MOBİL
TELEKOMÜNİKASYON ŞEBEKELERİNE AİT
BAZ İSTASYONLARININ KURULUŞ YERİ, ÖLÇÜMLERİ,
İŞLETİLMESİ VE DENETLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Bu
Yönetmelik, 4 Ağustos 2000 tarih ve 24130 sayılı Resmî Gazete’de
yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı;
a) Mobil telekomünikasyon şebekelerine
ait baz istasyonlarıyla ilgili elektrik ve manyetik
alan şiddetleri ile elektromanyetik alan güç yoğunluğu ölçüm esaslarını,
b) Ölçüm sonucu elde edilen değerlerin
karşılaştırılmasına esas olan ve uluslararası uygulamada kabul görmüş ICNIRP (International Comission on Nonionizing Radiation Protection) kuruluşunca önerilen limit değerlerini,
c) Mobil telekomünikasyon şebekelerine
ait baz istasyonlarının kuruluş yeri, işletilmesi ve
denetlenmesi esaslarını; belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik; Ülkemizde mevcut 450,
900 ve 1800 MHz frekans bandında çalışan mobil
telekomünikasyon şebekeleri ile ileride bu alanda hizmete konulacak yeni nesil
şebekelerin baz istasyonlarının kurulma ve
çalıştırılmaları sürecinde bu Yönetmelikle belirlenmiş olan limit değerlerin
işletmecilerce korunup korunmadığının belirlenmesi için yapılacak olan ölçüm
yöntemleri ile kuruluş yeri, işletilmesi ve denetlenmesi ile ilgili esasları
kapsar.
Yasal Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik; 09/04/1987
tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Kanunun 2, 13 ve 35 inci; 05/04/1983 tarihli ve 2813 sayılı Telsiz Kanununun 4
ve 29 uncu ve 04/02/1924 tarihli ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanununun 2,
3 ve Ek 18 inci maddelerine dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık:
T.C. Ulaştırma Bakanlığı'nı,
b) Elektrik
Alan Şiddeti (E) (volt/metre): Elektrik alanındaki bir elektrik yüküne etki
eden vektörel kuvvet miktarını,
c) Manyetik
Alan Şiddeti (H) (Amper/metre): Manyetik akı yoğunluğunun, ortamın
geçirgenliğine oranını,
d) Elektromanyetik
Alan (EMF): Elektrik ve manyetik alan bileşenleri olan dalgaların
oluşturduğu alanı,
e) İstasyon:
Mobil telekomünikasyon şebekelerine ait radyo alıcı/verici istasyonunu,
f) Güç
Yoğunluğu (S) (Watt/(metre)2): Birim alana düşen
ve elektromanyetik dalganın hareket doğrultusuna dik olan, yüzeydeki güç
yoğunluğunu,
g) Radyofrekans (RF): Radyo iletişiminde kullanılan ve 10 KHz
ile 300 GHz arası olan radyo dalgalarını,
h) Baz
istasyonu kontrolörü (BSC): Radyo baz
istasyonlarını ve radyo kaynaklarını kontrol eden ve yöneten üniteyi,
i) Mobil
Anahtarlama Merkezi (MSC): Mobil abonelerin yapmak istediği haberleşmeyi
gerçekleştiren, yönlendirme işlemlerini yapan ve haberleşmenin
sonuçlandırılmasını sağlayan anahtarlama görevini üstlenmiş üniteyi,
j) Anten:
Elektromanyetik dalgaların havaya yayılmasını sağlayan üniteyi,
k) ICNIRP
(International Commission
on Nonionizing Radiation Protection): Uluslararası İyonlaştırma Radyasyondan
Korunma Komisyonu Kuruluşunu,
l) ETSI
(European Telecommunication
Standardizatıon Institute):
Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü'nü,
m) TSE:
Türk Standartları Enstitüsü'nü, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ölçüm Esasları
Ölçümü Yapacak Yetkili Kuruluşlar
Madde 5 - Bu Yönetmelikte belirtilen ölçümler;
a) Bakanlık ve/veya görevlendireceği
kurum ve/veya kuruluşlar,
b) TÜBİTAK'a ait ölçüm merkezleri,
c) Bakanlıkça tespit edilecek
üniversitelere ait ölçüm merkezleri,
d) Uluslararası akreditasyon belgesi
olan gerçek veya tüzel kişiliğe sahip bağımsız elektromanyetik alan ölçüm
laboratuarları,
e) Akredite laboratuarlar tarafından
ölçüm cihazları kalibre edilmiş olan ve Bakanlıkça onaylanan ölçüm kurum veya
kuruluşları,
f) Bakanlık denetiminde yapılmak
kaydıyla; mobil telekomünikasyon şebekesi işletmecileri, tarafından yapılır.
