KİMYASAL,
BİYOLOJİK, RADYOLOJİK VE NÜKLEER
TEHLİKELERE
DAİR GÖREV YÖNETMELİĞİ
Bu Yönetmelik, 3 Mayıs 2012 tarih ve 28281 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
amacı; yurt içinde veya dışında meydana gelip ülkemizi etkileyebilecek olan
kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer tehdit ve tehlikelere karşı halkın
sağlığının ve çevrenin korunması, can ve mal kaybının en aza indirilmesi için
gerekli tedbirlerin aldırılması amacıyla ilgili bakanlık, kamu ve özel sektör
kurum ve kuruluşları, valilikler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve
gönüllüler ile sivil asker işbirliği çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin
tehlike öncesi, tehlike sırası ve sonrasına ilişkin görev ve sorumluluklarını
belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 – (1) Bu
Yönetmelik; kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer tehdit ve tehlikelere
karşı alınacak önlemler ve yapılacak hizmetleri yürütmekle görevli bakanlık,
kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları, valilikler, üniversiteler ve askeri
birlikler ile sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin tehlike öncesinde
yapılması gereken planlama ve hazırlık çalışmaları, tehlike sırasında ve
tehlike sonrasında acil müdahale ve iyileştirme faaliyetlerine ilişkin
işbirliği, koordinasyon ve karşılıklı yardımlaşma esaslarını kapsar.
Dayanak
Madde 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 29/5/2009 tarihli ve 5902 sayılı Afet ve
Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 11, 17
ve 18 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
Madde 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a)
Başkanlık: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığını,
b)
Ilık bölge: Risk başlangıcının tespit edildiği sıcak bölge sınırından itibaren,
rüzgar üstündeki arındırma faaliyetlerinin yürütüldüğü
ve bu faaliyetler nedeniyle kirlenme riski bulunan sıcak ve soğuk bölge
arasındaki çalışma alanını,
c)
İlk müdahale ekipleri: Olay bölgesinde tespit, bomba imha, kurtarma, arındırma,
itfaiye, acil tıbbi müdahale, ilk yardım ve ambulans gibi acil müdahale
hizmetlerini yürüten ekipleri,
ç)
KBRN: Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleeri,
d)
KBRN riski: Kitle imha silahları, KBRN harp maddeleri ve tehlikeli endüstriyel
maddeler ile bu nitelikteki tehlikeli atıkların kasten veya hataen
çevre ve insan sağlığına zarar verme olasılığını ve zararın ciddiyet
derecesini,
e)
KBRN risk analizi: Kitle imha silahları, KBRN harp maddeleri ve tehlikeli
endüstriyel maddeler ile bu nitelikteki zararlı atıkların, ülkenin bir bölümü
veya bütünü üzerinde, kasten veya hataen kullanılma
veya yayılma olasılığının değerlendirilmesi faaliyetlerini,
f) KBRN tehdit ve tehlikeleri: Petrol kirlenmeleri ve salgın
hastalıklar hariç olmak üzere; kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer
maddeler, KBRN harp maddeleri ve tehlikeli endüstriyel maddeler ile bu
nitelikteki tehlikeli atıkların araştırılması, üretimi, işlenmesi, depolanması,
nakledilmesi, kullanılması ve atık olarak işlem görmesi sırasında gerekli
önlemler alınmadığında, çevre ve insan sağlığını tehdit eden tehlike
durumlarını, kitle imha silahlarının etkileri ile bu silah ve maddelerle
yapılan kaçakçılık, terör ve sabotaj eylemlerini,
g)
Kimyasal tehlike eşik değeri: Ortamda tespit edilen kimyasalın özelliğine göre
çevrenin veya yaşamın olumsuz olarak etkilenmeye başladığı minimum değeri,
ğ)
KİS: Kitle imha silahlarını,
h)
Korunma düzeyi: Tehdidin türüne ve yoğunluğuna göre ekip personelinin
kullanacağı “A”, “B”, “C” düzeyi koruyucu giysi ve donanımın seviyesini,
ı)
Radyolojik ve nükleer tehlike eşik değeri: Sıcak bölge sınırının belirleneceği,
kabul edilmiş en küçük doz sınırını,
i)
Sıcak bölge: Risk başlangıcının tespit edildiği eşik değerden itibaren, rüzgar altında kalan, çevreyi ve yaşamı tehdit eden
tehlikeli bölgeyi,
j)
Soğuk bölge: Ilık bölge sınırından itibaren, rüzgâr üstünde, ilk müdahale
ekiplerinin konuşlandığı, acil tıbbi müdahale ve ambulans hizmetlerinin
verildiği bölgeyi,
k)
Tehlikeli madde: 26/12/2008 tarihli ve 27092
(mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin ve
Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında
Yönetmelikte belirtilen tehlikeli maddeleri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev ve
Sorumluluklar
Görev ve sorumluluklar
Madde 5 – (1)
Bakanlıklar, kamu ve özel kurum ve kuruluşları, valilikler, üniversiteler,
sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler bu Yönetmelikle kendilerine verilen
görevleri yerine getirmekten ayrı ayrı sorumludur.
