KENTSEL
ATIKSU ARITIMI YÖNETMELİĞİ
Bu Yönetmelik, 8 Ocak 2006 tarih ve 26047 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, kentsel atıksuların
toplanması, arıtılması ve deşarjı ile belirli endüstriyel sektörlerden
kaynaklanan atıksu deşarjının olumsuz etkilerine
karşı çevreyi korumaktır.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik, kanalizasyon sistemlerine boşaltılan
kentsel ve belirli endüstriyel atıksuların
toplanması, arıtılması ve deşarjı, atıksu deşarjının
izlenmesi, raporlanması ve denetlenmesi ile ilgili teknik ve idari esasları
kapsar.
Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanununun 8 ve 11 inci maddelerine ve 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı
Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9 uncu
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
Alıcı ortam: Atıksuların deşarj edildiği veya dolaylı olarak karıştığı
göl, akarsu, kıyı ve deniz suları ile yeraltı suları gibi yakın veya uzak
çevreyi,
Arıtma
çamuru: Kentsel atıksu arıtma tesislerinden çıkan ham
veya stabilize olmuş çamuru,
Az hassas su
alanı: Morfoloji, hidroloji ya da özel hidrolik
şartlara göre atıksu deşarjının çevreyi olumsuz yönde
etkilemediği deniz, haliç ve lagün gibi doğal su ortamlarını,
Bakanlık:
Çevre ve Orman Bakanlığını,
Birincil
arıtma: Arıtma tesisine giren atıksuyun BOİ5’inin
en az %20 ve askıda katı maddelerin en az %50 oranında gideriminin
sağlandığı fiziksel/mekanik ve/veya kimyasal işlem/işlemler ya da diğer
işlemlerle arıtılmasını,
Evsel atıksu: Yaygın olarak yerleşim bölgelerinden ve çoğunlukla
evsel faaliyetler ile insanların günlük yaşam faaliyetlerinin yer aldığı okul,
hastane, otel gibi hizmet sektörlerinden kaynaklanan atıksuları,
Endüstriyel atıksu: Herhangi bir ticari ya da endüstriyel faaliyetin
yürütüldüğü alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu
dışında deşarj edilen atıksuları,
Eşdeğer nüfus
(E.N.): Ham atıksuyun günlük BOİ5 miktarı
45 gr (gr/kişi/gün) esas alınarak endüstriyel atıksu
için dikkate alınan biyokimyasal olarak oksitlenebilen organik madde yükünü,
Haliç: Bir
nehrin ağzındaki tatlı su ile deniz kıyı suyu arasındaki geçiş bölgesini,
Hassas su
alanı: Ötrofik olduğu belirlenen veya gerekli
önlemler alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale
gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları, haliçler ve kıyı
suları, önlem alınmaması halinde yüksek nitrat konsantrasyonları
içerebilecek içme suyu temini amaçlanan yüzeysel tatlı sular ve daha ileri
arıtma gerektiren alanları,
İdare; bu
Yönetmelikte geçen
a) 2872
sayılı Çevre Kanununun 12 nci maddesi uyarınca atık,
artık ve yakıtların arıtılması, uzaklaştırılması, zararsız hale getirilmesi ve
ithali ile ilgili hususlarda denetleme ile yetkili kılınan Bakanlığı,
b) Kurum,
kuruluş ve işletmelere işletme ve kullanım izni verilmesi ve denetim görevinin
ifasında yetkili olmak üzere; 12/3/1982 tarihli ve
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa göre Kültür ve Turizm Bakanlığını, 10/6/1949
tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı
Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 20/11/1981 tarihli ve 2560 sayılı İstanbul Su
ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunla
kurulan su ve kanalizasyon idareleri, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye
Kanununun verdiği yetkiler doğrultusunda mülki amirleri, büyükşehir
ve şehir belediye başkanlıklarını,
c) Atıksu altyapı tesislerinin bulunduğu yörelerde,
kanalizasyona bağlantı izni veren, atıksu altyapı
tesislerinin inşası, bakımı ve işletilmesinden sorumlu olan, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerini;
belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeleri,
d) Alıcı su
ortamlarına deşarj izni için, mahalli çevre kurullarının alacağı karar ve
görüşler doğrultusunda büyükşehir belediye hudutları
içerisinde ve dışında mahallin en büyük mülki amirini,
e) 2872