Ölçümde Kullanılacak Cihazlar ve Teknik
Özellikleri
Madde 6 - Ölçüm yapacak kurum ve kuruluşlarda
bulunması gerekli asgari cihazlar ve bu cihazlara ait teknik özellikler aşağıda
sıralanmıştır:
a) Cihazlar İstasyonların çalışma
frekanslarında (450, 900 ve 1800 MHz) ölçüm
yapabilecek uygun Elektrik Alan Şiddeti ve/veya Manyetik Alan Şiddeti
algılayıcılarına (Problarına) sahip olacaktır.
b) Ölçümlerde kullanılacak cihazlar
uluslararası ETSI Standartlarında belirtilen teknik özelliklere sahip
olacaklardır.
c) Cihazlar ortamdaki toplam
Elektromanyetik Alan Şiddeti veya belirli bir frekanstaki şiddeti ölçebilecek
özelliklere sahip olacaklardır.
d) Cihazlar Elektrik Alan Şiddeti,
Manyetik Alan Şiddeti ve Güç Yoğunluğu cinsinden ölçüm yapacak niteliğe sahip
olacaktır.
e) Cihazlar zamana göre ortalama
alabilme yeteneğine sahip olacaktır.
f) Cihazlar algılayıcıların (probların) konumuna göre ortalama hesaplayabilme yeteneğine
sahip olacaktır.
g) Cihazlar yaptıkları ölçümleri
kaydetme ve bilgisayara aktarma gibi özelliklere sahip olacaktır.
h) Ölçümlerde kullanılacak tüm cihazlar
en geç altı ayda bir kalibrasyon işlemine tabi
tutulacaktır.
Ölçüm Personeli
Madde 7 - Ölçümler, telekomünikasyon alanında
tecrübesini belgeleyen mühendisler ve/veya bunların kontrolü altında
elektromanyetik uyumluluk konusunda özel eğitim almış teknik personel
tarafından yapılacaktır.
Ölçüm Öncesi Yapılacak İşlemler
Madde 8 - Ölçüm öncesi yapılacak işlemler
aşağıda belirtilmiştir.
a) Ölçüm yapacak kuruluşlar, bir başvuru
formu ile ölçüm yapacakları istasyonun adresini bildirerek; istasyonun tipi,
anten tipleri, verici sayısı, kaç sektörlü bir istasyon olduğu bilgilerini
ölçümden önce Bakanlıktan temin edeceklerdir.
b) Ölçümü yapılacak istasyon,
transmisyon ve radyo kaynakları açısından normal ve çalışır bir durumda ve
bağlı bulunduğu Baz İstasyonu Kontrolörü (BSC) ve Mobil Anahtarlama Merkezi
(MSC) ile normal bir şekilde haberleşir vaziyette olacaktır.
c) Ölçüm personeli ölçüm esnasında
üzerinde ölçüm sonuçlarını etkileyebilecek herhangi bir elektromanyetik alan
kaynağı üreten cihaz (mobil telefon, çağrı cihazı, telsiz cihazı vb.) taşımayacaklar
veya kapalı durumda tutacaklardır.
d) Ölçüme başlamadan önce ölçüm
yapılacak alana yakın diğer vericilerin (elektromanyetik alan oluşturacak diğer
istasyonlar, yüksek gerilim hatları, FM ve TV vericileri, jeneratör binaları
vb.) ölçüm noktalarını etkileyip etkilemediği, istasyonu kapatarak yapılacak
bir ölçümle tespit edilir.
Ölçüm Sırasında Yapılacak İşlemler
Madde 9 - Ölçüm sırasında yapılacak işlemler
aşağıda belirtilmiştir.
a) Ölçüm öncesi temin edilen
bilgilerden, antenlerden hangilerinin verici veya verici/alıcı oldukları
belirlenecek ve sadece bu baz istasyonu antenleri için
ölçüm yapılacaktır.
b) Ölçümler, insanların istasyonlara
serbestçe yaklaşabilecekleri yerlerde yapılacaktır.
c) Yönlendirilmemiş antenlerde ölçüm,
antenin tüm çevresinde ve aynı zamanda uzaktan yakına doğru yaklaşılarak
yapılacaktır.
d) Yönlendirilmiş antenlerde ölçümler
antenin yüzeyine tam karşıdan, uzaktan yakına doğru yaklaşılarak yapılacaktır.