Genelkurmay Başkanlığı ve askeri birlikler, sivil asker işbirliği çerçevesinde
asli görevlerini aksatmayacak şekilde kendilerinden talep edilen her türlü
desteği yerine getirirler.
(2)
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehlikelerine karşı alınacak önlemler ve yapılacak çalışmaları ilgili
kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak belirler.
b) Tehdit veya tehlikenin ülke genelini veya birden fazla
ilin bulunduğu bölgeyi etkilemesi durumunda, ilgili afet ve acil durum yönetimi
merkezleri ile Genelkurmay Başkanlığı, bakanlıklar, kamu ve özel kurum ve
kuruluşlar, valilikler, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları arasındaki
koordinasyonu sağlar, gerekli hallerde bölgeye ilgili kurumlardan veya
Başkanlıktan bölge koordinatörü görevlendirir.
c)
Genelkurmay Başkanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Dışişleri,
Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Gümrük ve Ticaret, İçişleri, Orman ve Su İşleri,
Sağlık bakanlıkları, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı ve valilikler ile
koordineli olarak, “Ulusal KBRN Risk Analizi”nin yapılmasını takip ve koordine
eder.
ç)
KBRN ekipman ve diğer malzemelerinin teknik
özelliklerini, ilgili kuruluşların görüşleri doğrultusunda belirler; teknolojik
gelişmeleri takip eder ve talepte bulunan kurumlara bilgi desteği sağlar.
d)
Tehlike haberlerinin ilgili valiliklere ve halka duyurulması için gerekli olan
Haber Alma ve Yayma, İkaz ve Alarm Sistemi ile KBRN İkaz ve Rapor Verme
sistemlerini kurar ve faal halde bulundurur.
e)
Sanayi ve nüfusun yoğun olduğu yerler ile stratejik önemi bulunan bölge ve
şehirlerde, belirlenecek alanlarda radyasyon doz ve şiddetini ölçen, kimyasal
kirlenmeyi tespit eden sensor, erken uyarı ve alarm
sistem veya cihazlarının kurulması ve bu cihazlardan alınacak tehlike
haberlerinin afet ve acil durum merkezlerine iletilmesi hususunda ilgili
bakanlıklar, kamu ve özel kurum ve kuruluşlar ile valilikler arasında
koordinasyonu sağlar.
f)
KBRN tehdit ve tehlikelerine yönelik Başkanlığa doğrudan yapılabilecek ihbar ve
bildirimlerin değerlendirilmesi ve müdahalede bulunması için ilgili valiliklere
direktif verir.
g)
Rüzgâr altında tehlike sınırları içinde kalabilecek bölgelerin gerektiğinde
boşaltılması veya tahliye edilmesi iş ve işlemlerini koordine eder.
ğ)
KBRN konularıyla ilgili genel ve özel kurslar düzenler, sertifikalı eğitici
eğitimleri verilmesini sağlar.
h)
KBRN teçhizat ve donanımın yerli imkânlarla üretilmesi amacıyla, ihtiyaç sahibi
kurumlar ile araştırma, geliştirme ve üretim yapan kurum ve kuruluşlar arasında
gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlar.
(3)
Genelkurmay Başkanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN maddelerinin tespiti, kurtarma, numune alma ve arındırma faaliyetlerinin
yürütülmesiyle ilgili olarak, askeri makamlardan yardım talebinde bulunulması
durumunda, askeri KBRN ekiplerinin olay yeri koordinatörünün belirleyeceği
bölgede görevlendirilmesini sağlar.
b)
KBRN risk analizlerinin çıkarılması hususunda askeri makamlardan talep edilen
bilgilerin verilmesini sağlar.
c)
KBRN silah ve maddeleri veya bu nitelikteki tehlikeli atıklarla yapılabilecek
kaçakçılık, terör ve sabotaj eylemlerine ilişkin duyum, ihbar ve istihbari bilgilerin Başkanlığa ve ilgili valiliğe
bildirilmesini sağlar.
ç)
Türk Silahlı Kuvvetleri KBRN Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı ile Başkanlık
arasında KBRN konuları ile ilgili eğitici personelin yetiştirilmesi ve bilgi
değişimi hususlarında, karşılıklı yardım ve işbirliğinin geliştirilmesini
sağlar.
(4)
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
İllerin risk analizlerinin çıkarılması için valilikçe yapılacak bilgi ve belge
taleplerinin karşılanmasını sağlar.
b)
Riskli bölgelerdeki kritik öneme haiz sanayi tesisleri ile herhangi bir KBRN
tehdidinde tehlike oluşturabilecek diğer sanayi tesislerinin tespit edilmesini
ve en kısa zamanda valiliklerin uyarılmasını sağlar.
c)
KBRN olaylarından hasar gören kamu ve özel sanayi tesislerinin yeniden çalışır
hale getirilmesi ve kirliliğe neden olan atıkların bertarafı
amacıyla kredi desteklemesi çalışmalarını yürütür.
