi Olmayan
Tesisler İçin Uyulacak Esaslar
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) Hava emisyonu
kapsamında değerlendirilen işletmeler
Madde 5 – (1) Hava emisyonu olan ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan işletmelerin kurulması ve işletilmesi için çevre izni alınması zorunludur. Bu işletmelerden kaynaklanan hava emisyonlarının değerlendirilmesinde bu Yönetmelik hüküm esas ve sınır değerlerine göre iş ve işlemler yapılır.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Hava
emisyonu kapsamında değerlendirilen işletmelerin kurulması ve işletilmesinde
uyulması gereken esaslar
Madde 6 – (1) Hava emisyonu kapsamında değerlendirilen işletmelerin
kurulması ve işletilmesinde;
a) İşletmenin çevreye zararlı etkilerinin mevcut en iyi üretim
ve/veya arıtım teknikleri uygulanarak azaltılmak suretiyle kirlilik
oluşturmaması,
b) Bu Yönetmelikte belirtilen şartlara uyulması,
c) Bu Yönetmelikte belirtilen emisyon sınırlarının aşılmaması,
ç) Tesis etki alanında Ek-2’de verilen hava kalitesi sınır
değerlerinin aşılmaması,
d) İşletmede bulunan mevcut tesislerin baca gazı emisyonlarının
bu Yönetmelikte belirtilen usullere uygun olarak işletmeci tarafından
ölçtürülmesi, baca dışından emisyon yayan tesisler için hesaplama yöntemi
kullanılarak saatlik kütlesel debilerin tespit edilmesi, (kg/saat)
e) İşletmede bulunan tesislerin bütünü için; Ek-2
Tablo-2.1’deki kütlesel debilerin aşılması halinde işletmeci tarafından,
tesislerin etki alanında, Ek-2’de belirtilen esaslar çerçevesinde hava
kirliliği seviyesinin ölçülmesi ve işletmenin kirleticiliğinin
değerlendirilmesi amacıyla uluslar arası kabul görmüş bir dağılım modeli
kullanılarak, hava kirlenmesine katkı değerinin hesaplanması,
f) Yeni kurulacak işletmelerde bulunan tesislerin baca gazı
emisyonlarının kütlesel debi ve konsantrasyon olarak ve baca dışından emisyon
yayan tesislerin atmosfere verdiği emisyonların saatlik kütlesel debilerinin
tespit edilmesi,
g) Yeni kurulacak işletmede bulunan tesislerin bütünü için;
Ek-2 Tablo-2.1’deki kütlesel debilerin aşılması halinde işletmeci tarafından;
tesislerin etki alanında, işletmenin kirleticiliğinin değerlendirilmesi
amacıyla bir dağılım modeli kullanılarak hava kirlenmesine katkı değerinin
hesaplanması, işletmenin kurulacağı alanda hava kirliliğinin önemli boyutlara
ulaştığı kuşkusu varsa, hava kalitesinin bu Yönetmelikte belirtilen usullere
uygun olarak ölçülmesi,
ğ) İşletmenin kurulu bulunduğu bölgede hava kirleticilerin
Ek-2’de belirlenen hava kalitesi sınır değerlerini aşması durumunda işletmeci
tarafından, Valilikçe hazırlanan eylem planlarına uyulması
gerekmektedir.
Emisyon
ön izni
Madde
7 – (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Çevre
izni sürecinde hava emisyon başvurularının değerlendirmesi
Madde 8 - (1) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılan hava emisyonu başvuruları aşağıda
belirtilen çerçevede değerlendirilir.
a) Çevre izin başvurusu Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin
ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte yer alan hüküm ve esaslara uygun olarak
yapılır ve bu Yönetmeliğin hüküm ve esasları çerçevesinde değerlendirilir.
b) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelikte belirtilen sürelerde değerlendirilir ve sonuçlandırılır.
c) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesi kapsamındaki (Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263) Ek-1 ve Ek-2’de yer alan işletmelerin aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesinde; çalışma usul ve esasları Valilikçe belirlenen en az bir üyesi İl Çevre ve Orman Müdürlüğü teknik elemanı olmak üzere Valilikçe oluşturulan Komisyon tarafından bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yerinde inceleme yapılır ve Valilik tarafından yerinde tespit raporu hazırlanır.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Hava
emisyon başvurularının incelenmesi ve karar verilmesi
Madde 9 – (1) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen
hususlar yerine getirildikten sonra, aşağıda belirtilen hususlar çerçevesinde
çevre izin dosyasındaki hava emisyon dokümanlarının incelenmesi yapılır ve
karar verilir.
a) İşletme, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alıyor ise ilgili Yönetmelikte belirtilen
hususlar çerçevesinde hazırlanmış olan hava emisyonu dokümanları Bakanlıkça ve
bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesi ve diğer hüküm, esas ve sınır değerleri
kapsamında incelenir.
b) Hava emisyonu uygunluk kararı vermeye yetkili merci,
gerekirse konu ile ilgili uzman kişi ve kuruluşların da görüşünü alır.
c) İşletmeciler gerek başvuru dokümanlarındaki (bilgi, belge, ölçüm) eksiklikleri gerekse Yönetmelik hüküm ve esasları çerçevesindeki eksiklikleri/uygunsuzlukları çevre izni süreci içinde gidermek ve yetkili mercie eksikliklerin giderildiğine dair belge, bilgi ve ölçüm raporu ve ilgili diğer belgelerin teslim edilmesinden yükümlüdür.
(Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263)
Çevre izni kapsamında hava emisyonu açısından değerlendirme
Madde 10 – (1) Bu Yönetmelik hüküm ve esaslarının sağlanması durumunda; Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik kapsamında çevre izni verilmesine hava emisyonu uygunluk kararı verilir.
(2) (Ek fıkra: R.G. 13.4.2012 / 28263) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer alan “7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık” başlığı altındaki işletmeler, mezkûr Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmez.
Şartlı
ve kısmi izin
Madde
11 – (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
Kirlilikten
kaynaklanan zararlar
Madde
12 – (1) Bir işletmeden/tesisten
kaynaklanan emisyonların etkilerinin komşu bir taşınmaza zarar vermesini
önlemek amacıyla zararlı etkinin ortadan kaldırılması için gerekli tedbirlerin
alınması faaliyet sahibinden yetkili merci tarafından istenir. Daha önce
verilen ve kesinleşen bir izin bu Yönetmelik hükümlerine aykırılığın tespit
edilmesi durumunda kaldırılır.
İzne
tabi tesislerde yapılacak değişiklikler
Madde
13 – (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
Teyit
zorunluluğu
Madde 14 - (Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263) (1) İşletmeci veya işletme sahibi; çevre izni veya emisyon izni bulunan işletmeler için, emisyon iznine veya çevre iznine esas ölçüm raporunun tarihini esas alarak, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğe göre çevre iznine ve lisansına tabi işletmelere iznin verildiği sırada öngörülen verilerden herhangi bir sapma olup olmadığını ve tesiste gerçekleştirilen iyileştirmeleri her iki yılda bir, rapor etmek zorundadır. Ölçüm raporu, standartlara uygun numune alma şartları ve ölçüm metotları dikkate alınıp, emisyon ölçümleri yapılmak suretiyle Ek-11’deki formata uygun olarak hazırlanır. Raporun bir nüshası işletmede muhafaza edilir, talepleri hâlinde yetkili mercilere veya denetimler sırasında denetim görevlilerine sunulur.
Ek
düzenlemelerin uygulanması
Madde
15 – (1) Ek düzenlemelerin
uygulanmasında;
a) Bu Yönetmeliğin esaslarını yerine
getirmek amacı ile (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) uygunluk kararı vermeye yetkili merci
izin verildikten sonra gerektiğinde ek düzenlemeler isteyebilir. Bu ek
düzenlemede Ek-9 daki esaslar dikkate alınır.
b) Yapılacak ek düzenleme, işletici ve
işletilen tesis için aşırı ekonomik yük getiriyorsa ve teknolojik seviye
bakımından uygulanabilir değilse bu konuda bir mecburiyet getirilemez. Ek
düzenleme teknolojik olarak uygulanabilir olmakla beraber ancak belli bir süre
sonra ekonomik hale gelecekse yetkili merci ek düzenlemenin bu süreden sonra
uygulanmasını kabul edebilir. Bir ek düzenleme teknolojik olarak
uygulanabildiği halde, ekonomik sebeplerle tesisi işleten tarafından
uygulanamazsa (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) uygunluk kararı 17 nci madde hükümlerine
göre iptal edilir.
c) Ek düzenleme tesisin yeri, yapısı ve
işletmesi üzerinde önemli değişiklikler gerektiriyorsa, yapılacak değişiklikler
13 üncü maddede öngörülen hükümlere tabidir.
ç) Ek düzenlemeler, Geçici 2 ve Geçici 3
üncü maddelerde yer alan tesislere de getirilebilir.