sayılı Çevre Kanununun 15 ve 16 ncı maddelerinde söz
edilen faaliyetlerin
durdurulması hallerinde Sağlık Bakanlığını, Bakanlığın ve
mahallin en büyük mülki amirlerini,
f) 2872
sayılı Çevre Kanununun 20, 21, 22 ve 23 üncü maddelerinde belirtilen idari
nitelikteki cezaların verilmesinde aynı Kanunun 24 üncü maddesinde yetkili
kılınan kamu kurum ve kuruluşlarını,
İkincil
arıtma: Kentsel atıksuların genellikle Tablo 1’deki
şartlara uygun olacak şekilde ön çökeltim havuzu da olabilen biyolojik arıtma
veya diğer proseslerle arıtılmasını,
Kanalizasyon
sistemi: Kentsel atıksuyu toplayan ve arıtma
tesislerine iletmeye yarayan kanallar sistemini,
Kentsel atıksu: Evsel atıksu ya da evsel atıksuyun endüstriyel atıksu
ve/veya yağmur suyu ile karışımını,
Kıyı suları:
Sığ su hattı ya da bir halicin dış sınırlarının dışında kalan suları,
Ötrofikasyon: Suların, besi maddelerince özellikle azot
ve/veya fosfor bileşiklerince, alg ve daha yüksek yapılı bitkilerin üremesini
hızlandıracak, böylece sudaki canlıların dengesini bozacak ve su kalitesinde
istenmeyen bozulmalara yol açacak şekilde zenginleşmesini,
Atık su
toplama alanı: Kentsel atıksuların toplanması ve bir atıksu arıtma tesisine veya nihai bir deşarj noktasına iletilmesi için, nüfusun ve/veya ekonomik
faaliyetlerin yeterli derecede yoğunlaştığı alanı,
Uygun arıtma:
Kentsel atıksuyun bu Yönetmeliğin ve diğer ilgili
yönetmeliklerin ilgili hükümleri ile kalite amaçlarını karşılayacak şekilde
alıcı ortama deşarjını sağlayacak herhangi bir proses
ve/veya bertaraf sistemiyle arıtılmasını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlkeler ve
Esaslar
Esaslar
Madde 5 - Bu Yönetmeliğin uygulanması için
öngörülen esaslar aşağıda belirtilmiştir.
a) Mevcut
arıtma derecesinin yetersiz kalması durumunda çevrenin olumsuz yönde
etkilenmesinin önlenmesi için, bu Yönetmelik hükümleri gereğince uygun görülen
yerlerde kentsel atıksuyun ikincil arıtmasının
yapılması esastır.
b) Az hassas
su alanlarında çevrenin olumsuz yönde etkilenmemesi durumunda birincil arıtma,
hassas su alanlarında ise ileri arıtma yönteminin kullanılması esastır.
c)
Endüstriyel atıksuyun, kanalizasyon sistemine
bağlantısı ile atıksuyun alıcı ortama deşarjı,
kanalizasyon bağlantı izni ve/veya deşarj iznine tabidir.
d) Kentsel atıksu arıtma tesislerine bağlı olmayan ve biyolojik olarak
ayrışabilen endüstriyel atıksulara sahip EK III’ de
yer alan endüstriyel sektörlerde oluşan atıksuyun
alıcı su ortamlarına deşarjları izne tabidir.
e) Uygun
şartlarda arıtılmış atıksu yeniden kullanılabilir.
Bertaraf yöntemleri çevreye olacak olumsuz etkileri en aza indirecek şekilde
belirlenir. Arıtılmış atıksuyun yeniden kullanımı 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 28 inci maddesinde yer alan
hükümlere tabidir.
f) Her türlü katı atık, arıtma çamurları ve
fosseptik çamurlarının alıcı su ortamlarına boşaltılmaları yasaktır.
g) Uygun
şartlarda kentsel atıksu arıtma tesislerinden çıkan
arıtma çamuru yeniden kullanılabilir. Arıtma çamurlarının toprakta kullanımı
ve/veya bertarafının, Toprak Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliğinde belirlenen standartlara ve yöntemlere uygun olarak yapılması
esastır.
h) Çevrenin atıksu deşarjlarından kaynaklanan olumsuz etkilerinden
korunmasını sağlamak için arıtma tesislerinin, atıksuların
ve alıcı ortamın izlenmesi gereklidir.
i) Atıksuyun ve arıtma çamurunun bertarafı
hakkındaki bilgilerin kamuoyuna periyodik raporlar ile duyurulması esastır.
j) Benzer
nitelikte atıksu üreten endüstriler ve yerleşimlerin
birbirine olan uzaklığı, coğrafik ve topografik
özellikleri ile büyüklükleri de dikkate alınarak ekonomik ve teknik açıdan fizibil olanlar için ortak atıksu
arıtma tesisinin kurulması esastır.
k) Eşdeğer
nüfus olarak ifade edilen yük, ağır yağış gibi olağan üstü durumları hariç
tutmak üzere, yıl boyunca arıtma tesisine giren maksimum ortalama haftalık yüke
dayalı olarak hesaplanacaktır.