ç)
Talep edilmesi halinde tehlikeli endüstriyel kimyasallar ve atıklar konusunda
ilgili kurum ve kuruluşlara uzman desteği sağlar.
(5)
Çalışma ve Sosyal Güvelik Bakanlığı; kimyasal, biyolojik ve radyolojik
maddeleri üreten veya bu maddelerle üretim yapan, bunları bulunduran, depolayan
işyerlerinde, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş
Kanunu ve iş güvenliği ile ilgili diğer mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan
önlemleri denetler, tespit edilen eksik ve aksaklıkların giderilmesini sağlar.
(6)
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Valiliklerce hazırlanacak il risk analizlerine temel teşkil etmesi amacıyla; il
sınırları dahilinde veya komşu il sınırları dahilinde
olup il içinde tedbir gerektiren kimyasal veya biyolojik içerikli tehdit veya
tehlike yaratabilecek üretim, depolama, araştırma ve atık tesisi ve işletmeleri
ile laboratuar ve benzerlerine yönelik risk değerlendirmelerinin il çevre ve
şehircilik müdürlükleri tarafından hazırlanmasını sağlar.
b)
Kimyasal ve biyolojik tehdit ve tehlike durumlarında, il çevre ve şehircilik
müdürlükleri bünyesinde eğitimli ve donanımlı personelden oluşmuş numune alma
ekiplerinin kurulmasını sağlar.
c)
Kirlenmeye neden olan kaynakların, atıkların ve işlevi biten numunelerin
kontrolü ve imhası ile iyileştirme ve kalıcı etkilerin araştırılması ve yaşamın
normale dönmesi çalışmalarında ilgili kurum ve kuruluşlar ile valiliklere
destek sağlar.
ç)
Çevredeki kalıcı etkileri araştırarak kurumsal mevzuatı çerçevesinde gerekli
çalışmaları yapar.
d)
18/8/2010 tarihli ve 27676 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik gereği,
tehlikeli madde risklerine karşı ilgili kurumlar tarafından “Acil Durum
Planları”nın hazırlanmasını sağlar.
(7)
Dışişleri Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Ülkemizce yapılan uluslararası yardım taleplerinin NATO, Avrupa Birliği
ülkeleri, uluslararası kuruluşlar veya ikili ilişkiler kapsamında doğrudan
diğer ülkelere duyurulması hususunda Başkanlığa destek sağlar.
b)
Başkanlıkça, insani yardım kapsamında yurtdışına gönderilecek malzeme,
personel, araç ve ekipmanın ilgili ülkelere sevk
edilmesi ve irtibat noktalarının belirlenmesi konularında gerekli desteği
sağlar.
(8)
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Tehlike bölgesindeki tarım alanları ve meralarda, su ürünleri istihsal
sahalarında, gıda, tohum, gübre ve yem stoklarının bulunduğu yer ve bölgelerde
etkilenen ve zarar gören yerler ile bu yörelerdeki güvenli bölgelerin tespit
edilmesini, kirliliğin yayılmasının önlenmesi için gerekli tedbirlerin
alınmasını sağlar.
b)
Kirlilikten etkilenen insan ve hayvanlardan, kirlenen tarım arazileri ve
meralardan, su ürünleri istihsal sahalarından, çiftlik ve köylerden, canlı ve
cansız üretim araçları ve tesislerinden kurtarılabilecek olanların
arındırılmasını, hasar durum tespitinin yapılmasını, numune alınıp analizlerin
yapılmasını ilgili kurum, kuruluş ve valiliklerle koordineli olarak sağlar.
c)
Tehlikeden etkilenmesi muhtemel bölgelerdeki insan ve hayvanların, gıda, tohum,
gübre ve yem stoklarının, canlı ve cansız üretim ve tarım araçları ile
tesislerinin korunması, insan ve hayvan sağlığı için her türlü hijyen şartlarının sağlanması, salgın ve paraziter
hayvan hastalıklarına karşı gerekli tedbirlerin alınması konularında eğitim
verilmesini sağlar.
ç)
Yetki alanına giren konularda, riskli ürün ve çift kullanımlı malzemelerin takibini
yapar, hazırlanan izleme programlarının gerçekleştirilmesini sağlar.
d)
Görev alanına giren konularda, KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı aşı üretim
merkezlerinin kurulması ve geliştirilmesini sağlar.