Yönlendirilmiş antenlerin tam karşısına geçilemiyorsa, karşısına en yakın açıya
gelinmek suretiyle ölçüm yapılacaktır.
e) Uzaktan yakına doğru yaklaşılarak
yapılacak her bir ölçüm için; her bir noktada ayrı ayrı
sabit durup, 6 dakikalık bir süre ile kayıt yapılıp, bu kaydın ortalaması
alınacaktır. Ölçümler, ölçümü yapılacak hücrelerin konuşma yükünün en yoğun
olduğu saatlerde yapılacaktır.
f) Kullanılacak ölçüm aletinin
algılayıcısı (prob) yerden
g) Ölçüm sırasında çevrede başka bir
anten, verici gibi güçlü bir elektromanyetik alan kaynağı tespit edilmiş ve
ölçüm aletleri frekansa göre seçici ölçüm yapamıyor ise ölçümler aşağıda
belirtildiği gibi kademeli olarak yapılacaktır.
I. Ölçülen baz
istasyonunun yayını durdurulacak ve ölçüm yapılacaktır. Böylece ortamda diğer
kaynakların ne kadar etkili olduğu bulunacaktır.
II. Bu işlemi müteakip istasyon tekrar
çalıştırılacak ve ölçümler tekrarlanacaktır. Ölçümler arasındaki fark, ölçülen
istasyondan gelen etki olarak kayıt edilecektir.
h) Birden fazla frekansta çalışan baz istasyonlarında yapılacak ölçümlerde güç yoğunlukları
(W/m) olarak ayrı ayrı ölçülüp, sonradan toplanarak
istasyondan kaynaklanan toplam güç yoğunluğu bulunacaktır.
i) Ölçüm esnasında, ölçülen değerler
devamlı olarak takip edilecek, ölçümlerin birbiri ile tutarlılığı izlenecek,
gerekirse ölçümler tekrarlanacaktır.
Ölçüm Kayıtlarının Alınması
Madde 10 - Ölçümle ilgili bilgiler ve ölçüm
sonucu çıkan veriler, (Ek 1)'de belirtilen düzende kaydedilecektir. Ölçüm
değerlerini gösteren tablo, hücre sayısı kadar tekrarlanacaktır.
Ölçüm Tarifesi
Madde 11 - Ölçüm yapan kuruluşlarca, ölçüm
işlemleri karşılığı olarak tahsil edilecek ücretlere ilişkin tarifeler
Bakanlığın onayı ile yürürlüğe girer.
Ölçüm Sonuçlarının Değerlendirilmesi
Madde 12 - Ölçümü yapan kurum ve kuruluş
tarafından ölçülen ve ekli tablolara işlenen ölçüm değerleri, kurum veya
kuruluşun yetkili mühendisi tarafından onaylanıp, kaşe ve imza altına alınarak
Bakanlığa gönderilir. Bakanlık, gelen tablolar üzerinde gerekli değerlendirmeyi
yapar. Değerlendirme sonucunda Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belirlenen limit
değerlerin üzerinde olduğu tespit edilen baz
istasyonlarının, Yönetmelikte belirtilen değerlere uygun hale getirilmesi için
İşletmeciye 7 günlük bir süre verilir. Bu süre içerisinde uygun hale
getirilmeyen baz istasyonu Bakanlıkça veya Bakanlığın
bildirimi üzerine mülki amirlikçe kapatılır ve/veya söktürülür. Ölçüm sonuçlarının
limit değerlerinin altında kaldığının belirlenmesi halinde bu istasyonun
standartlara uygun olduğuna dair bir belge, Bakanlık tarafından ölçüm yapan
kuruluşa ve işletmeciye verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Dikkate Alınacak Limit Değerler
İstasyonların Elektromanyetik Alan
Ölçümlerine ait Referans Değerleri
Madde 13 - Ölçüm esaslarına ilişkin ikinci
bölümde belirtildiği üzere; ölçüm yapılan mobil telekomünikasyon sistemi için;
aşağıda belirlenen işletme frekans bandlarına bağlı
olarak ölçülen en yüksek değer kesinlikle belirtilen limit değerlerin üzerine
çıkmayacaktır.