Genel hükümler
Madde 6 - Bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili genel hükümler
aşağıda belirtilmiştir.
a) İlgili
idare, bu Yönetmelikteki şartlara uymak için inşa edilen kentsel atıksu arıtma tesislerinin normal yerel iklim şartları
altında yeterli performansla çalışabilecek şekilde tasarlanmasını, inşa
edilmesini, işletilmesini ve bakımının yapılmasını sağlar. Tesis tasarımları
yapılırken, organik ve hidrolik yüklerdeki mevsimlik değişiklikler dikkate
alınır.
b) İlgili
idare tarafından, E.N. 2000’den fazla toplama alanlarının kanalizasyon
sistemiyle donatılmış olması sağlanır. Ancak kanalizasyon sistemi kurulmasının
herhangi bir çevresel yarar sağlamaması ya da teknik ve ekonomik açıdan mümkün
olmayan durumlarda, aynı düzeyde çevresel koruma sağlayan bireysel sistemler ya
da diğer uygun sistemler kullanılır.
c) İlgili
idare; 2000’den az E.N.’ye sahip toplama alanlarından tatlı su ve haliçlere
yapılan deşarjlar ile 10000’den az E.N.’ye sahip toplama alanlarından kıyı
sularına yapılacak deşarjlar için kanalizasyon sistemine giren kentsel atıksuların uygun arıtmaya tabi olmasını sağlar.
d) İlgili
idare tarafından, kanalizasyon sistemine giren kentsel atıksuyun
2000-10000 E.N. arasındaki toplama alanlarından tatlı
sulara ve haliçlere yapılan deşarjlar ile 10000 E.N.’den fazla toplama
alanlarından yapılan bütün deşarjlar için ikincil arıtma ya da eşdeğer bir
arıtmaya tabi tutulması sağlanır.
e) Bakanlık,
hassas su alanlarını ve az hassas su alanlarını EK I’de
yer alan kriterlere göre belirler. Az hassas su
alanları belirlenirken, deşarj edilen kirlilik yüklerinin, önemli çevre
etkilerine neden olabilecek komşu bölgelere taşınabileceği riski de dikkate
alınır.
f) Bakanlık,
bilimsel çalışmalar sonucunda insan ve çevre sağlığının olumsuz etkilendiğini tesbit ettiği durumlarda, gerekli gördüğü alanlarda
yapılacak arıtıma ilişkin bu Yönetmelikte belirlenen süreleri kısıtlayabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kentsel Atıksu Arıtımı
Kanalizasyon sistemleri
Madde 7 - Kanalizasyon sisteminin tasarımı, inşası ve bakımı
kentsel atıksu hacmi ve karakterizasyonunu
dikkate alacak, toprağa olabilecek sızıntıları, infiltrasyonu
önleyecek ve sel suyuna bağlı kirlenmeyi sınırlayacak şekilde ilave masraflar
gerektirmeyen en iyi teknik bilgi ve birikimler ile yapılır.
Kentsel atıksular
için arıtma gereksinimleri
Madde 8 - Kentsel atıksular için arıtma gereksinimleri
aşağıda belirtilmiştir.
a)
Kanalizasyon sistemine bağlanan kentsel atıksuyun;
genel hükümlerde yer alan nüfus ve alıcı ortam sınıflamaları dikkate alınarak,
hassas ve az hassas su alanları dışındaki alanlar için ikincil arıtma veya
eşdeğer bir arıtmaya tabi tutulması esastır. Arıtma tesisleri;
1) Arıtılacak
atıksuyun özelliklerine ve alıcı ortama deşarj kriterlerine göre tasarlanır ya da yeniden düzenlenir.
2) EK IV’de yer alan Tablo 1’deki alıcı ortama deşarj kriterlerini sağlayacak şekilde tasarlanır.
3) Ötrofikasyona maruz hassas alanlara yapılan boşaltımlarda,
ilave olarak EK IV’de yer alan Tablo 2’de gösterilen
şartlara da tabi olarak yapılır.
4) Alıcı
ortamın kullanım planlarına göre bu ve diğer ilgili yönetmeliklerin hükümleri
ile uyumlu olabilmesi için Bakanlıkça gerekli görülen yerler Tablo 1 ve/veya
Tablo 2’de gösterilenlerden daha kısıtlayıcı olan şartlara tabi tutulabilir.
b) Kentsel atıksu deşarj noktaları, alıcı ortam üzerindeki etkilerini
minimum seviyeye indirecek şekilde uygun olan en uzak noktada seçilir.
c) Düşük sıcaklık nedeniyle etkili bir biyolojik arıtmanın
uygulanmasının güç olduğu deniz seviyesinden
d) Kentsel atıksu arıtım sistemlerinin alıcı ortama deşarj izni, Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nin 37 nci maddesinde
yer alan hükümlere tabidir.
Endüstriyel atıksuyun
kanalizasyona boşaltım esasları
Madde 9 - Endüstriyel atıksuyun kanalizasyona boşaltım
esasları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Kanalizasyon sistemlerine ve kentsel atıksu arıtma
tesislerine giren endüstriyel atıksular;
1)
Kanalizasyon sistemlerinde ve arıtma tesislerinde çalışan personelin sağlığının
korunması,
2)
Kanalizasyon sistemleri, atıksu arıtma tesisleri ve
bunlarla ilgili ekipmanın zarar görmesinin önlenmesi,
3) Atıksu arıtma
tesislerinin işleyişine ve arıtma çamurunun arıtılmasına engel olmaması,
4) Arıtma
tesislerinden deşarjların çevre üzerinde olumsuz etki olması,
5) Arıtma çamurunun çevresel bakımdan kabul
edilebilir ve güvenli bertarafının sağlanması,
amacıyla ön arıtmaya tabi tutulur.
b) İlgili
idare, kanalizasyon sistemine ve kentsel atıksu
arıtma tesislerine endüstriyel atıksuların
boşaltımının, kanalizasyona bağlantı iznine tabi olmasını sağlar. Bağlantı
izinlerinin yukarıdaki şartlara ve 31/12/2004 tarihli
ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin
44 üncü maddesine uygun olması zorunludur. Bu izinler düzenli aralıklarla
gözden geçirilerek idare gerekli gördüğü takdirde, Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği Tablo 25 teki şartları uygular veya değiştirir.
Endüstriyel atıksu
deşarj standartları
Madde 10 - Mahallin en büyük mülki amiri tarafından, bu
Yönetmelik Ek-III’de yer alan endüstriyel sektörlere
ait tesislerden kaynaklanan ve kentsel atıksu arıtma
tesislerine teknik ve ekonomik açıdan girmesi mümkün olmayan ve alıcı ortamda
biyolojik olarak ayrışabilen, 4000 E.N. ya da daha fazla nüfusa sahip
endüstriyel atıksu deşarjlarının, endüstrinin
faaliyet türüne göre Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 5 ve Tablo 6’da
verilen ilgili deşarj standartlarına uymaları sağlanır. Alıcı ortama deşarj izni Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliğinin 37 nci maddesinde yer alan hükümlere
tabidir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Hassas ve Az
Hassas Su Alanları
Hassas su alanları
Madde 11 - Hassas su alanlarında uyulması gereken şartlar aşağıda
belirtilmiştir.
a) Mahallin
en büyük mülki amiri, 10000 E.N.’dan fazla toplama
alanlarından hassas alanlara yapılacak tüm deşarjların Tablo 2’de belirtilen
şartlara uyması için gerekli tedbirleri alır.
b) Bir hassas
su alanı içinde yer alan tüm kentsel atıksu arıtma
tesisleri toplamında kirlilik yükünün, ilgili idarelerce, toplam fosforda
minimum %75 ve toplam azotta minimum %75 arıtma veriminin gösterilmesi
durumunda alternatifli olarak, münferit arıtma tesisi için bu Yönetmeliğin 11
inci maddesinin (a) bendinde belirtilen şartlar uygulanmaz.
c) Bir hassas
su alanına kentsel atıksu arıtma tesislerinden
yapılacak deşarjların, bu alanın kirliliğine katkısı olması durumunda söz
konusu arıtma tesisleri için bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinin (a) ve (b)
bentlerindeki hükümler uygulanır. Bir hassas su alanının tamamı veya bir kısmı
bir başka idarenin yetki sınırlarının içinde yer alması ve kentsel atıksu deşarjından etkilenmesi durumunda suları etkilenen
idare, diğer idare ve Bakanlığı bilgilendirir. Her iki idare de etkilenen alanı
korumak için bu Yönetmelik hükümlerine göre gerekli önlemlerin kaynağında
alınmasını sağlayacak koordinasyonu yaparlar.
d) Bakanlık,
dört yılda bir hassas su alanlarının gözden geçirilmesini sağlar.
e) Mahallin
en büyük mülki amiri, (d) bendi gereğince yeni belirlenecek hassas su
alanlarında, bu alanların tespiti ve belirlenmesinden itibaren yukarıdaki
şartlara yedi yıl içinde uyulması için gerekli tedbirleri alır.
Az hassas su alanları
Madde 12 - Az hassas su alanlarında uyulması gereken şartlar
aşağıda belirtilmiştir.
a) Kentsel atıksu deşarjlarının EK II ’de getirilen kontrol prosedürlerine uygunluğun gösterilmesi ve kapsamlı
araştırmaların bu tür boşaltımların çevreyi olumsuz yönde etkilemeyeceğini
göstermesi durumunda; 10000 ila 150000 E.N.’a sahip toplama alanlarından az
hassas kıyı sularına ve 2000 ila 10000 E.N. arasında nüfusa sahip toplama
alanlarından az hassas haliçlere yapılan kentsel atıksu
deşarjları birincil artımdan daha düşük olmamak şartıyla bu Yönetmeliğin 8 inci
maddesi (a) bendinde tanımlananlardan daha esnek olabilir. Ancak
az hassas olarak belirlenen deniz suyuna yapılacak kentsel atıksu
deşarjları için, alıcı ortamda yeterli seyreltme kapasitesinin bulunduğunun
ayrıntılı mühendislik çalışmaları sonucunda kanıtlanması halinde ve bu gibi
deşarjların çevreyi olumsuz yönde etkilemediğine ilişkin atıksu
karakterizasyonu ve alıcı ortamın taşıma kapasiteleri
ile alıcı ortamın kullanım planları da göz önüne alınarak ayrıntılı bilimsel
araştırmalar yapılması şartıyla, kentsel atıksuların
derin deniz deşarjıyla bertarafına izin verilebilir. Derin
deniz deşarjı, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 33, 34, 35 ve 42 nci maddelerinde yer alan hükümlere tabidir.
b) İlgili
idare en büyük mülki amir kanalıyla, yukarıda sözü edilen araştırmalara ilişkin
bütün ilgili bilgileri en az yılda bir defa Bakanlığa gönderir.
c) Bakanlık,
dört yılda bir az hassas su alanlarının gözden geçirilmesini sağlar.
d) Mahallin
en büyük mülki amiri, az hassas olarak yeniden belirlenmeyen alanlarda, alanın
niteliğinin değiştiğinin tespiti ve belirlenmesinden itibaren bu Yönetmeliğin 8
inci maddesi veya 11 inci maddesi şartlarından uygun olanının, yedi yıl içinde
uyulması için gerekli tedbirleri alır.
e) İstisnai
hallerde, daha ileri arıtmanın herhangi bir çevresel yarar sağlamayacağı
gösterilebilirse, 150000’den fazla E.N.’a sahip toplama alanlarından az hassas
bölgelere atıksu boşaltımları (a) bendinde belirtilen
10000 ila 50000 E.N. arasında nüfusa sahip yerleşim yerlerinden atıksu boşaltımı için öngörülen arıtmaya tabi tutulabilir.
Böyle durumlarda, idare ilgili belgeleri önceden Bakanlığa sunar ve Bakanlığın
uygun görüşünü alır.
İstisnai haller ve süre uzatımı
Madde 13 - İstisnai haller ve süre uzatımı ile ilgili hususlar
aşağıda yer almaktadır.
a) İlgili
idare en büyük mülki amir kanalıyla, teknik sorunlar nedeniyle ve coğrafik
olarak belirlenmiş nüfus grupları için istisnai hallerde, Bakanlıktan bu
Yönetmeliğin 8 inci maddesinde öngörülen hükümlere uyma süresinin daha uzun
tutulması için talepte bulunabilir.
b) Bu
Yönetmelik gereklerini öngörülen sürelerde yerine getiremeyen idareler,
taleplerinde gerekçeleri ile birlikte yaşanan teknik güçlükleri tanımlayan
raporu ve bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yükümlülüklerini yerine
getirecek uygulama takvimine sahip iş termin planını,
onay için mahallin en büyük mülki amiri kanalıyla Bakanlığa sunmalıdır.
Bakanlık, söz konusu talepleri inceleyerek uygun görmesi halinde ilgili idareye
makul bir süre uzatımı verebilir.
İzleme ve raporlama
Madde 14 - Kentsel atıksuyun deşarjının
izlenmesi ve raporlanmasında aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) İlgili idare, kentsel atıksu
arıtma tesislerinden yapılan deşarjların, EK II’de
getirilen kontrol prosedürüne uygun olarak ilgili
deşarj kriterlerine uygunluğunu izler.
b) Mahallin
en büyük mülki amiri, EK III’de yeralan
endüstrilerden alıcı ortama yapılan atıksu
deşarjlarını, ilgili deşarj kriterlerine göre izler.
Birinci
fıkrada yer alan hükümlere uygun olarak toplanan bilgiler muhafaza edilerek,
iki yılda bir ve/veya Bakanlığın talebi üzerine ilgili idare tarafından
Bakanlığa rapor edilir.
Değerlendirme
Madde 15 - Kentsel atıksuyun deşarjının
raporlanması ve değerlendirilmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır.
a) İlgili
idare, iki yılda bir kendi bölgelerindeki kentsel atıksu
ve arıtma çamurunun bertarafı hakkında durum
raporunun yayınlanmasını ve bu raporların en büyük mülkî amir kanalıyla
Bakanlığa gönderilmesini sağlar. Bakanlık gerekli görürse, idare her iki yılda
bir bu bilgileri güncelleştirir ve Bakanlığa sunar.
b) İlgili
idareler, en büyük mülki amir ile koordineli şekilde, bu Yönetmeliğin
uygulanması için bir uygulama programı oluşturur. En büyük mülki amir, bu
program hakkında Bakanlığa bilgi verir.
c)
Programların rapor edilmesinde uygulanacak metotlar ve formatlar Bakanlıkça
belirtilen prosedüre uygun olarak yapılır.
d) Bakanlık
her iki yılda bir (a) ve (c) bentlerine uygun olarak aldığı bilgileri gözden
geçirir ve değerlendirir.
Geçici Madde 1 - Kentsel atıksu deşarjları ile ilgili yükümlülükler ve süreler;
Nüfus* |
Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği’ne Göre Arıtma Tesisini İşletmeye Alma Tarihleri (Yıl) |
Ana Kolektör
Yapımı İçin Verilen
Ek Süreler** (Yıl) |
Bu Yönetmelik
Gerekliliklerinin Sağlanması |
>100000 |
2008 |
2 |
2022 |
100000-50000 |
2009 |
3 |
2022 |
49999-10000 |
2010 |
3 |
2022 |
9999-2000 |
2011 |
3 |
2022 |
<2000 |
- |
- |
- |
Tarihler yıl sonunu ifade
etmektedir.
* 31.12.2014 tarihinden itibaren eşdeğer nüfus olarak
alınacaktır.
** İş temrin planında ana kolektör ihtiyacını belirten
ve Bakanlıkça uygun görülen belediyeler için geçerlidir.
Geçici Madde 2 - Bakanlık, hassas su
alanlarını ve az hassas su alanlarını bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten
itibaren üç yıllık dönem içinde bu Yönetmelikteki kriterlere
uygun olarak belirler.
Yürürlük
Madde 16 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 17 - Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı
yürütür.
EK- I
Hassas ve az hassas su alanlarının
belirlenmesinde esaslar:
A) Hassas su
alanları
Su alanları
aşağıdaki gruplardan birine girmesi halinde hassas su alanı olarak belirlenir:
a) Ötrofik olduğu belirlenen ya da eğer gerekli önlemler
alınmazsa yakın gelecekte ötrofik hale gelecek doğal
tatlı su gölleri, diğer tatlı su kaynakları, haliçler ve kıyı suları. Bu gibi
alanlarda aşağıdaki hususlar dikkate alınarak, hangi besin maddesinin ileri
arıtmayla azaltılacağı değerlendirilir;
1) Su
değişiminin az olduğu, bu nedenle birikimin meydana gelebileceği göller ve aynı
özellikleri taşıyan göllere ulaşan akarsularda; arıtımın ötrofikasyonun
önlenmesi üzerinde herhangi bir etkisi varsa, fosfor giderimi arıtmaya
eklenmelidir. Büyük toplama alanlarından deşarjların yapıldığı yerlerde ayrıca
azot giderimi de sözkonusu olabilir.