İznin
uzatılması
Madde
16 – (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
(Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263)
Hava emisyonu konulu çevre izninin iptal edilmesi
Madde 17 – (1) (Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263) Bu Yönetmelik esaslarına göre işletme için verilen hava emisyonu konulu çevre izni;
a) Sürekli emisyon ölçümü yapılan
tesislerde bir yıl içinde yapılan sürekli ölçüm sonuçlarının EK-3.d.1 de yer
alan değerleri veya bir yıl içinde yapılan ölçümlerin %5 inde sınır
değerlerinin aşılması halinde,
b) Yetkili merci tarafından bu
Yönetmelik hükümlerine göre uygunluk kararı verilmesinden sonra, uygunluk
kararı verilmesine mani olacak ek bilgiler edinilmişse ve/veya uygunluk
kararının kaldırılmaması kamu menfaatini tehlikeye sokuyorsa,
c) Daha önce verilen uygunluk kararı
henüz uygulamaya konulmadan, yetkili merci uygunluk kararı esaslarının
değiştirilmesi sonucu uygunluk kararı veremiyor ise ve uygunluk kararının
kaldırılmaması kamu menfaatini tehlikeye sokuyorsa,
ç) (Değişik: R.G. 13.4.2012 / 28263) İşletmecinin veya İşletme sahibinin, 14 üncü maddede belirtilen sürelerde yapılması gereken teyit ölçümlerini yaptırmadığının tespit edilmesi hâlinde;
İşletmenin
adının değiştirilmesi ve/veya işletmenin devredilmesi
Madde
18 – (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Çevre
iznine tabi olmayan işletmelerin kurulması, yapısal özellikler ve
işletilmesinde aranacak şartlar
Madde
19 – (1) Çevre iznine tabi olmayan
işletmeler için aşağıdaki şartlara uyulur:
a) Türk Standartları Enstitüsü (TSE)
tarafından Resmî Gazete’de yayımlanmış standartlar ile ilgili mevzuatta yer
alan hüküm ve teknik özelliklere uyulur. Hava kirliliğinin yoğun olduğu
günlerde Valilikçe alınan kararlara uyulur.
b) Yetkili merci tarafından Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü
maddesi kapsamında gerekli görülmesi durumunda işletmeden kaynaklanan
emisyonların ve hava kalitesinin ölçtürülmesi istenebilir. Bu ölçümler için
yapılacak harcamaların karşılanması 27 nci maddede belirtilen şekilde yapılır.
c) Bu Yönetmelik hüküm esas sınır değerlerine uygun faaliyet göstermeyen bu kapsamdaki işletmeler Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesi kapsamında değerlendirilir.
İzne
tabi olmayan tesisleri işletenlerin yükümlülükleri
Madde
20 - (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Çevre
iznine tabi olmayan işletmelerin izlenmesi/denetlenmesi
Madde 21 – (1) Çevre iznine tabi olmayan işletmelerin 19 uncu maddede belirtilen esaslara uygun olarak faaliyet gösterip göstermediği Valilikçe bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak izlenebilir/denetlenebilir.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Çevre iznine tabi olmayan işletmeler için ek
düzenlemeler
Madde
22 - (1) Yetkili merci 19 uncu
maddedeki hususların uygulanması için ek düzenlemeler getirebilir.
(Ek Fıkra: R.G 30.3.2010 /
27537) (2) Çevre iznine tabi olmayan işletmeler Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü maddesi
kapsamında değerlendirilir.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Hava
emisyonu tespiti ve sınırlaması
Madde 23 – (1)
Emisyon tespiti ve sınırlamasında aşağıdaki şartlara uyulur.
a) İşletmeyi oluşturan tesislerin
çevreye zararlı etkilerinin tespiti amacıyla yetkili merci, çevre iznine tabi
veya çevre iznine tabi olmayan bir işletmenin işleticisine, yetkili merci
tarafından belirlenmiş uzman bir kurum/kuruluş veya kişiye tesisinden çıkan
emisyonu ölçtürmesini ve/veya bu emisyonun hava kirlenmesine katkı değerini
hesaplatmasını ve/veya hava kirliliği seviyesinin ölçümünü yaptırmasını ister;
böylece bir emisyon ve imisyon ölçüm raporu hazırlanır ve bedeli 27 nci maddede
belirtildiği şekliyle karşılanır.
b) Hava kirliliğinin önemli boyutlarda
olduğu kritik bölgelerde, çevre iznine tabi olan/olmayan işletmelerden
kaynaklanan emisyonların miktarı ile zamana ve yere göre dağılımını gösteren
hava kirlenmesine katkı değerini içeren bir emisyon ölçüm raporu yetkili merci
tarafından istenebilir. Bu raporun her yıl yenilenmesi istenebilir.
c) Emisyonların ölçümünde Ek-2’de
belirtilen, tesis etrafında yapılması gerekli görülen hava kirliliği
ölçümlerini düzenleyen 6/6/2008 tarihli ve 26898 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğindeki esaslar
dikkate alınır. Tesis etki alanında hava kirliliğinin ölçümünde ise Ek-2’de yer
alan esaslar dikkate alınır.
ç) Tesis etki alanında hava kirliliğinin
tespitine yönelik yapılacak ölçümlerle ilgili koordinasyonu Valilik sağlar, bu
ölçümler için yapılacak harcamalar 27 nci maddede belirtildiği şekilde
karşılanır.
d) Yetkili merci hava kirliliğinin önemli boyutlarda olduğu kritik bölgelerde ve/veya kirlilik yükü büyük olan yeni tesisler için bu Yönetmeliğin Ek-2’si kapsamında hava kalitesi ölçümlerinin yapılmasını isteyebilir.
Emisyon
ölçüm raporu
Madde
24 – (1) Bakanlık, 14 üncü maddede ve
23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen emisyon
ölçüm raporunun içeriğini tespit eder (Ek-11). Emisyon ölçüm raporundaki
bilgilerde işletmenin endüstriyel ve ticari sırları varsa işletme
sahibinin/işletmecinin talebi üzerine bu bilgiler umuma ifşa edilemez.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
(2) Bilimsel araştırmalarda kullanılmak
üzere ve bilim kuruluşları tarafından talep edilmesi halinde, işletmeye ait
endüstriyel ve ticari sırları dışında kalan bilgiler ve emisyon ölçüm
sonuçları, işletmenin sahibi/işleticisi tarafından emisyon ölçüm raporunda yer alan
bilgilerin kullanılmasında kesin bir yasaklama getirilmediği takdirde, bilgiyi
talep eden kurum/kuruluş tarafından, işletmenin sahibi veya işleticisinden
yazılı onay alınmak kaydıyla işletmenin ismi belirtilmeksizin, yetkili merci
tarafından görevlendirilen personel denetiminde bilgilerin arşivlendiği bina
dışına çıkarılmadan ve kopyalanarak çoğaltılmaksızın incelemeye açılabilir.
İzne
tabi tesislerde yapılacak ilk ve periyodik ölçümler
Madde
25 – (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
Sürekli
ölçümler
Madde
26 – (1) Sürekli ölçümlerde;
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
a) Yetkili merci tarafından sürekli
ölçüm yapılmasına karar verilirken; bu Yönetmelik de sürekli ölçüm cihazı
takılmasına esas teşkil eden değerler ve hükümler geçerli olmak üzere; Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü
maddesi kapsamındaki işletmelerin 23 üncü ve 25 inci maddeler kapsamındaki
ölçümlerin yerine, bu ölçümlerin kayıt cihazlı ölçüm aletleriyle sürekli olarak
yapılmasını isteyebilir. Ayrıca, yetkili merci gerekli görülmesi halinde bu
ölçümlerin on line izlenmesine imkan tanıyacak donanımın kurulmasını
işletmeciden isteyebilir.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
b) Kritik bölgelerde veya hava kalitesi
açısından kirlilik yükü fazla olan bölgelerde ve kirlenme ihtimalinin olduğu
hallerde yetkili mercii gerekli gördüğü takdirde izne tabi olan/ olmayan
işletmelerden emisyon ölçümlerinin kayıt cihazlı ölçüm aletleriyle sürekli
olarak yapılmasını isteyebilir. Ayrıca, Valilik gerekli görülmesi halinde bu
ölçümlerin on line izlenmesine imkan tanıyacak donanımın kurulmasını
işletmeciden isteyebilir.
(2)
Bu ölçümler için yapılacak harcamalar 27 nci maddede belirtildiği şekilde
karşılanır.
Ölçümler
için yapılacak harcamalar
Madde
27 – (1) Emisyon ve tesis etki
alanındaki hava kalitesinin belirlenmesi için yapılacak ölçümlerin masrafları
işletmenin sahibi/işletmeci tarafından karşılanır.
Ölçüm
sonuçları hakkında bilgi verilmesi
Madde
28 – (1) 23, 25 ve 26 ncı maddelerde
belirtilen ölçümlerin sonuçları işletmenin sahibi/işletmeci tarafından yetkili
mercie verilir. Ölçüm kayıtları işletmenin sahibi/işletmeci tarafından en az
beş yıl muhafaza edilir.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Toplam
hava emisyonu sınırlaması
Madde 29 – (1) Valilik, sanayi tesislerinin yoğun olarak bulunduğu, toplam emisyon sınırlaması yapılacak kritik bölgelerde faaliyet gösteren işletmelerin tümünden herhangi bir anda dış havaya verilen toplam emisyonu sınırlandırıcı tedbirler isteyebilir. Toplam emisyon sınırlaması yapılacak kritik bölgeler Valilik tarafından belirlenir. Valilik, bu bölgelere kurulacak çevre iznine tabi olan veya olmayan yeni bir tesisin toplam emisyon miktarıyla ilgili olarak geçici veya sürekli sınırlandırma kararları alabilir veya yeni bir tesisin bölge içinde kurulmasına Planlama ve ÇED aşamalarında yapılan değerlendirmelerde dikkate alınarak uygunluk kararı vermeyebilir. Gerekli görülmesi halinde Bakanlık da bu yetkiyi kullanır.
Bölgesel
kirlilik
Madde
30 – (1) Koruma bölgeleri;
a) Bir bölgedeki işletmelerden,
ulaşımdan ve ısınmadan kaynaklanan hava kirliliğinin insan ve çevresi
üzerindeki zararlı etkileri normal tedbirlerle ortadan kaldırılamıyorsa bu
bölgeler yetkili merci tarafından koruma bölgesi olarak ilan edilebilir.
Yetkili merci koruma bölgelerinde,
1) Hareketli ve sabit tesisleri
çalıştırmamaya,
2) Sabit tesisleri kurdurmamaya,
3) Hareketli ve sabit tesisleri sadece
belirli zamanlarda çalıştırmaya veya bunlardan yüksek işletme teknikleri talep
ederek çalıştırmaya,
4) Tesislerde yakıt kullandırmamaya veya
sınırlı olarak kullandırmaya
yetkilidir.
b) Yetkili merci, kritik meteorolojik
şartların mevcut olduğu veya olacağı,
hava kirlenmelerinin çok hızlı artış gösterdiği bölgelerde, insan ve
çevresi üzerinde meydana gelecek zararlara karşı;
1) Hareketli veya sabit tesisleri sadece
belirli zamanlarda çalıştırmaya,
2) Önemli ölçülerde hava kirlenmelerine
yol açabilen yakıtların tesislerde kullanılmasını yasaklamaya veya sadece
kısıtlamaya
yetkilidir.
c) Hava kirliliğinin çok hızlı artış
gösterdiği durumlarda 6/6/2008 tarihli ve 26898 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinde (HKDYY)
belirlenen uyarı kademeleri uygulanır.
ç) Hava kalitesi sınır değerleri
aşılarak, hava kirliliği Ek-2 de belirtilen değerlere ulaştığında, bölge
özelliklerine göre alınacak tedbirler Valilikler tarafından tebliğ halinde
yayımlanır. Bu tebliğler hazırlanırken Bakanlık görüşü alınır.
d) Her kademe için alınacak tedbirler
düzenlenirken meteorolojik veriler göz önüne alınır. Sis, enverziyon, durgun
meteorolojik şartlar ve izotermal durumlarda bir sonraki kademenin tedbirleri
veya ilave tedbirler uygulanabilir. Nisbi nem miktarının % 90 ın üzerine
çıkması halinde uyarı kademelerinin belirlenmesinde Ek-2 de verilen kirlilik
derecelerinin % 10 eksiği esas alınır.
Yakıt
ve hammadde belirlenmesi
Madde
31 – (1) Yetkili merci, hava
kirliliğinin ciddi boyutlara eriştiği zamanlarda ve bölgelerde, yakıt ve
hammaddesi değiştirilebilen tesislerde hava kirliliğinin azaltılması amacıyla
kullanılacak uygun nitelikte yakıt veya hammadde belirleyebilir.
Kaza
sonucu emisyon
Madde
32 – (1) Bir tesisten ihmal sonucu
veya ihmale dayalı gereken tedbirlerin alınmaması sonucu normal çalışmasında
öngörülenden fazla ve hava kirliliğine yol açacak şekilde emisyon yayılırsa
veya hava kalitesini bozacak şekilde kimyasal maddeler hava alıcı ortamına
atılırsa, işletme sahibi/işletmeci, emisyonun en kısa sürede normal seviyeye
inmesi için gerekeni yapar. Yetkili merci, kaza sonucu çıkan emisyonun normal
seviyeye indirilmesi için işletme sahibine veya işletmecisine gerekli
tedbirleri almasını ister.
Yakıt
özellikleri
Madde
33 – (1) Hava kirliliğinin azaltılması
amacıyla sanayi tesislerinde kullanılacak olan katı yakıt özellikleri Bakanlık
tarafından ilgili kamu kurum ve kuruluşların görüşleri de alınarak belirlenir.
Piyasaya arz edilen sıvı ve gaz yakıtların özelliklerinin belirlenmesinde
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarla koordineli çalışılır.
(2) Katı yakıtlar ithal ediliyorsa ithal
işlemleri, Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yayımlanan Dış Ticaret
Standardizasyon Tebliği kapsamında ve ithal izni veren yetkili merci tarafından
belirlenen hususlar çerçevesinde yapılır.
(3) İthal katı yakıt kullanan
tesis/işletme ithalat iznine ilişkin belgenin bir kopyasını muhafaza eder.
Denetimlerde yetkili merci tarafından istenmesi halinde ibraz eder.
(4) Sıvı yakıtları kullanan
tesis/işletme sıvı yakıtlara ilişkin analiz raporlarını üç yıl saklar ve
denetimlerde yetkili merci tarafından istenmesi halinde ibraz eder.
(5) Yakıt olmayan ancak katı yakıt
olarak değerlendirilebilen biyokütlenin kullanım esasları Bakanlıkça
belirlenir.
(6) Biyokütleyi katı yakıt olarak
kullanan tesis bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır.
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537)
Hava
emisyonu açısından çevre iznine tabi tesislerin izlenmesi/denetlenmesi
Madde
34 - (1) Hava emisyonu açısından çevre
iznine tabi tesislerin izlenmesi/denetlenmesinde;
a) Çevre iznine tabi işletmelerde, faaliyetlerin Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirilip getirilmediğinin tespiti amacıyla yetkili merciin görevlendirdiği kişilerce izleme ve denetim yapılır. Bakanlık denetleme ve ceza yetkisini Çevre Kanununun 12 ve 24 üncü maddeleri gereğince devredebilir.
b) İşletme sahipleri ve işletmeciler;
1) Yetkili merciin görevlendirdiği
kişilerin veya yetkili mercii temsil eden kişilerin işletmeye ve tesislere
girmesi için izin vermeye,
2) Emisyon ve hava kalitesi değerlerinin
belirlenmesi maksadı ile görevli kişiler tarafından testler yapılmasına, izin
vermeye ve kolaylık göstermeye,
3) Görevli kişilere çevre mevzuatı
kapsamında istenen ve gerekli olan doküman ve bilgileri vermeye
mecburdur.
4) Yetkili merciin isteği üzerine,
işletme sahipleri işletmeci (a) ve (b) bentlerindeki çalışmalar sırasında
işletme ve tesiste gerekli düzenlemeleri yapmak üzere istek üzerine işletmede
çalışan görevlileri hizmete tahsis ederler. (a) ve (b) bentlerindeki
çalışmaların yapılabilmesi için işletme sahipleri ve/veya işletmeciler iş
güvenliği açısından gerekli olan koruyucu malzemeleri ve ulaşım araçlarını
temin ederler.
c) (a) bendi hükümleri, 33 üncü madde
kapsamına giren yakıtlar, ürünler, maddeler ve tesisleri de içine alır. Bu
hususlar işletme sahipleri/işletmeci için de geçerlidir. Bu işletme sahipleri/işletmeciler
yetkili merciin görevlendirdiği kişilerin veya yetkili merciyi temsil eden
kişilerin örnek almasına, işletme/tesis içinde ve bacasında kontroller
yapmasına izin verirler.
ç) Denetim işlemleri ile ilgili olarak
yapılan testler ve ölçümlerin masrafları, (a) ve (b) bentlerinin hükümlerine
göre örnek alınması, bunların analizi, test yapılması dolayısıyla ortaya çıkan
masraflar, işletme sahipleri işletmeciler tarafından karşılanır.
d) Bilgi vermekle zorunlu işletme
sahipleri/işletmeciler veya kanuni temsilcileri sorulan sorulara cevap
vermekten kaçınırsa bu husus tutanakla kayda geçirilir.
e) (b), (c) ve (d) bentlerine göre elde
edilen bilgi ve belgeler başka amaçlar için kullanılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sera
gazlarının azaltılması
Madde
35 - (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
İdari
yaptırımlar
Madde
36 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren
tesisleri işletenler ve/veya sahipleri;
a) (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
b) (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
c) (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
ç) (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
d) (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
e) (Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) 6,15, 22, 23, 26 ve 30 uncu maddeler ile
getirilen icrası mümkün şartları ve talepleri zamanında yerine getirmezse,
f) 19, 26 ve 33 üncü maddelere göre
getirilen şartlara ve taleplere icrası mümkün olduğu halde uymazsa,
g) 14 üncü maddede öngörülen bilgileri
zamanında vermezse,
ğ) 23 ve 24 üncü maddelere göre
verilmesi gereken emisyon raporunu eksiksiz ve zamanında vermezse,
h) 28 inci maddeye göre ölçüm
sonuçlarını bildirmez veya ölçüm aleti grafiklerini ve ölçüm kayıtlarını
muhafaza etmezse,
ı) 34 üncü maddeye göre; görevlilerin
meskun yerlere veya taşınmazlara girmelerine veya test ve incelemeler
yapmalarına izin vermezse; doğru ve tam bilgiyi, belgeleri veya kayıtları
zamanında ibraz etmezse; iş gücü veya yardımcı malzemeleri hazır tutmazsa;
örnek almaya izin vermezse,
i) (R.G 30.3.2010 / 27537 ile
yürürlükten kaldırılmıştır)
j) 32 nci maddede belirtilen tedbirleri
almazsa,
k) Bu Yönetmelikte belirtilen esas ve
standartlara ve ek düzenlemelere uymazsa,
l) 22 nci maddeye göre getirilen ek
düzenlemeye uymazsa, ek düzenlemeye uyuluncaya kadar,
m) İşletmeyi oluşturan tesislerin hava
alıcı ortamında bozulmaya neden olacak şekilde hava kalitesi sınır değerlerini
aşarak tehlikeli durum yarattığı takdirde,
n) Geçici 3 üncü madde kapsamındaki
yükümlülüklerini yerine getirmezse
Çevre Kanununun ilgili maddeleri
uyarınca idari yaptırım uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
Madde
37 – (1) 22/7/2006 tarihli ve 26236
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yeni
emisyon sınır değerleri
Geçici
Madde 1 – (1) Organik, inorganik ve
diğer özel toz emisyonları, organik, inorganik gaz ve buhar emisyonları ve
kanserojen maddeler için 1/1/2012 tarihinden itibaren Ek-1 de verilen sınır
değerler geçerli olmayıp Ek-7 deki tablolar ve sınır değerler uygulanacaktır.
Emisyon
izni almış işletmeler
Geçici
Madde 2 – (Değişik: R.G 30.3.2010 /
27537) (1) 2/11/1986 tarihli ve
19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması
Yönetmeliğine, 7/10/2004 tarihli ve 25606 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine, 22/7/2006
tarihli ve 26236 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Endüstri Tesislerinden
Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine ve 3/7/2009 tarihli ve
27277 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin
Kontrolü Yönetmeliğine göre emisyon izin belgesini almış olan işletmeler Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Geçici 1
inci maddesi uyarınca faaliyetlerini sürdürürler.
Emisyon
izni almamış işletmeler
Geçici
Madde 3 – (1) Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliğine göre emisyon izni alma yükümlülüğü bulunan ancak bu
yükümlülüğünü yerine getirmeyen ve 31/12/2007 tarihine kadar iş termin planı
ile birlikte bu madde kapsamında yetkili mercie başvuru yapmış olan, hava
kalitesi modelleme raporları ile birlikte ölçüm cihazlarının (istasyonlarının)
alımı konusunda sipariş verildiğine dair bilgi ve belgeleri Valilik kanalı ile
Bakanlığa sunan ve en geç 31/12/2008 tarihine kadar hava kalitesi ölçüm
cihazlarının (istasyonlarının) alımına, montajına ve ölçümlere başlayan ve iş
termin planları Bakanlıkça uygun görülen tesisler, tesis etki alanında Ek-2 de yer alan hava
kalitesi sınır değerlerini sağlayarak faaliyet gösterecek şekilde her türlü
önlemi almakla ve 31/12/2011 tarihine kadar iş termin planında yer alan işleri
tamamlamak suretiyle emisyon izni almak için emisyon izin dosyası hazırlayarak
yetkili mercie başvurmakla yükümlüdürler.
(Ek Fıkra: R.G. 10.10.2011 / 28080) (2) Özelleştirme sürecindeki termik santrallerden 31/12/2011 tarihine kadar birinci fıkra hükümlerinin gereklerine uygun hâle getirilmemiş olanların özelleştirme sürecine ilişkin planlamanın Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca Bakanlığa bildirilmesi ve özelleştirilmesi öncesinde, işletmelerin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun sağlanması ve işletmecilerinin bu çerçevede alacakları tedbirlere ilişkin planlamalarını Bakanlığa sunmaları gerekir. Bu fıkra kapsamındaki tesislerin işletmecileri, özelleştirme sürecinin tamamlandığı tarihten itibaren üç ay içerisinde iş termin planlarını sunmak ve en geç iki yıl içerisinde çevre izni almak zorundadırlar. Özelleştirme sürecinin tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmaksızın, bu tesisler için çevre iznini alma süresi 31/12/2017 tarihini geçemez.
(3) Bu tesisler faaliyetlerini yukarıda
belirtilen süreler içinde, tesis etki alanında Ek-2 de yer alan hava kalitesi
sınır değerlerinin sağlanması ve hava kalitesinin ölçüm cihazları
(istasyonları) ile sürekli izlenmesi ve ölçüm sonuçlarının kayıt altına
alınması Valiliğe düzenli bildirimde bulunulması koşulu ile iş termin
planlarına bağlı olarak sürdürebilir.
(Değişik: R.G. 10.10.2011 / 28080) (4) Tesis etki alanında Ek-2’de yer alan hava kalitesi sınır değerleri sağlanamadığı takdirde 6, 15, 22, 23, 30, 31, 32 ve 36 ncı maddelerde yer alan hükümler uygulanır. Hava kalitesi ile ilgili kritik koşulların ortaya çıkması halinde 29 uncu madde ile ilgili hükümler geçerlidir.
(5) Birinci fıkrada belirtilen sürelerde
iş termin planı hazırlayarak yetkili mercie sunan ve hava kalitesi ölçümlerine
başlayan tesisler iş termin planlarına uygun olarak faaliyet göstermelidir.
Emisyon
izin belgesi geçerlilik süresi
Geçici
Madde 4 – (R.G 30.3.2010 / 27537
ile yürürlükten kaldırılmıştır)
(Ek Geçici Madde: R.G 30.3.2010 /
27537)
1/4/2010
tarihine kadar emisyon izin başvurusu yapılan dosyalar
Geçici Madde 5 – (Değişik: 13.4.2012 / 28263) (1) 1/4/2010 tarihine kadar emisyon izni için başvuru dosyası hazırlayıp yetkili mercie başvurmuş olan işletmecilere ilişkin emisyon izni sürecinin, 1/4/2011 tarihine kadar sonuçlandırılamaması hâlinde, emisyon izni süreci hükümsüz kalır. Bu durumda çevre izni almak için, Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik çerçevesinde başvuruda bulunmak gerekir.
Yürürlük
Madde
38 – (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 39 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı
yürütür.
Ek-1
(Değişik: R.G 30.3.2010 / 27537) İşletmeler
İçin Hava Emisyonu Esas ve Sınır
Değerleri
Ek 8, Liste A ve B de yer alan izne tabi bir tesis
için Ek 5 de herhangi bir emisyon sınırlaması getirilmemişse Ek-1 de verilen
emisyon sınırlarına ve Ek-4 de belirtilen esaslara uyulması mecburidir.
Sanayi tesislerinde bulunan ve ısıl güçleri >1 MW olan ısınma amaçlı kullanılan yakma tesisleri
emisyon iznine tabi olmamakla birlikte bu Yönetmelikte yer alan emisyon sınır
değerlerini sağlayacak şekilde faaliyet göstermek zorundadır. Isıl gücü £ 1 MW olan ısınma amaçlı kullanılan yakma tesisleri,
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü hakkındaki mevzuatın hüküm ve
sınır değerlerine tabidir.
İşletmelerde:
a) İs:
1) Atık gazlardaki isliliğin derecesi, katı yakıtlı
tesislerde Bacharach skalasına göre 3 (üç) veya daha küçük olmalıdır.
2) Sıvı yakıt yakan tesislerin atık gazlarındaki
islilik derecesi Bacharach skalasına göre motorin yakanlarda en fazla 2 (iki),
fuel oil yakanlarda en fazla 3 (üç) olması gerekir.
b) Toz şeklinde emisyon:
1) Atık gazlarda bulunan toz şeklindeki emisyon
aşağıda ikinci fıkrasında sınırlandırılmamışsa, (g) bendindeki sınırlar ile
Diyagram 1 deki sınırları aşamaz.
2) İşletmelerde tozlu maddelerin üretimi, işlenmesi,
taşınması, doldurulması, boşaltılması ve tasnifi
2.1) Çapı
Doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma ve öğütme
işlemleri sabit tesislerde ve kapalı alanlarda gerçekleştirilmesi halinde
ortaya çıkan gazlarla (baca ile) atılan
toz emisyonları sınır değerleri:
|
toz emisyonları (1,5kg/saat veya altındaki
emisyon debileri için) |
200 mg/Nm3 |
|
toz emisyonları (1,5kg/saat –2,5 kg/saat
arası emisyon debileri için) |
150 mg/Nm3 |
|
toz emisyonları (2,5 kg/saat veya üzerindeki
emisyon debileri için) |
100 mg/Nm3 |
Çapı 5 milimetreden daha büyük tane boyutlu maddelerin
doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma ve öğütme işlemleri; s
Bu amaçla, basınçlı pülverize su veya kimyasal toz
bastırma sistemleri kurulması gibi gerekli tedbirler alınmalı ve üretim
süresince alınan tedbirlerin sürekliliği sağlanmalıdır. Toz emisyonu su kullanılarak
önlenecek ise toz kaynağı olan ünitenin faaliyete geçmesi ile birlikte su
püskürtme sistemi eş zamanlı olarak devreye girmeli ve üretim süresince
çalışmalıdır. Kimyasal toz bastırma sisteminde kullanılacak maddeler insan ve
çevre sağlığına toksik etki göstermemelidir.
Çöken toz emisyonu tespiti Ek-2 nin (h) bendi
çerçevesinde yapılır. Tesisin bulunduğu bölgede toz emisyonuna neden olan diğer
tesisler var ise bu tesislerin katkı değerleri de aynı ölçüm metodu ile
belirlenir .
Kurulduğu yerde bir yıldan az süreli faaliyet gösteren
tesislerde hava kalitesini sağlamaya yönelik tedbirler (EK-1 de yer alan,
basınçlı pülverize su veya kimyasal toz bastırma sistemleri kurulması vb diğer
tedbirler) alınmalıdır.
2.2) Tane boyutu 1mm£çap<5mm olan maddelerin doldurma, ayırma, eleme,
taşıma, kırma, öğütme işlemlerinin yapıldığı tesislerden kaynaklanan toz
emisyonunun önlenmesi; kimyasal toz bastırma sistemi veya basınçlı pülverize su
kullanılması ile de gerçekleştirilebilir. Bu durumda hakim rüzgar yönü de dikkate
alınarak toz kaynağından
Tane boyutu 1mm£çap<5mm olan maddelerin doldurma, ayırma, eleme,
taşıma, kırma, öğütme işlemlerinin kapalı alanlarda yapıldığı tesislerden
kaynaklanan ve baca ile atılan toz emisyonları 75 mg/Nm3 sınır
değerini geçemez.
Tane boyutu 1mm£çap<5mm olan
maddelerin doldurma, ayırma, eleme, taşıma, kırma, öğütme işlemlerinin
yapıldığı baca dışındaki yerlerden toz emisyonlarının kaynaklandığı tesisler
için; EK-2 Tablo 2.1 de yer alan değerler dikkate alınmaksızın EK-2 (g)
belirtilen esaslara göre işletme sahası içinde hakim rüzgar yönü de dikkate
alınarak ölçülen çöken toz miktarı aylık ortalama değer olarak 450 mg/m2 -gün
değerini aşamaz.
Üretim süresince alınan tedbirlerin sürekliliği
sağlanmalıdır. Toz emisyonu su kullanılarak önlenecek ise toz kaynağı olan
ünitenin faaliyete geçmesi ile birlikte su püskürtme sistemi eş zamanlı olarak
devreye girmeli ve üretim süresince çalışmalıdır. Kimyasal toz bastırma
sisteminde kullanılacak maddeler insan ve çevre sağlığına toksik etki
göstermemelidir
Çöken toz emisyonu tespiti Ek-2 nin (h) bendi
çerçevesinde yapılır. Tesisin bulunduğu bölgede toz emisyonuna neden olan diğer
tesisler var ise bu tesislerin katkı değerleri de aynı ölçüm metodu ile
belirlenir .
Kurulduğu yerde bir yıldan az süreli faaliyet gösteren
tesislerde hava kalitesini sağlamaya yönelik tedbirler (EK-1 de yer alan,basınçlı
pülverize su veya kimyasal toz bastırma sistemleri kurulması vb diğer
tedbirler) alınmalıdır.
2.3) Çapı 1
(bir) milimetreden küçük tane boyutlu maddelerle üretim yapan (doldurma,
ayırma, eleme, taşıma, kırma, öğütme işlemleri) makineler, atmosfere kontrolsüz
(kaçak) emisyon yayılımını engelleyecek şekilde kapalı mekanlarda çalıştırılır.
Bu tesislerden kaynaklanan tozlar toplanıp, toz ayırma sisteminden geçirilir.
Bu tesislerden baca ile atılan toz emisyonu 75 mg/Nm3 sınır değerini
geçemez. Bu boyutta toz emisyonu yayan maddelerin şayet üst yüzeydeki nem oranı
en az %10 olacak şekilde tesis donatılmamışsa, çapı 1 (bir) milimetreden küçük
öğütülmüş, tozlu maddelerin taşınması, kapalı sistemlerle yapılır ve kapalı
alanlarda depolanır. Boşaltma ve paketleme tesislerinde toz emisyonlarına karşı
tedbir alınır.
2.4) Demir çelik ve/veya demirdışı vb hurda
malzemenin, cevherin, atık döküm kumu vb malzemenin açıkta depolandığı
tesislerde, depolama sahası etrafında hakim rüzgar yönü de dikkate alınarak
ölçülen çöken toz miktarı aylık ortalama değer olarak 650 mg/m2 -gün
değerini aşamaz. Bu değer için EK-2 T
c) Açıkta depolanan yığma malzeme:
Açıkta depolanan yığma malzeme, hurda malzeme,
tozlaşabilir ürün yada hammadde hava kalitesi standartlarını sağlamak şartıyla
açıkta depolanabilir. Bu amaçla aşağıda bazı örnekleri verilen tedbirler
alınır.
-Araziye rüzgarı kesici levhalar yerleştirir, duvar
örülür veya rüzgarı kesici ağaçlar dikilir,
-Konveyörler ve diğer taşıyıcıların ve bunların
birbiri üzerine malzeme boşalttığı bağlantı kısımlarının üstü kapatılır,
-Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılır,
-Malzeme üstü naylon branda veya tane büyüklüğü
-Üst tabakalar %10 nemde muhafaza edilir. Bu durumu
sağlamak için gerekli donanım kurulur.
d) Toz yapıcı yanma ve üretim artıklarının taşınması
ve depolanması:
Toz yapan yanma ve üretim artıklarının taşınmasında
taşınan malzemenin tozumayı önleyecek derecede nemli olmaması halinde kapalı
taşıma sistemleri kullanılır. Bunların açıkta depolanmasında (c) bendindeki
tedbirler alınır. Depolama işlemi tamamlanan sahalar toprakla örtülüp üstü
yeşillendirilir.
e) Tesis içi yolların durumu:
Tesis içi yollar
düzenli olarak temizlenmeli, tozumaya karşı her türlü önlem alınmalı
(sulama, süpürme , toz bağlayan maddelerle muameleye tabi tutulması vb) ve
yollar bitümlü kaplama malzemeleri (asfalt vb.) ve/veya beton malzemelerle
kaplanmalıdır.
f) Filtrelerin boşaltılması:
Toz biçimindeki emisyonu tutan filtrelerin
boşaltılmasında toz emisyonunu önlemek için toz, kapalı sistemle boşaltılır
veya boşaltma sırasında nemlendirilir.
g) Atık gazlardaki özel tozların emisyonları için
sınırlar:
Tesisin üretim prosesine göre, bu emisyonların oluşma
ve atmosfere deşarj edilme periyodu dikkate alınarak tesis en yüksek kapasitede çalışırken bu
emisyonlar ölçülür. Sınır değerler için 01/01/2012 tarihinden itibaren Ek-7 de
verilen sınır değerler ve tablolar geçerli olacaktır.
Toplam emisyonların sınırlanmasının gerekli görüldüğü
hallerde; yetkili merci yerleşim bölgelerinde kurulacak olan veya mevcut
tesislerde, yörenin; meteorolojik, topografik durumuna ve mevcut kirlilik
yüküne bağlı olarak, aşağıda verilen özel toz emisyonları için konsantrasyon ve
kütlesel debi sınırlarını 1/3 oranında azaltabilir.
Aynı işletmede çok sayıda bacadan atık gaz atılıyorsa,
aynı sınıftan olan emisyonlar (kg/saat) toplanarak değerlendirilir. Ancak;
bacalar birbirlerinin etki alanları dışında ise her bir baca tek başına
değerlendirilir. Etki alanı bu Yönetmeliğin Ek-2 nin (b) bendinin birinci
paragrafında tanımlanmıştır.
Tablo 1.1. de
I, II ve III olarak sınıflandırılan özel toz emisyonları, aynı sınıftan birden
fazla madde bulunması durumu dahil, bunların toplam konsantrasyonları aşağıdaki
değerleri aşamaz.
Tablo 1.1 de I, II ve III olarak sınıflandırılan özel
toz emisyonları aşağıdaki sınırlara tabidir.
|
I’inci sınıfa giren toz
emisyonları (0.1kg/saat veya üzerindeki
emisyon debileri için) |
20 mg/Nm3 |
|
II’inci sınıfa giren toz
emisyonları (1kg/saat veya
üzerindeki emisyon debileri için) |
50 mg/Nm3 |
|
III’üncü sınıfa giren toz
emisyonları (3 kg/saat veya üzerindeki
emisyon debileri için) |
75 mg/Nm3 |
Yukarıda her sınıf için ayrı ayrı verilen
konsantrasyon sınırları aşılmaması kaydıyla: I inci ve II inci sınıflara giren
özel toz emisyonlarının bir arada bulunması durumunda toplam emisyon
konsantrasyonu 50 mg/Nm3, I inci ve III üncü veya II inci ve III
üncü sınıflara giren özel toz emisyonlarının bir arada bulunması durumunda ve I
inci, II nci ve III üncü sınıfa giren emisyonların bir arada bulunması
durumunda toplam toz emisyon konsantrasyonu
75 mg/Nm3 sınırını aşamaz.
Tablo 1.1. Toz emisyonunda özel maddeler
|
I. sınıf maddeler |
II. sınıf maddeler |
III. sınıf maddeler |
|
-Bakır dumanı -Civa ve bileşikleri (Civa Sülfür minerali
hariç) -Çözünen Flor bileşikleri -Fosforpentaoksit -Kadmiyum ve çözünen
bileşikleri (Nefesle alınabilen toz ve aerosoller içindeki kadmiyum klorür
hariç) -Krom VI bileşikleri (Kanserojen olmayanlar) -Kurşun ve çözünen
bileşikleri -Nikel bileşikleri (Kanserojen olanlar hariç) - Selen ve çözünen
bileşikleri -Talyum ve bileşikleri -Tellür ve bileşikleri -Uranyum ve bileşikleri -Vanadyum bileşikleri |
-Antimon ve çözünen bileşikleri - Baryum bileşikleri
(Çözünenler)* -Bortriflorür -Çinko ve bileşikleri -Florit minerali -Gümüş bileşikleri (Gümüş Nitrat gibi kolay
çözünenler) -İyot bileşikleri -Kalsiyum florür -Katran (Linyit kömürü katranı
hariç) -Koyu katran (Linyit kömürü katranı
hariç) -Kiselgur -Kobalt bileşikleri (Kanserojen olmayanlar) -Kristobolit (5 mikrondan küçük
partiküller) -Kurum -Kuvarz (Partikül büyüklüğü
5 mikrondan küçük) -Kuvars minerali tridimit (5 mikrondan küçük
partiküller) -Stronsiyum ve bileşikleri -Tozlarda organik
bileşikler, örneğin antrosen, aminler, 1-4 benzokinon, naftalin) |
-Alüminyum karbür -Alüminyum nitrür -Amonyum bileşikleri -Bakır ve çözünen
bileşikleri -Baryum Sülfat -Bitümler -Bizmut -Bor bileşikleri
(Çözünenler) -Ferrosilisyum -Fosfatlar -Kalsiyum Siyanamid -Kalsiyum hidroksit -Kalsiyum Oksit -Magnezyum hidroksit -Magnezyum oksit -Molibden ve çözünen
bileşikleri -Silisyum karbür -Tungsten ve bileşikleri (Tungsten karbür hariç) |
Tablo 1.1. ve buna ait sınır değerleri 01/01/2012
tarihine kadar geçerlidir.
Tablo
1.1 de bulunmayan toz emisyonundaki özel maddeler etkilerine en yakın sınıfa
dahil edilecektir. Etkilerine göre gruplanması mümkün değilse kimyasal yapısına
en yakın gruba dahil edilmelidir.
h) Atık gazlardaki gaz ve buhar emisyonları:
Tesisin üretim prosesine göre, bu emisyonların oluşma
ve atmosfere deşarj edilme periyodu dikkate alınarak tesis en yüksek kapasitede çalışırken bu
emisyonlar ölçülecektir.
Toplam emisyonların sınırlanmasının gerekli görüldüğü
hallerde; yetkili merci yerleşim bölgelerinde kurulacak olan veya mevcut
tesislerde, yörenin; meteorolojik, topografik durumuna ve mevcut kirlilik
yüküne bağlı olarak, aşağıda verilen gaz ve buhar emisyonları için konsantrasyon
ve kütlesel debi sınırlarını 1/3 oranında azaltabilir.
Aynı işletmede çok sayıda bacadan atılan atık gaz
akımları varsa, aynı sınıftan olan emisyonlar (kg/saat) toplanarak
değerlendirilir. Bacalar birbirlerinin etki alanları dışında ise her bir baca
tek başına değerlendirilir. Etki alanı bu Yönetmeliğin Ek-2 nin (b) bendinin
birinci paragrafında tanımlanmıştır.
1) İnorganik Klor Emisyonu
Gaz biçimindeki klor ve inorganik klor bileşiklerinin
emisyonları 0,3 kg/saat veya üzerinde ise, atık gaz içerisindeki (C1-)
konsantrasyonu 30 mg/Nm3’ü aşamaz.
2) İnorganik Flor Emisyonu
Gaz biçimindeki flor ve inorganik flor bileşiklerinin
emisyonları, 0,15 kg/saat veya üzerinde ise, atık gaz içerisindeki (F-)
konsantrasyonu 5 mg/Nm3’ü aşamaz.
3) İnorganik ve Organik Buhar ve Gaz Emisyonları
Tablo 1.2’de I inci, II nci ve III üncü olarak
sınıflandırılan, atık gazlarda bulunan organik bileşiklerin buhar ve gaz
biçimindeki emisyonları, aynı sınıftan birden fazla bileşik bulunsa dahi
bunların toplam emisyonları, aşağıdaki değerleri aşamaz.
|
I'inci
sınıfa giren organik bileşikler (0,1 kg/saat ve üzerindeki emisyon debileri
için) |
20 mg/Nm3 |
|
II'nci
sınıfa giren organik bileşikler (3 kg/saat ve üzerindeki emisyon debileri
için) |
150 mg/Nm3 |
|
III'üncü
sınıfa giren organik bileşikler (6 kg/saat ve üzerindeki emisyon debileri
için) |
300 mg/Nm3 |
Tablo 1.2. Organik buhar ve gazlar
|
I. sınıf |
II. sınıf |
III. sınıf |
|
-Akrilaldehit -Akrilikasit -Akrilikasit etilesteri -Akrilikasit metilesteri -Anilin -Butirilasit = Bütanoikasit -Dietilamin -1,2 - Dikloretan - Diklorofenol - Dimetilamin - Dimetilanilin -Dimetiletilamin - Dimetilsülfür - Dinitrobenzen -Difenil - Etilenoksit - Fenol - Formaldehit - Formik Asit - Fosgen - Furfurol - Hekzametilendiizosiyanat - Hekzanoik asit =Kaproik asit - Kurşun tetraetil -Karbonsülfür -Krezol =Hidroksi toluen - Keten = Karbometen = Etanon - Kloropropionik asit -Merkaptanlar -Monoklorasetik asit -Metilamin - Metilizosiyanat -Monoetilamin - Nitrobenzen - Nitrokrezol (2 - Nitro
p-hidroksitoluen - Nitrofenol - Poliklorlu Difeniller - Piridin - Tetrakloretan - Tiyoeter - Tiyofenol -
Tiyokrezol=Tiyo hidroksitoluen - Toluendizosiyanat - Trietilamin - Trimetilamin - 1, 1, 2-Trikloretan - Triklorfenol - Valerikasit = Pentanoik asit |
-Amilasetat - Asetaldehit - Asetik asit - Asetikasit n-metil esteri -Asetik metil esteri - Vinil Asetat - Benzin) (Kütle yüzdesi olarak %25 den fazla C7 ve C8
aromatik ihtiva eden) -Bütadien (1,3) - Diasetonalkol
- Dietanolamin -1,1-Dibrometan -1,
1- Dikloretan (Etilenklorür) - p- Diklorbenzen ve
o-Diklorbenzen - Dimetilformamid -1,4-dioksan -Etilbenzen - Etilendiamin -Etilenglikol monometileter
(Metilglikol) -2-Etil -1-hekzanol -2 Klor-1,3bütadien -Kloroform=Triklormetan - Ksilen -Metakrilik asit metil esteri -Metilsiklohekzanon -Metilnaftalin -Morfolin-Dietilen İmidoksit -Monoetenolamin -Monoklorbenzen -Naftalin -Nitrotoluen -Propilen oksit -Propionik asit -Siklohekzanon -Stiren – Feniletilen = Vinil benzen -Tetrahidrofuran -Tetrahidronaftalin -Toluen -Trietanolamin -1,1,1-trikloretan -Trikloretilen -Trioksan metaformaldehit |
-Aseton - Asetikasit Etilesteri -Asetikasit n-butil esteri -n-bütil alkol -n-bütilasetat -Dietil eter -1,2-Dikloretilen -Diklorometan - Dimetilsülfoksit -Diizopropileter -Etanol (Etil alkol) - Etil Klorür -Etilenglikol -Etilglikol -n-Heptan -4-Hidroksi-4-metil-2-pentanon -n-Hekzan -İzo butil alkol -İzopropileter -Metanol-Metil alkol -Metilsiklohekzan -Metiletilketon -Metilbütilketon -Metilizobütilketon -n-Pentan -1-pentanol - i-propanol - İzopropil
alkol -Siklohekzan -Siklohekzanol -Tetrakloroetilen -Trietilenglikol |
Tablo 1.2. ve buna ait sınır değerler
01/01/2012 tarihine kadar geçerlidir.
Tablo 1.2 de bulunmayan organik maddeler, buhar ve gaz
biçimindeki etkilerine en yakın sınıfa dahil edilecektir. Etkilerine göre
gruplanması mümkün değilse kimyasal yapısına en yakın gruba dahil edilmelidir.
Yukarıda verilen konsantrasyon sınırları aşılmaması
kaydıyla; I inci ve II nci sınıflara giren organik buhar ve gazların bir arada
bulunması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 150 mg/Nm3, I nci
ve III üncü veya II nci ve III üncü sınıflara giren organik buhar ve gazların
bir arada bulunması durumunda ve I nci, II nci ve III üncü sınıflara giren
organik buhar ve gazların bir arada bulunması durumunda toplam emisyon
konsantrasyonu 300 mg/Nm3 sınırını aşamaz.
i) Kanser yapıcı maddelerin emisyon sınırları:
Tesisin üretim prosesine göre bu emisyonların oluşma
ve atmosfere deşarj edilme periyodu dikkate alınarak tesis en yüksek kapasitede çalışırken bu
emisyonlar ölçülmelidir.
Toplam emisyonların sınırlanmasının gerekli görüldüğü
hallerde; yetkili merci yerleşim bölgelerinde kurulacak olan veya mevcut
tesislerde, yörenin; meteorolojik, topografik durumuna ve mevcut kirlilik
yüküne bağlı olarak, aşağıda verilen kanser yapıcı madde emisyonları için
konsantrasyon ve kütlesel debi sınırlarını 1/3 oranında azaltabilir.
Aynı işletmede çok sayıda bacadan atılan atık gaz
atılıyorsa, aynı sınıftan emisyonlar (kg/saat) toplanarak değerlendirilir.
Bacalar birbirlerinin etki alanları dışında ise her bir baca tek başına
değerlendirilir. Etki alanı bu Yönetmeliğin Ek-2 nin (b) bendinde
tanımlanmıştır. Atık gazlarda bulunan kanser yapıcı maddeler prensip olarak en
düşük düzeyde tutulur. Bu konuda işyeri atmosferlerinde (açık ortam hariç) İş
Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı da dikkate alınır.
Tablo 1.3 de I, II ve III olarak sınıflandırılan
maddelerin, aynı sınıftan birden fazla madde bulunması durumunda bunların
toplam konsantrasyonları aşağıdaki değerleri aşamaz.
|
I’inci sınıfa giren maddeler (0,5 g/saat ve üzerindeki
emisyon debileri için) |
0,1 mg/Nm3 |
|
II’nci sınıfa giren maddeler (5 g/saat ve üzerindeki
emisyon debileri için) |
1 mg/Nm3 |
|
III’üncü sınıfa giren
maddeler (25 g/saat ve üzerindeki
emisyon debileri için) |
5 mg/Nm3 |
Yukarıda verilen konsantrasyon sınırları aşılmaması
kaydıyla, I inci ve II nci sınıflara giren kanser yapıcı maddelerin bir arada
bulunması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 1 mg/Nm3, I inci
ve III üncü veya II nci ve III üncü sınıflara giren kanser yapıcı maddeler bir
arada bulunması durumunda ve I inci, II nci ve III üncü sınıflara giren kanser
yapıcı maddeler bir arada bulunması durumunda toplam emisyon konsantrasyonu 5
mg/Nm3’ü sınırını aşamaz.
Tablo
1.3.Kanser yapıcı maddeler
|
I.sınıf |
II.sınıf |
III.sınıf |
|
- Asbest (İnce toz halinde Krisotil, Krosidolit,
amosit, antopilit, Aksiyonolit, trmolit) -Benzopiren -Berilyum ve bileşikleri -Dibenzoantrasen -2-Naftilamin ve tuzları |
-Arseniktrioksit ve arsenikpentaoksit Arsenikli asitler, arsenik ve tuzları (As
olarak verilmiştir.) -3,3-Diklorbenzidin -Dimetil sülfat - Etilenimin -Krom VI bileşikleri (Kalsiyum kromat, Krom III
kromat, Stronsiyum Kromat ve Çinkokromat, Cr olarak verilmiştir.) - Kobalt (Nefesle alınabilir toz ve aerosoller
içinde Kobalt metali ve zor çözünen kobalt tuzları, Co olarak verilmiştir.) -Nikel (Nikel metalinin nefesle alınabilentozları ve
aerosolleri, Nikel sülfür ve sülfitli mineralleri, Nikeloksit ve Nikel
karbonil; Ni olarak verilmiştir.) |
-1,2-Dibrommetan -Hidrazin -1-Klor-2,3-epoksipropan
(Epiklorhidrin) |
Tablo 1.3. ve buna ait sınır değerler 01/01/2012 tarihine
kadar geçerlidir.
Tablo 1.3 de bulunmayan kanser yapıcı maddeler
etkilerine en yakın sınıfa dahil edilecektir. Etkilerine göre gruplanması
mümkün değilse kimyasal yapısına en yakın gruba dahil edilmelidir.
j) Aşırı derece tehlikeli maddeler :
Aşağıda
listelenen maddeler, ortamda kalıcı ve birikim etkisi gösterdiğinden, baca
gazındaki emisyon konsantrasyonu aşağıdaki sınır değerlere uygun olmalıdır ve
verilen sınır değerleri sağlayacak gerekli her türlü önlem alınmalıdır.
Poliklor
dibenzodioksinler (PCDD) ve Poliklor dibenzofuranlar (PCDF) 0,1 ng/Nm3
Aşağıda yer alan her bir grup için 0,1 ng/Nm3
seviyesini geçmeyecek şekilde gerekli her türlü önlem alınmalıdır.
Polibrom
dibenzodioksinler (Ölçülebiliyorsa)
Polibrom
dibenzofuran (Ölçülebiliyorsa)
Poliklor
bifeniller (PCB)
Polihalojen
dibenzodioksinler (Ölçülebiliyorsa)
Polihalojen
dibenzofuranlar (Ölçülebiliyorsa)
Tehlikeli atıkların yakılarak bertaraf edildiği nihai
bertaraf tesislerinde (Yakıt ısıl gücünün % 40 veya daha fazlasını atık yakarak
elde eden tesisler) Tehlikeli Atıklar hakkındaki mevcut mevzuat kapsamında ki
toksitite eşdeğerlik faktörleri verilmiş olan dioksin (PCDD) ve furan (PCDF)
türevleri için Tehlikeli Atıklar hakkındaki mevcut mevzuat kapsamındaki sınır
değerler geçerlidir.
Yakıt ısıl gücünün % 40’ından azını atık veya
tehlikeli atık yakarak elde eden tesislerde yürürlükteki Tehlikeli Atıklar
hakkındaki mevcut mevzuat kapsamındaki toksitite eşdeğerlik faktörleri verilmiş
olan dioksin (PCDD) ve furan (PCDF) türevleri için Tehlikeli Atıklar hakkındaki
mevcut mevzuat kapsamındaki sınır değerler geçerlidir.
Ek-2
Tesislerin
Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin Hesaplanması ve Hava Kalitesi Ölçümü
Mevcut ve yeni kurulacak tesislerin etki alanında Hava
Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD)’nin dağılım modellemesi kullanılarak
hesaplanması, tesis etki alanında hava kalitesinin ölçülmesi ve ölçüm metotları
aşağıdaki esaslara göre yapılır:
Mevcut ve yeni kurulacak tesislerin bacalarından veya
baca dışından atmosfere verilen emisyonların saatlik kütlesel debileri, mevcut
tesisler için bacalarda ölçülerek, baca dışından atmosfere verilen emisyonlar
ile yeni kurulacak tesisler için emisyon faktörleri kullanılarak tespit edilir.
Saatlik kütlesel debi (kg/saat) değerleri Tablo 2.1’de verilen değerleri aşması
halinde, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri (HKKD)
mümkünse saatlik, aksi takdirde, günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanır.
Mevcut tesis için aylık olarak hesaplanmış Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin
(HKKD) en yüksek olduğu farklı inceleme alanlarında her bir inceleme alanında
bir istasyon olmak üzere en az iki istasyon kurularak bir ay süre ile sürekli
olarak hava kalitesi ölçümleri yapılır. Kirliliğin aylara bağlı olarak
değiştiği ve arttığı bölgelerde yetkili merci ölçüm zamanını belirler. Ölçüm
sonuçları Ek-2 de belirtilen Uzun Vadeli Sınır (UVS) değerinin % 60’ından
yüksek olması durumunda hava kalitesi ölçümlerinin süresi uzatılır, ölçüm
süresi yetkili mercii tarafından belirlenir. Tesis etki alanında bu yönetmelik
Ek-2 Tablo 2.2 de yer alan hava kalitesi sınır değerlerinin sağlanması gerekir.
Tablo 2.1 Kütlesel Debiler
|
Emisyonlar |
Normal işletme şartlarında ve haftalık iş
günlerindeki işletme saatleri için kütlesel debiler (kg/saat) |
|
|
Bacadan |
Baca Dışındaki Yerlerden |
|
|
Toz |
10 |
1 |
|
Kurşun |
0.5 |
0.05 |
|
Kadmiyum |
0.01 |
0.001 |
|
Talyum |
0.01 |
0.001 |
|
Klor |
20 |
2 |
|
Hidrojen klorür ve Gaz Halde İnorganik Klorür Bileşikleri |
20 |
2 |
|
Hidrojen florür ve Gaz Halde İnorganik Florür Bileşikleri |
2 |
0.2 |
|
Hidrojen Sülfür |
4 |
0.4 |
|
Karbon Monoksit |
500 |
50 |
|
Kükürt Dioksit |
60 |
6 |
|
Azot Dioksit [NOx
(NO2 cinsinden)] |
40 |
4 |
|
Toplam Organik Bileşikler |
30 |
3 |
|
Not: Tablodaki emisyonlar İşletmenin tamamından
(bacaların toplamı) yayılan saatlik kütlesel debilerdir. |
||
a) Tesisin Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin (HKKD)
hesaplanmasında gözönünde bulundurulan hususlar:
Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri, aşağıdaki faktörler
ele alınarak; gazlar, havada asılı partikül maddeler ve çöken tozlar için
hesaplanır.
1) Tesis etki alanındaki topoğrafik yapının etkileri
ve Ek-4 de belirtilen baca yükseklikleri göz önüne alınır.
2) Tesis etki alanındaki binaların etkisi göz önüne
alınır. Eğer bacalar, bina veya kulelere bina veya kule yüksekliklerinin 4
katından daha az uzaklıklarda ise: baca yüksekliği binadan 1,7 kat, soğutma
kulesinden 1,5 kat fazla olduğu takdirde, binaların etkisi ihmal edilir.
3) Çok zayıf rüzgarların hüküm sürdüğü şartların sık
ortaya çıktığı durumlar göz önüne alınır. Bu husus, tesisin bulunduğu yerde, 1
(bir) yıl boyunca % 30’unu geçen saatlerde,10 dakikalık ortalama değerler
halinde verilen ortalama rüzgar hızı 1,0 m/s den küçükse, geçerlidir.
4) Hesaplamalar, tesis etki alanı dahilinde ortaya
çıkan emisyonların, bir kimyasal veya fiziksel değişmeye uğramadığı kabul
edilerek yapılır.
5) Emisyonların yayılması hesaplanırken, her bir durum
için yayılma şartlarının sabit olduğu kabul edilir.
b) Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin Hesaplanacağı ve
Hava Kalitesinin Ölçüleceği Alanın Belirlenmesi:
Tesisten açık havaya verilen emisyonların Hava
Kirlenmesine Katkı Değerinin (HKKD) hesaplanmasında veya hava kalitesi
ölçümlerinin yapılmasında tesis etki alanı, inceleme alanı ve tepe noktaları
dikkate alınır.
1) Tesis Etki Alanı: Emisyonların merkezinden itibaren
bu yönetmelikte Ek-4 de verilen esaslara göre tespit edilmiş baca
yüksekliklerinin 50 (elli) katı yarı çapa sahip alan, tesis etki alanıdır.
Zeminden itibaren emisyonların effektif yüksekliği (Dh+h) 30 m’den daha az olan tesislerde, tesis etki
alanı, bir kenar uzunluğu
2) İnceleme Alanı: Tesis etki alanı içinde kenar
uzunlukları
3) Tepe Noktası: Emisyon kaynağının kuzeyinden
itibaren saat yönünde 10 derecelik ardışık açılarla emisyon
kaynağına çizilen R m. yarıçapındaki çemberin kare şeklindeki inceleme
alanı içinde kalan yayı kestiği noktalar
tepe noktası olarak kabul edilir
c) Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri:
Hava Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD), tesis etki
alanı içinde her bir inceleme alanındaki tüm tepe noktalarında ve bütün yayılma
durumları için hesaplanan değerin aritmetik ortalamasıdır. Bu değer,
Meteoroloji Genel Müdürlüğünden saatlik meteorolojik verilerin alınabilmesi
halinde saatlik, yoksa günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanır.
d) Hava Kalitesi Değerleri:
Kısa Vadeli
Değer (KVD): Maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün
ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğüne göre dizildiğinde, ölçüm
sonuçlarının % 95’ine tekabül eden değeri, çöken tozlar için farklı olarak
aşılmaması gereken maksimum aylık ortalama değerlerdir.
Uzun Vadeli Değer
(UVD): Yapılan bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değeri,
e) Toplam Kirlenme Değeri:
Toplam Kirlenme Değeri (TKD); tesis etki alanı içinde
hesaplanmış Hava Kirlenmesine Katkı Değeri (HKKD) ile Ölçüm veya hesapla
bulunan Uzun Vadeli Değerin (UVD) toplamından, yeni kurulacak tesisler için
teşkil edilir.
TKD= HKKD+UVD
f) Emisyon Kaynakları ve Kütlesel Debi:
1) Modelde yer alacak Emisyon Kaynakları: Emisyon
kaynakları, hava kirleticilerinin tesisten atmosfere yayıldığı yerlerdir.
Emisyonlarını bir baca üzerinden atmosfere veren tesislerin bacaları nokta
kaynak, baca dışından veya çok sayıda birbirine yakın küçük bacaların bulunduğu
alanlardan atmosfere verilen kirletici kaynaklar alan kaynak, hareketli
kirletici kaynaklar çizgi kaynak olarak nitelendirilir.
2) Emisyonların Kütlesel Debisi: İşletme şartlarında emisyon
kaynaklarından açık havaya verilen hava kirleticilerinin ortalama saatlik
kütlesel (kg/saat) debileridir. Emisyonların kütlesel debilerinde bir saatten
daha kısa periyotlarda azalan veya artan salınışlar oluyorsa bu salınışların
ortalaması saatlik kütlesel debi olarak belirlenir. Emisyonlarını baca
dışındaki yerlerden veren tesisler ile yeni kurulacak tesislerin kütlesel
debileri emisyon faktörleri kullanılarak bulunur.
g) Tesis Etki Alanında Hava Kalitesinin Ölçümü,
Hesaplanması ve Ölçüm Süresi:
Mevcut tesisin etki alanında, uluslar arası kabul
görmüş ve yaygın olarak kullanılan dağılım modellerine ve metotlar ve Ek-2 de
yer alan esaslar çerçevesinde, inceleme alanlarının tepe noktaları için
hesaplanan Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin (HKKD) en yüksek olduğu farklı
inceleme alanlarında her bir inceleme alanında bir istasyon olmak üzere en az
iki istasyon kurularak bir ay süre ile sürekli olarak hava kalitesi ölçümleri
yapılır. Kirliliğin aylara bağlı olarak değiştiği ve arttığı bölgelerde yetkili
merci ölçüm zamanını belirler. Ölçüm sonuçları Ek-2 de belirtilen UVS değerinin
% 60’ından yüksek olması durumunda hava kalitesi ölçümlerinin süresi uzatılır,
ölçüm süresi yetkili mercii tarafından belirlenir
Yeni kurulacak tesislerde, tesis etki alanında, bu
bölümün Ek-2 nin (a) bendinden (g) bentlerine kadar olan esaslar çerçevesinde,
Hava Kirlenmesine Katkı Değeri bulunur. Ayrıca tesis etki alanında mevcut tüm
önemli kirleticiler de dikkate alınarak hesap veya ölçüm yolu ile Uzun Vadeli
Değer (UVD) bulunur. Tesis etki alanı içinde hesaplanmış Hava Kirlenmesine
Katkı Değeri (HKKD) ile ölçüm veya hesapla bulunan Uzun Vadeli Değerin (UVD)
toplamından, yeni kurulacak tesisler için Toplam Kirlenme Değeri (TKD) bulunur.
Kurulacak tesisin etki alanında bulunan kirletici kaynak yoğunluğuna bağlı
olarak, gerekirse yetkili merci 1 (bir) ay süre ile bir istasyonda hava
kalitesi ölçümleri yaptırabilir.
Bir ay süre ile yapılan hava kalitesi ölçümlerinin
aritmetik ortalaması, Ek-2 de belirtilen Uzun Vade Sınır Değerin % 60 ının
üzerinde olması durumunda ölçüm süresi yetkili merci tarafından uzatılır ve
istasyon sayısı artırılabilir.
Hava kalitesi ölçümlerinde Pasif Örnekleme Metodu
kullanılması halinde, inceleme alanlarının tepe noktaları için hesaplanan Hava
Kirlenmesine Katkı Değerlerinin (HKKD) en yüksek olduğu inceleme alanında 2
(iki) ay süre için en az 4 (dört) örnekleme noktası seçilir. Aynı dönem için
diğer inceleme alanlarında her bir inceleme alanı için en az 2 (iki) örnekleme
noktası seçilir. Örnekleme yeri ve sayısı tesisin kapasitesi ve kirletici
emisyon yüküne bağlı olarak yetkili merci tarafından arttırılır. Örnek alma
süresi yetkili merci tarafından uzatılabilir.
h) Çöken toz ölçümü:
Çöken toz ölçümü sırasında tesis inceleme alanı içinde
en az 2 (iki) ölçüm noktasında hakim rüzgar yönü dikkate alınır. Aynı bölgede
toz emisyonuna neden olan başka kaynakların da bulunması durumunda ölçüm
noktası sayısı tesis dışındaki diğer kaynakların katkılarının belirlenmesi için
attırılabilir. Ölçüm süresi birer aylık 2 (iki) ölçüm olup, toplam 2 (iki)
aydır. Aylık olarak bulunacak değerler gün sayısına bölünerek bir günde çöken
ortalama toz miktarı hesaplanır.
Bir ay süre ile yapılan hava kalitesi ölçümlerinin
aritmetik ortalaması, Ek-2 de belirtilen Uzun Vade Sınır Değerin % 60’ının
üzerinde olması durumunda ölçüm süresi yetkili merci tarafından uzatılır ve
istasyon sayısı artırılabilir.
Hava kalitesi ölçümleri kural olarak yer seviyesinden,
1,5 -
i) Ölçme Metotları:
Metotların kabul edilebilirlikleri TSE tarafından
standartlaştırıldıktan ve Bakanlıkça tebliğ edildikten sonra tescil edilir.
İlgili TSE Standardı mevcut değilse, güvenilirliği Bakanlıkça kabul edilen DIN,
EPA normlarına uygun metot standartları tatbik edilir. Metotlar tebliği ile
ilan edilir.
j) Ölçüm Yapacak Kurum ve Kuruluşlar:
Tesis etki alanında hava kalitesi ve emisyon ölçümleri,
akredite edilmiş veya Bakanlıkça uygun bulunan laboratuarlara sahip olan özel
veya kamu kurum kuruluşları tarafından yapılır.
Tablo
2.2 Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli,
Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım T
|
Parametre |
Süre |
Sınır değer
[µg/m3] [CO mg/m3] [Çöken toz mg/m2gün] |
YIL |
||||||
|
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
||||
|
SO2 |
Saatlik |
900 |
900 |
900 |
900 |
900 |
900 |
900 |
|
|
KVS |
400* |
400 |
370 |
340 |
310 |
280 |
250 |
||
|
Hedef Sınır Değer (Yıllık Aritmetik Ortalama) |
60 |
60 |
60 |
60 |
60 |
60 |
60 |
||
|
UVS |
150 |
150 |
150 |
150 |
150 |
150 |
150 |
||
|
UVS |
60** |
60 |
52 |
44 |
36 |
28 |
20 |
||
|
NO2 |
KVS |
300 |
300 |
300 |
300 |
300 |
300 |
300 |
|
|
UVS |
100* |
100 |
92 |
84 |
76 |
68 |
60 |
||
|
Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) |
KVS |
300* |
300 |
260 |
220 |
180 |
140 |
100 |
|
|
UVS |
150* |
150 |
132 |
114 |
96 |
78 |
60 |
||
|
Pb |
UVS |
2* |
2 |
1,8 |
1,6 |
1,4 |
1,2 |
1 |
|
|
CO |
KVS |
30* |
30 |
26 |
22 |
18 |
14 |
10 |
|
|
UVS |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
10 |
||
|
Cd |
UVS |
0.04 |
0.04 |
0.036 |
0.032 |
0.028 |
0.024 |
0.02 |
|
|
HCl |
KVS |
300 |
300 |
270 |
240 |
210 |
180 |
150 |
|
|
UVS |
100 |
100 |
92 |
84 |
76 |
68 |
60 |
||
|
HF |
Saatlik |
30 |
30 |
30 |
30 |
30 |
30 |
30 |
|
|
KVS |
10 |
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
||
|
H2S |
Saatlik |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
100 |
|
|
KVS |
40* |
40 |
36 |
32 |
28 |
24 |
20 |
||
|
Toplam
Organik Bileşikler (karbon
cinsinden) |
Saatlik |
280 |
280 |
280 |
280 |
280 |
280 |
280 |
|
|
KVS |
140* |
140 |
126 |
112 |
98 |
84 |
70 |
||
|
Çöken toz |
KVS
|
650* |
650 |
598 |
546 |
494 |
442 |
390 |
|
|
UVS |
350* |
350 |
322 |
294 |
266 |
238 |
210 |
||
|
Çöken
tozda µg/m2gün |
Pb
ve bileşikleri |
UVS |
500* |
500 |
450 |
400 |
350 |
300 |
250 |
|
Cd
ve bileşikleri |
UVS |
7,5* |
7,5 |
6,75 |
6 |
5,25 |
4,5 |
3,75 |
|
|
Tl
ve bileşikleri |
UVS |
10* |
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
||