NMT 450 MHz frekans bandında baz
istasyonlarında müsaade edilen limit değerler:
-----------------------------------------
Elektrik Alan Şiddeti
(E):
29.1
V/m
Manyetik Alan Şiddeti
(H):
0.0772
A/m
Ortalama Güç
Yoğunluğu
(S):
2.25
W/m
-----------------------------------------
GSM 900 MHz frekans bandında baz
istasyonlarında müsaade edilen limit değerler:
-----------------------------------------
Elektrik Alan Şiddeti
(E):
41.1
V/m
Manyetik Alan Şiddeti
(H):
0.1092
A/m
Ortalama Güç
Yoğunluğu
(S):
4.5
W/m
-----------------------------------------
GSM 1800 MHz frekans bandında baz
istasyonlarında müsaade edilen limit değerler:
-----------------------------------------
Elektrik Alan Şiddeti
(E):
58.1
V/m
Manyetik Alan Şiddeti
(H):
0.1544
A/m
Ortalama Güç
Yoğunluğu
(S):
9
W/m
-----------------------------------------
Yukarıda belirtilen bu değerler, ICNIRP
tarafından belirlenen ve elektromanyetik alan etkisi altındaki kişiler için
emniyet ve güvenle sürekli bulunabilecekleri yerlerdeki halen geçerli olan
limit değerleridir. Bu değerlerin ICNIRP tarafından daha da azaltılması halinde
yeni tespit edilen değerlere aynen uyulacaktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Baz İstasyonları Kuruluş Yeri ve İşletme
Esasları
Baz İstasyonlarında Kullanılacak Ekipman
Standartları
Madde 14 - 2813 sayılı Telsiz Kanunu gereğince
üretimine ve ithalatına izin verilmeden baz istasyonları ve ekipmanları
kurulmayacak ve işletilmeyecektir.
Baz İstasyonları Kurulma Yerleri ve
İzinleri
Madde 15 - Baz istasyonlarının kuruluş yerleri,
İşletmecinin, Bakanlıkça onaylı yatırım plan ve programına uygun olarak
belirlenecek ve düzenlenecektir.
Ek İzin Alınması Gereken Alanlar
Madde 16 - Baz istasyonları, sağlık kurumları ile
okul öncesi eğitim, temel eğitim ve orta eğitim kurumlarına ait alanlara,
kurumun yetkilisi ve istasyonun kurulacağı il veya ilçenin mülki amirinden izin
alınmak suretiyle kurulacaktır.
İstasyon Yeri ile İlgili Bildirim
Madde 17 - İşletmeci, yeni bir istasyon yeri
belirlendiğinde, istasyon kuruluşu ve işletmeye alınışı ile birlikte aşağıdaki
belgeleri düzenleyerek aylık raporlar halinde Bakanlığa teslim edecektir.
a) İstasyon adresi ve krokisi,
b) Teknik özellikler, (güç, marka, model
v.b.),
c) Anten tipi,
d) İkinci bölümde belirlenen ölçüm
esaslarına göre İşletmecinin kendisi tarafından yapılacak ölçümlere ait rapor,
e) İstasyon mahalli ile ilgili mülkiyet
sahibi, yönetici, amir v.b'den alınacak izin, kira
kontratı gibi onaylı doküman,
f) Madde 16 da belirlenen kuruluşlar
için ilgili mülki amirden alınan onay.
İstasyon Faaliyetinin Durdurulması
Madde 18 - Bakanlık; aylık raporlar içerisinde
bildirimde bulunulmayan, eksik bilgi ve belge ile bildirimde bulunulan
istasyonun faaliyetini belge ve bilgiler tamamlanıncaya kadar durdurma hakkına
sahiptir.
İstasyon Kurulamayacak Mahaller
Madde 19 - Müsaade edilen limit değerlerin
aşıldığı mesafeler içinde meskun mahal bulunuyor ise bu yerlere baz istasyonu kurulmayacaktır. İşletmeci kuracağı baz istasyonlarına ait antenlere serbestçe erişimi
engellemek için gerekli tedbirleri almakla ya da aldırmakla yükümlüdür.
İstasyonlardaki Değişiklikler
Madde 20 - Şebekenin işletilmesi sırasında,
planlamalar nedeniyle baz istasyonlarında yapılacak değişikliklerde
ve yenilemelerde ölçüm işlemleri işletmeci tarafından tekrarlanacak ve sonuçlar
Bakanlığa verilen aylık raporlara eklenecektir.