2) Su
değişiminin az olduğu veya yüksek miktarda besi maddesi girdisi olan haliçler,
koylar ya da diğer kıyı sularında; arıtımın ötrofikasyonun
önlenmesi üzerinde herhangi bir etkisi varsa, büyük yerleşim yerlerinden bu
alanlara yapılacak deşarjlarda fosfor ve/veya azot giderimi arıtmaya
eklenmelidir.
b) Önlem
alınmaması halinde, 20/11/2005 tarihli ve 25999 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan
Yüzeysel Suların Kalitesine İlişkin Yönetmelik’in
ilgili hükümlerinde belirlenen düzeylerden daha yüksek nitrat konsan-trasyonları içerebilecek içme suyu temini amaçlanan
yüzeysel su kaynakları,
c) Diğer
yönetmelik hükümlerine göre bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilenden
daha ileri arıtma gerektiren alanlar.
B) Az hassas
su alanları
Morfolojik,
hidrolojik ya da özel hidrolik şartlara göre, atıksu
deşarjının çevreyi olumsuz yönde etkilemediği deniz alanı
az hassas su alanları olarak tanımlanır.
a )Az hassas
su alanları belirlenirken, deşarj edilen atıksuların
ağır çevre etkilerine neden olabilecek komşu alanlara transfer olabileceği
riski de dikkate alınır.
b)
Az hassas su alanları belirlenirken; su değişiminin çok olduğu ve ötrofikasyon ya da
oksijen tüketimine maruz olmayan veya kentsel atıksu
deşarjına bağlı olarak ötrofik hale gelmesi veya
oksijen tüketimini artırması olasılığı bulunmayan açık koylar, haliçler ve
diğer kıyı suları dikkate alınır.
EK -II
İzleme ve sonuçların değerlendirilmesi
Bakanlık
aşağıda tanımlanan gereklilikler düzeyinde bir izleme metodunun uygulanmasını
sağlar.
a) Bu
Yönetmelikte belirlenen atıksu deşarjları ile ilgili
hükümlere uyumu izlemek için, debi orantılı ya da zamana dayalı 24 saatlik kompozit numuneler, çıkış noktalarında ve eğer gerekli
olursa arıtma tesisleri girişlerinde iyi tanımlanmış aynı örnekleme
noktalarında toplanır.
Örneklerin
alınması ile analizi arasındaki zaman aralığında örneklerin bozulmasını en aza
indirmeyi amaçlayacak uluslararası laboratuar uygulamaları sağlanır.
b) Yıllık
asgari örnek sayısı arıtma tesisinin boyutuna göre belirlenir ve yıl boyunca
aşağıdaki aralıklarla toplanır:
2000 ila 9999
E.N.:İlk yıl boyunca 12 örnek. Eğer ilk yıl boyunca bu
Yönetmelik hükümlerine uyulduğu gösterilebilirse, izleyen yıllarda dört örnek;
eğer dört örnekten birisi deşarj standartlarına uymazsa, takip eden yıl içinde
12 örnek alınmalıdır.
10000 ila
49999 E.N.: 12 örnek
50000 E.N. ya
da üzeri: 24 örnek
c) Eğer su
örneklerinin, her bir ilgili parametre için parametrik değere uygunluğu
aşağıdaki şekilde gösterilirse, arıtılmış atıksuyun
ilgili parametrelere uygun olduğu varsayılır:
1) Tablo 1 ve
birincil arıtma tanımında belirlenen parametreler için, konsantrasyon
ve/veya yüzde arıtım oranlarının Tablo 3’teki izin verilen maksimum uyumsuz
örnek sayısına,
2) Tablo 1’de
konsantrasyon olarak ifade edilen parametreler için,
normal işletme şartlarında alınan başarısız örnek sayıları parametrik değerlerden
% 100’den fazla sapmamalıdır. Konsantrasyon olarak ifade edilen toplam askıda
katı maddelere ilişkin parametrik değerler için sapmalar ise % 150’ye kadar
kabul edilebilir;
3) Tablo 2’de
belirlenen parametrelerden her biri için alınan ve ölçülen örneklerin yıllık
ortalama değerleri ilgili parametrenin Tablo 2’de verilen değerlerini
sağlamalıdır.
d) Söz konusu
su kalitesi için, yoğun yağış gibi olağanüstü şartlar sonucu aşırı değerler
oluştuğu zaman bu değerler dikkate alınmaz.
EK- III
Endüstriyel sektörler
a) Süt ve Süt
Ürünleri
b) Meyve,
sebze ürünleri ile diğer gıda bitkilerinin işlenmesi
c) Alkolsüz
içeceklerin imalatı ve şişelenmesi
d) Patates
işleme
e) Et
endüstrisi
f) Bira
fabrikaları
g) Alkol ve
alkollü içeceklerin üretimi
h) Bitkisel
ürünlerden hayvan yemi imalatı
i) Hayvan
postu, derisi ve kemiklerinden jelatin ve tutkal
imalatı
j) Malt
imalathaneleri
k) Balık
işleme endüstrisi
l) Benzer
Diğer Sektörler
EK-IV
Tablo
1
Kentsel atıksu arıtım
tesislerinden ikincil arıtıma ilişkin deşarj limitleri*
Parametreler |
Konsantrasyon ( mg/l) |
Minimum arıtma verimi(%) |
Referans ölçüm metodu |
Nitrifikasyonsuz1 Biyokimyasal oksijen
ihtiyacı (20ºC’de BOİ5) |
25 |
70-90 40 Madde 8 (c) |
Homojen, filtre edilmemiş,
çökeltilmemiş ham örnek. Tamamen karanlık ortamda 20ºC ±1ºC’de
beş günlük inkübasyondan önce ve sonra çözünmüş
oksijenin ölçülmesi. Bir nitrifikasyon inhibitörünün ilavesi
|
Kimyasal oksijen ihtiyacı
(KOİ) |
125 |
75 |
Homojen, filtre edilmemiş,
çökeltilmemiş ham örnek. potasyum dikromat yöntemi. |
Toplam askıda katı madde
(TAKM) |
35 35 Madde 8 (c) (10000 E.N.’den fazla) 60 Madde 8 (c) (2000-10000E.N. ) |
902 90 Madde 8 (c) (10000 E.N.’den fazla) 70 Madde 8 (c) (2000-10000
E.N.) |
-Temsili
örneğin 0,45 μm membran
ile filtrasyonu. 105 ºC’de
kurutulması ve tartılması. - Temsili örneğin santrifüj
edilmesi (ortalama 2800- |
*
Konsantrasyon değerleri veya arıtma verimleri uygulanacaktır.
1 Eğer BOİ5 ile yerine
kullanılan parametre arasında korelasyon
kurulabilirse, bu parametre bir başka parametre ile değiştirilebilir: toplam
organik karbon (TOK) yada toplam oksijen ihtiyacı (TOİ) gibi.
2 Bu
şart yerleşim biriminin büyüklüğüne bağlıdır.
Lagünlerden deşarjlara ilişkin
analizler filtre edilmiş örnekler üzerinde yapılmakla birlikte; filtre
edilmemiş su örneklerinde toplam askıda katı madde konsantrasyonu
150 mg/l’yi aşmamalıdır.
Tablo
2
Kentsel atıksu arıtım
tesislerinden ileri arıtıma ilişkin deşarj limitleri*
Parametreler |
Konsantrasyon |
Minimum arıtma verimi(%) |
Referans Ölçüm Metodu |
Toplam fosfor |
2 mg/l P (10000-100000
E.N.) 1 mg/l P (100 000 E.N.’den fazla) |
80 |
Moleküler absorpsiyon spektrofotometre |
Toplam azot 1 |
15 mg/l N (10000-100000
E.N.) 10 mg/l N (100 000 E.N.’den fazla)2 |
70-80 |
Moleküler absorpsiyon spektrofotometre |
*Yerel şartlara bağlı olarak parametrelerin biri
veya ikisi birden uygulanabilir.Konsantrasyon
değerleri veya arıtma verimleri uygulanacaktır.
Tablo
3
Atıksu numunesinden alınan örnek serisi ile İzin verilen
maksimum uyumsuz örnek sayısı
Bir yılda alınan
örnek serisi |
İzin verilen
maksimum uyumsuz örnek sayısı |
4-7 8-16 17-28 29-40 41-53 54-67 68-81 82-95 96-110 111-125 126-140 141-155 156-171 172-187 188-203 204-219 220-235 236-251 252-268 269-284 285-300 301-317 318-334 335-350 351-365 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 |
1 Toplam
azotun anlamı: toplam Kjeldahl-azotu (organik azot +
amonyak-azotu), nitrat (NO3 ) - azotu ve nitrit
(NO2 )-azotu
2 Alternatif olarak günlük ortalama 20 mg/l N’yi aşmamalıdır. Bu şart atıksu arıtma tesisi biyolojik reaktörünün işleyişi esnasında 12 ºC yada daha yüksek ısıdaki suya uygulanacaktır. Sıcaklıkla ilgili koşullar yerine yerel iklim koşullarını gözönüne almak bağlamında işletme süresi ile ilgili kısıtlar uygulanabilir. Bu alternatif ancak EK II’in yerine getirildiğinin gösterilmesi şartıyla uygulanır.