(9)
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Yurt dışından bağış ve yardım amaçlı gönderilen KBRN malzemeleri ile kurtarma
ve iyileştirmede ihtiyaç duyulacak diğer malzemelerin yurt içine girişiyle
ilgili işlemlerin bekletilmeden yapılmasını sağlar.
b)
Son kullanıcı olarak ithal edilen, KBRN araç gereç ve malzemelerinin yurt içine
girişiyle ilgili işlemlerin bekletilmeden yapılmasını sağlar.
c)
KBRN silah ve maddeleri ile bu nitelikteki tehlikeli maddelerle yapılabilecek
kaçakçılık faaliyetlerinin önlenmesi ve takibi ile sınır giriş ve çıkışlarının
kontrolü hususlarında gümrüklerde gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar, diğer
kolluk kuvvetleriyle işbirliği yapar.
ç)
Gümrüklerde görev yapan personelin KBRN eğitimi almalarını sağlar.
d)
İthalatta yasal yetki alanına giren konularda, riskli ürün, riskli ülke ve
benzerleri için, KBRN tehdit ve tehlikeleri bazında izleme programları
düzenler, çift kullanımlı malzemelerin takibini yapar, ilgili kurum, kuruluş ve
bu kurumlara ait laboratuarlarla, birlikte hazırlanan izleme programlarının gerçekleştirilmesini
sağlar.
(10)
İçişleri Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehdit ve tehlikelerine yönelik bilgi toplama ve istihbarat
faaliyetlerinin, önleyici ve caydırıcı tedbirlerin, şüpheliler ile kaçakçılığın
men ve takibi faaliyetlerinin ilgili kolluk kuvvetlerince yürütülmesini, operasyonel faaliyetlerde veya riskli görülen durumlarda
ilk müdahale ekiplerine ve ilgili makamlara bilgi verilmesini sağlar.
b)
Kimyasal, biyolojik ve radyolojik maddelerin bulundurulduğu, kullanıldığı veya
nakledildiği yerler ile ulusal ve uluslararası karayolu ağlarının bulunduğu
bölgelerde KBRN konularında eğitimli ve donanımlı personelden trafik, güvenlik
kontrol ve çevre emniyet ekiplerinin kurulmasını sağlar ve gerekli hallerde bu
ekipleri göreve sevk eder.
c)
Tahliye veya boşaltma kararı alınan bölgelerde, belediye ve güvenlik kuvvetleri
imkânlarıyla halka gerekli duyuru ve yönlendirme işlemlerinin yapılmasını,
panik ve kargaşanın önlenmesini, halkın güvenli ve emin bölgelere taşınmasını
sağlar.
ç)
KBRN tehdit ve tehlikesi nedeniyle, diğer ülkelerden yurdumuza yönelik muhtemel
nüfus hareketlerine karşı gerekli tedbirleri alır.
d)
İlgili kurumlarla işbirliği içinde KBRN silah ve maddeleriyle bu nitelikteki
tehlikeli atıkların ve çift kullanımlı malzemelerin yurda kaçak giriş ve
çıkışlarının engellenmesini, bu tür faaliyette bulunan şahıs veya grupların
izlenmesini ve önleyici tedbirlerin alınmasını sağlar.
e)
Stratejik açıdan önemli ve nüfusun yoğun olduğu şehirler ile tehlikeli
endüstriyel maddeleri üreten sanayi tesislerinin yoğun olarak bulunduğu
bölgelerde, valiliklerin talebi doğrultusunda, itfaiye birimleri bünyesinde
tespit, kurtarma ve arındırma faaliyetlerini yürütmek üzere KBRN Timlerinin
kurulmasını sağlar.
f)
KBRN olayları nedeniyle meydana gelen ölüm ve kayıplarla ilgili nüfus
hareketlerini takip eder.
(11)
Maliye Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı bu Yönetmelik gereği kurulacak ekipler,
alınacak önlemler ve yapılacak diğer faaliyetler için kamu kurum ve kuruluşlarınca
ihtiyaç duyulacak ödeneğin tahsisine yönelik gerekli tedbirleri alır.
b)
Valiliklerin talebi üzerine uzun süreli boşaltma veya tahliye durumlarında,
hazineye ait arsa, arazi ve gayrimenkullerin geçici veya daimi olarak tahsisini
sağlar.
(12)
Milli Eğitim Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Eğitim müfredatlarında KBRN tehdit ve tehlikelerine ve korunma konularına yer
verilmesini sağlar.
b)
Tahliye nedeniyle ihtiyaç duyulacak hallerde eğitim öğretim dönemi dışında,
okul ve yurtların geçici barınma için tahsisini sağlar.
(13)
Orman ve Su İşleri Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Riskli bölgelerdeki kirlenme ihtimali bulunan kıta içi yüzeysel ve yer altı su kaynaklarının kullanılmaması için Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı ile koordineli olarak gerekli tedbirlerin alınmasını
sağlar.
b)
Açık su kaynaklarının kirlenme nedeniyle kullanılmaması durumunda, Çevre ve
Şehircilik Bakanlığı ile koordineli olarak yöredeki yeraltı su kaynaklarının
tespit edilmesini ve gerektiğinde kullanıma arz edilmesini sağlar.
c)
KBRN etkisi ile kirlenen su havzalarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile koordineli
olarak temizlenmesi ve arındırılması işlemlerinin yürütülmesini sağlar.
ç)
Yöreye ilişkin rüzgâr hızı, yönü, yağış miktarı, atmosferin kararlılık durumu
ve karışım yüksekliği hakkındaki bilgilerin periyodik aralıklarla ve talep
edilmesi halinde Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezine, il afet ve acil durum
yönetim merkezlerine ve sahadaki olay yeri koordinatörüne verilmesini sağlar.
d)
Hava koşulları nedeniyle KBRN tehlikesinden etkilenen veya etkilenmesi muhtemel
bölgelere ait risk dağılım haritalarının, Afet ve Acil Durum Yönetimi
Merkezine, il afet ve acil durum yönetim merkezine ve sahadaki olay yeri
koordinatörüne belirli aralıklarla veya gerektikçe verilmesini sağlar.
(14)
Sağlık Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı ilk yardım ve ambulans servislerinin, acil
tıbbi müdahale ekiplerinin, seyyar hastanelerin kurulmasını sağlar.
b)
KBRN tehlikelerinden etkilenenler için illerde belirleyeceği hastanelerde
müdahale kliniklerinin ve arındırma ünitelerinin kurulmasını sağlar.
c)
Başkanlık ve valiliklerle koordineli olarak, görevli personelin KBRN tehdit ve
tehlikelerine karşı eğitilmesini sağlar.
ç)
Biyolojik tehdit ve tehlike durumunda sıcak, ılık ve soğuk bölge sınırlarının
belirlenmesinde ekiplere bilgi desteği sağlar.
d)
Valiliklerce gönderilen kimyasal ve biyolojik numunelerin analizlerinin
yapılmasını sağlar.
e)
Olay bölgesinden kontrolsüz olarak hastanelere gelebilecek kişilerin
arındırılması için il bazında belirlenecek hastanelerde gerekli düzenlemelerin
yapılmasını sağlar.
f)
KBRN tehlikelerinden etkilenen hasta ve yaralıların tedavi edilmelerini sağlar.
g)
Kara, deniz ve hava hudut kapıları ile karasularımızda bulaşıcı ve salgın
hastalık riski taşıyan şüpheli kişi ve maddelerle ilgili gerekli tedbirlerin
alınmasını sağlar.
ğ)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı halkın hijyen ve
arındırma kurallarına uyması, gıda maddelerinin saklanması ve korunması
hususunda bilgilendirme faaliyetlerinin yürütülmesini sağlar.
h)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı bağışıklık sisteminin geliştirilmesi
amacıyla aşı üretir, önleyici ve tedavi edici ürün veya ilaçları önceden temin
eder, stoklar ve ihtiyaç bölgelerine sevk edilmesini sağlar.
(15)
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Olaylardan etkilenen haberleşme sistemlerinin en kısa zamanda hizmete
sokulmasını sağlar.
b)
Tehlike bölgesi ile yapılan haberleşmeye öncelik tanınmasını sağlar.
c)
Tehlike bölgesine sevk edilen ekip ve malzemelerin süratle bölgeye
ulaştırılması için ihtiyaç duyulan araçların temin edilmesini sağlar.
ç)
Ulaşıma kapalı olan veya hasar gören yol ve güzergâhların ulaşıma açılmasını
sağlar.
d)
Tehlike bölgesi ile yurt içi ve yurt dışı ulaşım merkezleri arasındaki en yakın
ulaşım hatlarını belirler. Yurt dışından hava yoluyla gelecek yardımların hangi
hava alanlarına, hangi tip uçaklarla, hangi şartlarda inmesi gerektiğini
Başkanlığa ve Dışişleri Bakanlığına bildirir.
e)
Tehlike bölgesinden tahliye edilenlerin güvenli bölgelere naklini sağlar.
f)
Uluslararası yolcu ve yük taşımacılığı yapılan hava ve deniz limanlarında, KBRN
tehdit ve tehlikelerine karşı hazırlıklı bulunmak için il afet ve acil durum
müdürlükleri ile koordineli olarak ilk müdahaleyi sağlamak amacıyla liman
güvenlik, itfaiye ve diğer teknik personelinden oluşan ilk müdahale ekiplerinin
kurulmasını sağlar.
(16)
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
Nükleer ve radyolojik tehdit ve tehlike durumunda alınacak tedbirleri,
radyolojik açıdan kirlenmiş gıda ve diğer ürünlerin tüketimi ve dağıtımıyla
ilgili sınırlandırmayı gerektirecek radyoaktif kirlilik limitlerini ve müdahale
seviyelerini belirler, ilk müdahale ekiplerine bilgi desteği sağlar.
b)
Nükleer ve radyolojik tehdit veya tehlike durumuyla ilgili ihbar ve
bildirimleri değerlendirir, tehlike durumunda Başkanlığa, ilgili bakanlık ve
kuruluşlara bilgi verir.
c)
Nükleer ve radyolojik risk analizleri için talep edilen bilgi, belge ve
verilerin valiliklere verilmesini sağlar.
ç)
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait radyasyon ölçüm cihazlarının kalibrasyon
işlemlerini ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde ücretsiz yapar.
d)
Tehdit veya tehlike durumunda, ölçüm ekip ve cihazlarını bölgeye sevk eder.
e)
İlgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak, tehlike bölgesindeki nükleer ve
radyolojik madde ve kaynaklardan ve kolluk kuvvetlerince delil olarak
nitelendirilen radyoaktif maddelerden numune alınmasını, Türkiye Atom Enerjisi
Kurumu Başkanlığı laboratuarlarında analiz edilmesini ve olay bölgesindeki
sahipsiz kaynakların müdahale ekipleri tarafından kontrol altına alınmasını
sağlar.
f)
Ulusal seviyede nükleer ve radyolojik tehdit ve tehlike durumuyla ilgili erken
uyarı sistemleri kurar, radyolojik izlemeleri yapar ve verileri değerlendirir.
g)
Nükleer ve radyolojik tehdit ve tehlike durumuyla ilgili bilgi ve eğitim
talebinde bulunan bakanlık, kurum ve kuruluşlara mevzuat hükümleri çerçevesinde
ücretsiz destek sağlar.
ğ)
Nükleer güç santrallerinde meydana gelebilecek tehlikelere karşı ulusal ve
uluslararası hükümlere göre gerekli önlemlerin alınmasını, olası bir tehlike
durumunda ilgili kurum ve kuruluşların ivedilikle uyarılmasını sağlar.
h)
Nükleer güç santrallerindeki radyoaktif ve zararlı kimyasal atıkların ulusal ve
uluslararası mevzuata uygun olarak, bir atık yönetimi programı kapsamında kontrol
altına alınmasını ve bertaraf edilmesi işlemlerinin yürütülmesini koordine
eder.
(17)
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığının görev ve
sorumlulukları:
a)
İhtiyaç duyulan KBRN araç, gereç ve malzemelerinin ülke içinde üretilebilmesi
için araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürütür.
b)
KBRN ile ilgili konularda Başkanlığa ve ilgili kurumlara bilimsel destek
sağlar.
(18)
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı eğitim, araştırma, geliştirme ve analiz
çalışmalarıyla ilgili olarak üniversitelerin veya üniversite hastanelerinin
bilimsel ve akademik destek sağlaması hususunda gerekli düzenlemeleri yapar.
b)
Sağlık Bakanlığı ile koordineli olarak bünyelerinde seyyar ve sabit laboratuarı
bulunan üniversite ve üniversite hastanelerinin imkânlarından yararlanılması
ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.
c)
Sağlık Bakanlığı ile koordineli olarak, olaylardan etkilenen veya yaralanan
şahısların üniversite hastanelerinde bakım ve tedavileri için gerekli
düzenlemeleri yapar.
(19)
Valiliklerin görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı tespit, teşhis ve arındırma hizmetlerini, il
afet ve acil durum müdürlüğü koordinatörlüğünde il bünyesindeki kamu ve özel
kurum ve kuruluşlarla yürütür.
b)
Afet ve Acil Durum Planında KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı yürütülecek
görevlere yer verilmesini sağlar.
c)
İl bazında, KBRN tehdit ve tehlikeleriyle ilgili olarak;
1)
KİS’e yönelik risk analizinin çıkarılması için
garnizon komutanlıkları, il emniyet müdürlükleri, il jandarma komutanlıkları,
sahil güvenlik bölge komutanlıkları ve gümrük muhafaza başmüdürlüklerinden,
2)
İl sınırları içinde veya komşu il sınırları içinde olup, tedbir gerektiren
kimyasal veya biyolojik içerikli tehdit veya tehlike yaratabilecek üretim,
depolama, laboratuar ve atık tesisi ve benzeri işletmelere yönelik risk
analizlerinin çıkarılması için garnizon komutanlıkları ile ilgili kamu ve özel
kurum ve kuruluşlarından,
3)
Nükleer ve radyolojik tehdit veya tehlike yaratabilecek madde, kaynak, tesis ve
laboratuarlara yönelik risk analizlerinin çıkarılması için Türkiye Atom
Enerjisi Kurumu Başkanlığından,
alınacak bilgi ve verilerin, il afet ve acil
durum müdürlüklerince toplanarak ilin risk analizinin çıkarılmasını sağlar.