Şikayetler
Madde 21 - Sistemin işletilmesiyle ilgili şikayetler, bir kamu hizmeti niteliğindeki mobil telekomünikasyon
hizmetlerinin verimli ve kesintisiz verdirilmesi ile görevlendirilen Bakanlığa
yapılır. Yargı kararları haricinde, baz istasyonlarına
Bakanlığın izni dışında müdahalede bulunulamaz.
Üçüncü Şahısların Talebi Halinde
Yapılacak Ölçümler
Madde 22 - Herhangi bir mahalde kurulu bulunan baz istasyonlarının ölçümlerinin; kişi, kurum ve kuruluşlar
tarafından yaptırılmasının talep edilmesi halinde; Yönetmeliğin 5 inci
maddesinin (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen kurum ve kuruluşlardan
birine ölçüm bedelini yatırmak suretiyle müracaat edilecektir. Ölçüm yapacak
kuruluş, İkinci Bölümdeki ölçüm esasları çerçevesinde yapacağı ölçümün
sonuçlarını, değerlendirmenin yapılması için Bakanlığa gönderecektir. Ölçüm
değerlerinin limitler dahilinde kaldığının belirlenmesi
halinde sonuç raporu, talep sahibine iletilmesi için ölçümü yapan laboratuvara gönderilir. Ölçüm sonuçları yönetmelik de
belirtilen limit değerlerin üzerinde ise; ölçüm giderleri işletmeci tarafından
ölçümü yaptıran kişi veya kuruluşlara ödenir; ayrıca Bakanlık uygun olmayan bu baz istasyonu için Madde 12 de belirtilen şekilde uygulama
yapar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1 - Madde 16 da belirtilen alanlara
kurulu mevcut istasyonların ölçümleri işletmeciler tarafından, Yönetmeliğin 5
inci maddesinin (b), (c), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen kurum ve
kuruluşlardan birine yaptırılır. Bu ölçümler Yönetmeliğin yayımını müteakip iki
ay içerisinde tamamlanır ve ölçüm raporları Bakanlığa sunulur. Bakanlıkça
yapılan değerlendirme sonucunda limit değerleri dahilinde olduğu belirlenen baz istasyonlarına ait uygunluk belgesi ilgili mülki
amirliğe Bakanlık tarafından gönderilir. Ölçüm sonunda uygun olmayan
istasyonların belirlenmesi halinde ise Bakanlık uygun olmayan bu baz istasyonları için Madde 12 de belirtilen şekilde
uygulama yapar.
Yürürlük
Madde 23 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 24 - Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma
Bakanı yürütür.
EK
İSTASYON
BİLGİLERİ
Şebeke
Operatörü
Baz
İstasyonu
Adresi
Baz
İstasyonu
Kodu
Bağlı
Bulunduğu
Baz
İstasyonu
Kontrolörü
Bağlı
Bulunduğu
Mobil
Anahtarlama
Merkezi
Baz
İstasyonu
Marka ve
Modeli
Kabinet Çıkış
Gücü
Verici
Sayısı
Anten Sayısı
ve
Tipleri
Antenlerin
Yerden
Yükseklikleri
450 900 1800
Kullanılan Frekans
--- --- ---
(Mhz)
--- --- ---
Yetkili
Ölçüm Kurumunun Adı:
Kaşe:
Tarih:
Yetkili İmzalar:
EK 1 B
ÖLÇÜM YAPAN KURUM
ADI:
ADRES:
TELEFON:
YETKİLİ MÜHENDİS DİPLOMA NO:
ÖLÇÜMDE KULLANILAN CİHAZ:
KALİBRASYON TARİHİ:
Yetkili Ölçüm Kurumunun Adı:
Kaşe:
Tarih:
Yetkili İmzalar:
EK
ÖLÇÜM DEĞERLERİ-HÜCRE (SEKTÖR) A
Antene olan
Uzaklık Ölçülen
Elektrik Ölçülen
Manyetik Ölçülen Güç
(Metre) Alanı
Şiddeti (V/m) Alan Şiddeti (A/m)Yoğunluğu (W/m)
--------------------------------------------------------------------
ÖLÇÜM DEĞERLERİ-HÜCRE (SEKTÖR) B
Antene olan Uzaklık
Ölçülen Elektrik Ölçülen
Manyetik Ölçülen Güç
(Metre) Alanı
Şiddeti (V/m) Alan Şiddeti (A/m) Yoğunluğu (W/m)
Yetkili Ölçüm Kurumunun Adı:
Kaşe:
Tarih:
Yetkili İmzalar: