GEMİLERDEN ATIK
ALINMASI VE ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
Bu Yönetmelik, 26 Aralık
2004 tarih ve 25682 sayılı Resmî Gazete’de Yayınlamıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 – (Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Bu Yönetmeliğin amacı;
Türkiye'nin deniz yetki alanlarında bulunan gemilerin ürettiği atıklar ile yük
artıklarının denize verilmesinin önlenmesi ve deniz ortamının korunması
maksadıyla, yükümlüleri tarafından atık kabul tesislerinin kurulması ve
işletilmesi ile atık alma gemilerine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Madde 2 - (Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Bu Yönetmelik;
Türkiye'nin deniz yetki alanlarında bulunan gemileri, bu alanlarda bulunan limanlarda
yapılması gerekli atık kabul tesislerini ve atık alma gemilerini kapsar.
Dayanak
Madde 3 - (Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Bu Yönetmelik, 9/8/1983
tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 11 inci maddesine, 1/5/2003 tarihli ve
4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun
9 uncu maddesine, 10/8/1993 tarihli ve 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının
Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci ve 7 nci
maddelerine, 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun 7
nci maddesinin (i) bendine, 24/6/1990 tarihli ve 20558 sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanarak taraf olunan Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin
Önlenmesi Hakkında Uluslararası MARPOL 73/78 Sözleşmesine dayanılarak ve
27/11/2000 tarihli ve 2000/59/EC sayılı Gemilerin Ürettiği Atıklar ve Yük
Artıkları İçin Kullanılan Liman Atık Alım Tesisleri Hakkında Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 /
27525) Bu Yönetmelikte geçen;
Atık: Gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarını,
Atık alım yükümlüsü: Çevre Kanununun 11 inci maddesi ile 5216
sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununa göre gemilerden atık alma yükümlülüğü
bulunan sorumluları,
Atık alma gemisi: Denize elverişlilik belgesinde atık alma
faaliyeti için tescili yapılan ve bu Yönetmelikte tanımlanan atıkları almak,
taşımak ve atık kabul tesislerine vermek amacıyla faaliyet gösteren gemileri,
Atık kabul tesisi: Gemilerden kaynaklanan atıklar ile atık
alma gemilerinin taşıdığı atıkların alınması ve geçici depolanması amacıyla
kurulmuş tesisleri,
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
Bertaraf: Çevre Kanunu uyarınca yürürlüğe konulan
yönetmelikler kapsamında bu Yönetmelikte bahsedilen atıkların geri kazanımı,
düzenli depolanması, yakılması ve arıtılmasını,
Büyükşehir Belediyesi: Denize kıyısı olan Büyükşehir
Belediyelerini,
Çevre lisansı: 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelikte düzenlenen lisansı,
Demirleme yerleri: Karasularımız dâhilinde gemilerin demirleme
sahaları olarak belirlenmiş deniz alanlarını,
Faaliyet raporu: Atık kabul tesislerinin, bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak işletildiğini gösteren raporu,
Geçici faaliyet belgesi: Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin
ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenen belgeyi,
Gemi: Kullanma amacı ne olursa olsun, denizde ve iç sularda
kürekten başka bir aygıtla yola çıkabilen, tüm deniz araçları, hava yastıklı
tekneler, hidrofil botlar, platformlar ve denizaltılar gibi her türlü yapı ve
tipteki tekneyi,
Gemilerin ürettiği atıklar: Bir geminin normal faaliyetleri
sırasında üretilen ve MARPOL 73/78’in EK-I,
EK-IV ve EK-V’i kapsamına giren, kanalizasyon dâhil tüm atıklar ve yük
artıkları dışındaki tüm artıkları ve MARPOL 73/78’in EK-V’inin uygulanmasına
yönelik düzenlemelerde tanımlanan yük ile ilgili atıkları,
İl Müdürlüğü: Limanın bulunduğu yerdeki İl Çevre ve Orman
Müdürlüğünü,
Liman: Tersaneler ve yat limanları ile balıkçı ve gezinti
tekneleri de dâhil olmak üzere tüm gemilerin muhtelif faaliyetlerinde
kullanabilmeleri amacı ile inşa edilmiş ve donatılmış deniz ve kıyı yapılarını,
Liman yöneticisi: Liman işleticisi adına hareket edebilecek
yetkiye sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
MARPOL 73/78: 1978 protokolü ile değiştirilen 1973 tarihli
Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası
Sözleşmenin Türkiye'de yürürlükte olan metnini,
Müsteşarlık: Denizcilik Müsteşarlığını,
Tersane: Gemilerin bakım - onarımının yapıldığı ve
havuzlandığı mahalleri,
Valilik: Limanın bulunduğu yerdeki Valiliği,
Yük artıkları: Boşaltma işlemleri ve temizleme operasyonları
tamamlandıktan sonra geriye kalan, geminin kargo ambarı veya depolarındaki her
türlü yük malzemesinin artan kısımları ile yükleme veya boşaltma fazlalıkları
ve dökülenleri
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Deniz ve Çevresinin Korunması
Madde 5 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Deniz kirliliğini önlemek amacıyla
gemilerden kaynaklanan atıkları çevreye zarar verecek şekilde doğrudan ve/veya
dolaylı olarak deniz ortamına bırakmak yasaktır.