ç)
İl sınırları içinde KBRN tehlikesinin halka duyurulmasını ve gerekli önlemlerin
aldırılmasını sağlar.
d)
KBRN tehdit ve tehlikelerini değerlendirerek, ilk müdahale ekiplerinin göreve
sevk edilmesini sağlar.
e)
Olay bölgesindeki müdahale faaliyetlerinin yönlendirilmesi için bir olay yeri
koordinatörü görevlendirir.
f)
Görevliler dışındaki korunmasız kişilerin tehlikeye maruz kalmaması için genel
kolluk kuvvetleri tarafından olay bölgesinde güvenlik çemberi oluşturulmasını
sağlar.
g)
Tehdidin büyüklüğüne risk durumuna göre Başkanlıktan ve diğer illerden yardım
talep eder.
ğ)
Adli tahkikat gerektiren olaylarda Cumhuriyet Savcısına bilgi verilmesini
sağlar.
h) Tehlikenin kaynağını oluşturan maddelerin tespit ve
teşhisi için; kimyasal tehdit ve tehlike durumunda il çevre ve şehircilik
müdürlüğü ekiplerince, biyolojik tehlike durumunda il sağlık müdürlüğü
ekiplerince, nükleer ve radyolojik tehlike durumunda TAEK Başkanlığı
ekiplerince numuneler alınarak bu ekiplerce yeterli korunma önlemleri ve uygun
taşıma koşulları altında laboratuarlara sevk edilmesini sağlar.
ı)
Kimyasal ve biyolojik numune analizlerinin il halk sağlığı, kamu ve özel kurum
ve kuruluş, üniversite laboratuarları veya Sağlık Bakanlığınca belirlenen
laboratuarlarda yaptırılmasını sağlar.
i)
Nükleer ve radyolojik numune analizlerinin Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Başkanlığı araştırma ve inceleme laboratuarlarında yaptırılmasını sağlar.
j)
Kirli bölgeden kurtarılan kişiler ile araç gereç ve malzemelerin il afet ve
acil durum müdürlüğü ve itfaiye KBRN ekipleri tarafından arındırılmasını
sağlar.
k)
İlgili makamların, medyanın ve halkın olay hakkında bilgilendirilmesini sağlar.
l)
Olaylardan etkilenen hasta ve yaralıların il sağlık müdürlüğünce belirlenen
hastane veya sağlık merkezlerinde tedavi ve bakımlarının yapılmasını sağlar.
m)
Tehlikenin meydana gelmesine neden olan kimyasal ve biyolojik madde ve
kaynaklar ile atık ve işlevi biten numunelerin, il çevre ve şehircilik
müdürlüğü ekiplerince imha edilmesi veya ettirilmesini sağlar.
n)
Tehlikenin meydana gelmesine neden olan nükleer ve radyolojik madde ve
kaynaklar ile sahipsiz atıkların, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanlığı
ekipleri tarafından kontrol altına alınmasını sağlar.
o)
Tehlike durumunun kontrol altına alınmasını müteakip sıcak bölgedeki;
1)
Yerleşim bölgelerindeki bina ve alanların itfaiye teşkilleri tarafından
arındırılmasını,
2)
Tarım alanları ve su havzalarının arındırılma çalışmalarının il gıda, tarım ve
hayvancılık müdürlükleri ile orman ve su işleri bölge müdürlükleri tarafından
yapılmasını,
sağlar.
ö)
Tehdit veya tehlikenin türüne göre, il sağlık müdürlüklerinin
koordinatörlüğünde il afet ve acil durum müdürlükleri ile işbirliği içinde,
yöre halkı için gerekli olabilecek önleyici ve tedavi edici aşı ve ilaçların
temini ve dağıtımını sağlar.
p)
Tehlikeli bölgelerdeki halkın, yöreyi emniyetli bir şekilde boşaltması veya
tahliyesi için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.
r)
Kirlenme ihtimali bulunan açık su kaynaklarının, meraların ve tarım
arazilerinin kullanılmaması için orman ve su işleri bölge müdürlüğü, il çevre
ve şehircilik müdürlüğü, il gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü tarafından
gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.
s)
İyileştirme ve kalıcı etkilerin araştırılması ve normal yaşama dönülmesi için
il afet ve acil durum müdürlüğü koordinesinde ilgili kurum ve kuruluşlarla
çalışmaların başlatılmasını sağlar.
(20)
Kızılay Genel Başkanlığının görev ve sorumlulukları:
a)
İhtiyaç halinde Sağlık Bakanlığı ile koordineli olarak, yöreye kan ve kan
ürünleri ile tıbbi malzeme gönderilmesini sağlar.
b)
İlgili kuruluşlarla işbirliği içinde, tahliye veya boşaltma nedeniyle ortaya
çıkacak geçici barınma, yeme ve içme ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlar.
c)
Uluslararası acil yardım ihtiyaçlarının organizasyonu konusunda, Başkanlık ve Dışişleri
Bakanlığı ile koordineli olarak Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Dernekleri
Federasyonu ile Uluslararası Kızılay-Kızılhaç Komitesiyle temasa geçer ve
gerekli işbirliğini sağlar.