Gemilerden kaynaklanan atıkların atık kabul tesislerine ve atık alma gemilerine verilmesi, alınması, geçici depolanması ve bertarafı safhalarında sorumlu gerçek ve tüzel kişiler, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek tedbirleri almak zorundadır.
(Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Atık Alım Yükümlülerinin Yükümlülükleri
Madde 6
-
Atık alım yükümlüleri; gemilerin ürettiği atıklar ile yük artıklarının
alınmasına hizmet edecek yeterli kapasite ve teknik donanıma sahip atık kabul
tesislerini münferiden veya müştereken kurmak, Geçici Faaliyet Belgesi ve Çevre
Lisansı almak zorundadırlar. Sorumluluk gemilerden atık alım yükümlülüğü
bulunanlarda olmak kaydıyla atık kabul tesisleri üçüncü şahıslar tarafından da
işletilebilir.
Büyükşehir Belediyeleri yetki alanlarında bulunan ve bu
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce kurulup lisans almış atık kabul tesisleri,
lisans yetkilerini atık alınması hizmetlerini veren Büyükşehir Belediyelerine
sözleşme yaparak devredebilirler. Bu konuda yapılan işlemler Bakanlığa
iletilmek üzere İl Müdürlüğüne bildirilir.
Atık alım yükümlüleri;
a) Sahip oldukları atık kabul tesislerinde toplanan atıkları
2872 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre bertaraf etmek veya
ettirmekle,
b) Limanlarına gelen veya yanaşmak üzere açıkta bekleyen
gemilerden kaynaklanan ve bu Yönetmelikte tanımlanan atıkları gemilerin talebi
üzerine gemilerin gecikmesine yol açmaksızın almakla,
c) Sözleşme yaptıkları atık alma gemilerinin taşıdıkları
atıkları atık kabul tesisine almakla,
ç) Ek-4 veya Ek-5’de yer alan atık transfer formlarını
doldurmak ve Bakanlıkça belirlenecek yöntem ve sürelerde İl Müdürlüğüne
göndermekle,
d) Atık kabul tesisinde ve atık yönetim planında yapılacak
değişiklikler için Bakanlıktan onay almakla,
e) Lisans belgesinde belirtilen atık türleri dışında atık alma
talepleri için Bakanlıktan izin almakla,
f) Sözleşme yapılan atık alma gemilerinin lisansları
kapsamında belirtilen çalışma alanları dışında bir geminin atık verme talebi
olması durumunda Valilikten izin almakla,
g) Uğraksız gemilerin atık verme talepleri doğrultusunda
sözleşme yaptığı lisanslı atık alma gemisini atık alım işi ile
görevlendirmekle,
ğ) Atık yönetim planını her üç yılda bir Bakanlığa sunmakla
yükümlüdürler.
Muafiyetler ve Alternatif Uygulamalar
Madde 7 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 /
27525) Limanlar faaliyetleri
nedeni ile bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasının imkânsız veya gereksiz
olduğunu düşünen liman yöneticileri, Bakanlığa yazılı olarak başvurarak
muafiyet isteğinde bulunabilir. Bu başvuruda; bu Yönetmelik hükümlerinin kendi
limanlarına uygulanmasının imkânsızlığını veya gereksiz olduğunu, MARPOL 73/78
hükümlerine uymak için önereceği alternatif uygulamaları ve Bakanlık tarafından
istenen diğer bilgileri verir.
Bakanlık, limanların fiziki özellikleri, trafiği, limana gelen
gemilerin atık tür ve miktarlarını dikkate alarak; gerekli inceleme ve
değerlendirmeleri yaptıktan sonra liman yöneticilerinin talebini uygun görmesi
durumunda, uygulamayı açıklayan muafiyet belgesini liman yöneticisine verir.
Büyükşehir Belediyesi gemi atık alım hizmeti veriyor ise;
yetki alanında bulunan liman işleticileri Büyükşehir Belediyesi ile gemi atık
alım sözleşmesi yaptıktan sonra muafiyet belgesi almak için Bakanlığa başvurur.
Muafiyet verilen limanlarda muafiyet şartlarında değişiklik
olması hâlinde Bakanlığa durumunu bildiren bir rapor sunulur.
Muafiyet verilecek askeri limanlar Bakanlık ile Millî Savunma Bakanlığınca müştereken belirlenir.
Atık Alma Gemi İşleticilerinin Yükümlülükleri
Madde 8 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 /
27525) Atık
alma gemisi işleterek, gemilere atık alma hizmeti vermek isteyen gerçek veya
tüzel kişiler Valilikten Lisans Belgesi almak zorundadırlar.