(21)
Basın ve yayın kuruluşlarının görev ve sorumlulukları:
a)
KBRN tehdit ve tehlikelerine karşı, Başkanlık ve valiliklerce belirlenecek
konularda yayınlar yaparak halkın bilgilendirilmesini sağlar.
b)
Bir KBRN tehlikesi durumunda, radyo ve televizyon kurum ve kuruluşları o andaki
yayınlarını keserek, Başkanlık, valilik veya ilgili makamlarca verilecek
tehlike haberlerinin yayınlanmasını sağlar.
(22)
Sivil toplum kuruluşlarının görev ve sorumlulukları:
a)
Düzenlenecek protokol çerçevesinde il afet ve acil durum müdürlüklerinin
gözetim ve denetiminde çalışmalara katılırlar.
b)
Sivil toplum kuruluşlarına sıcak ve ılık bölgelerde görev verilemez. Ancak,
özel uzmanlık alanlarına giren konularda, il afet ve acil durum müdürlüğünün
görüşü ve olay yeri koordinatörünün izni ile şahsi koruyucu donanımı sağlanarak
sıcak ve ılık bölgelerde görev verilebilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Malzeme ve Mali
Hükümler
Araç ve malzeme
Madde 6 – (1) KBRN
hizmetlerinde kullanılacak araç, gereç ve malzeme listesi ilgili kurumların
görüşü alınarak Başkanlıkça belirlenir ve yayınlanır.
(2)
İlgili kurumlarca ihtiyaç duyulan özel görev ekipman
ve malzemeleri kurumlarınca belirlenir.
(3)
Bu Yönetmelikle belirlenen görevlerin yerine getirilmesinde ihtiyaç duyulan
araç, gereç ve malzemeler, ihtiyaç sahibi kurumlarca temin edilir.
Bütçe
Madde 7 – (1) Kurum ve
kuruluşlar ile üniversiteler, bu Yönetmelikte kendilerine verilen görevlerle
ilgili ihtiyaç duyacakları harcamalar için bütçelerine gerekli ödeneği
koymaktan sorumludur.
(2)
KBRN tehlikesi içeren acil durumlarda, ihtiyaç duyulacak malzemelerin alımı ve
yapılacak harcamalar 6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Afet ve Acil Durum Harcamaları Yönetmeliğinde
belirtilen usul ve esaslara göre yapılır.
Hibe ve yardımlar
Madde 8 – (1) KBRN tehdit
ve tehlikeleri kapsamında bu Yönetmelikte belirtilen görevleri yürütecek olan
kurum ve kuruluşlara hibe edilen veya gönderilen her türlü malzeme ve teknik
ekipmanın geçici veya kati ithali 27/10/1999 tarihli
ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 128 ila 131 inci ve 167 nci
maddelerinde belirtilen usul ve esaslara göre yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Eğitim ve tatbikatlar
Madde 9 – (1) KBRN tehdit
ve tehlikelerine karşı görev alacak ekip ve personelin eğitici eğitimleri Afet
ve Acil Durum Eğitim Merkezi Müdürlüğü ile sivil savunma arama ve kurtarma birlik
müdürlüklerinde yaptırılır. Diğer personelin eğitimi ise kurumların eğitici
personeli tarafından yapılır.
(2)
Bakanlıklar, ilgili kurum ve kuruluşlar ile valilikler ekiplerin ve personelin
eğitimi için KBRN tatbikatları düzenler, bu alanda düzenlenen tatbikatlara
katılım sağlar.
Bilgi ve belgeler
Madde 10 – (1) Bu
Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilen ve gerçekleştirilecek tüm çalışmalarda;
Genelkurmay Başkanlığı, ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlar ve valilikler ile
sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler Başbakanlık adına talep edilecek her
türlü bilgi, belge ve dokümanı Başkanlığa vermek zorundadır.
Denetim
Madde 11 – (1) Bu
Yönetmelik gereğince ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlarca yürütülmesi
öngörülen görevler; kurumların kendi denetim birimlerince, illerde ise vali
veya görevlendireceği personel tarafından denetlenir. Görevli askeri
birliklerin denetimi askeri denetim sistemine göre yapılır.
Yönerge hazırlanması
Madde 12 – (1) Bu
Yönetmelikte ve kurumların kendi özel mevzuatında belirtilen KBRN görevlerinin
yerine getirilmesi için ilgili bakanlık, kurum ve kuruluşlarca, bu Yönetmeliğin
yayımını müteakip bir yıl içinde “Kimyasal Biyolojik Radyolojik ve Nükleer
Tehlikelere İlişkin Görev Yönergesi” hazırlanır. Yönerge, merkezde kurumların
en üst amirlerince, illerde ise valilerce onaylanarak
yürürlüğe konulur. Değişen şartlara göre güncelliği sağlanır.
Yürürlük
Madde 13 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 14 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının bağlı olduğu
Bakan yürütür.