Atık alma gemisi işleticileri;
a) Lisans belgesi kapsamında alınması gereken atıkların
tümünü, sözleşme yaptığı limanın talebi üzerine, atık verecek geminin
gecikmesine yol açmaksızın almakla,
b) Gemilerden aldıkları atıklar ile kendi gemilerinde oluşan
atıkları, sözleşme yaptıkları limanlardaki atık kabul tesislerine gecikmeksizin
vermekle,
c) Lisans kapsamında belirtilen çalışma alanı içinde görev
yapmakla,
ç) Atık alım işlemi esnasında herhangi bir kaza, sızıntı veya
taşma olması durumunda, kirliliğin yayılmaması ve durdurulması için atık alma
gemi personeli tarafından ilk müdahalede bulunulmasını sağlamak ve sorumlu
liman başkanlığını derhal bilgilendirmekle
yükümlüdürler.
Bu Yönetmelikte tanımı yapılan atıklar dışındaki herhangi bir atığın Bakanlığın izni dışında atık alma gemilerince alınması yasaktır.
(Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Karasularımız Dâhilinde Sefer
Yapan Gemi İşleticilerinin Yükümlülüğü
Madde 9 - Karasularımız dâhilinde sefer yapan şehir hatları, deniz otobüsleri, yolcu motorları donatanları veya işletmecileri, söz konusu gemilerden kaynaklanan ve bu Yönetmelikte tanımlanan atıkların alınması için atık kabul tesisleri ile anlaşma yapmak zorundadırlar.
Gemilerin Yükümlülükleri
Madde 10 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 /
27525) Türkiye'nin
deniz yetki alanlarında bulunan uğraksız gemiler haricindeki gemiler; normal
faaliyetlerinden kaynaklanan ve bu Yönetmelik kapsamında tanımı yapılan
atıkları, bu Yönetmelik hükümlerine göre kurularak işletilen atık kabul
tesislerine veya atık alma gemilerine geciktirmeksizin vermekle yükümlüdürler.
Bir limana varmak için yola çıkan gemilerin donatan, işletici,
kaptan ya da acenteleri; gemilerin ürettiği atıkların atık türü ve miktarını,
bu atıkları verip vermeyeceğini veya bir sonraki limanda atıklarını
boşaltacağını, ilgili atık alım yükümlüsüne ve liman başkanlığına Bakanlık ve
Müsteşarlık tarafından belirlenecek haberleşme yöntem ve sistemi ile bildirir.
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığı gemileri veya bir devletin sahibi olduğu veya bir devlet tarafından işletilen ve ticari olmayan faaliyetlerde kullanılan gemiler limanlara giderken bildirim yapmak zorunda değildir.
Liman Başkanlıklarının Yükümlülükleri
Madde 11 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 /
27525) Liman
başkanlıkları;
a) Gemilerin limanlara gelmeden önce yapmaları gereken atık
bildirimlerini kontrol etmekle,
b) Gemilere ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde yapılan
denetimler ile liman devleti ve bayrak devleti denetimlerinde; gemilerin bir
sonraki limana varana kadar oluşacak atıkları için atık tanklarında yeterli
depolama hacminin olmadığının belirlenmesi halinde atıkları alınıncaya kadar
kalkışına izin vermemekle,
c) Gemilere ulusal ve uluslararası mevzuat çerçevesinde
yapılan denetimler ile liman devleti ve bayrak devleti denetimlerinde; yeterli
atık depolama hacmine sahip olup da atık vermeyen gemileri, gideceği bir
sonraki limanın bağlı olduğu liman başkanlığına ve/veya denetleme yetkisi olan
kurumlara bildirmekle
yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Atık Kabul Tesisleri ve Atık Alma Gemileri İçin Lisans Belgesi İşlemleri
(Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Atık Kabul Tesisleri İçin
Çevre Lisansı İşlemleri
Madde 12
–
Atık kabul tesisi için Geçici Faaliyet Belgesi ve Çevre Lisansı alması gereken
sorumlular, Ek-1 veya Ek-2’de yer alan formata göre
rapor hazırlayarak Bakanlığa sunar. Bakanlık, atık kabul tesisi proje raporunu
inceler veya gerekli görmesi durumunda uzman kurum veya kuruluşlardan bir
komisyon kurarak incelettirebilir. Raporda eksiklik tespit edilmesi ve/veya
ilave olarak rapora girilmesi gereken bilgi ve belgelerin bulunması durumunda,
raporun düzeltilmesi için en fazla toplam 30 işgünü süre verilerek tespit
edilen hususların rapora girilmesi sorumlularından istenir. Revize edilen
raporun verilen süre içerisinde Bakanlığa göndermekle yükümlüdür.
Revize raporun verilen süre içerisinde Bakanlığa sunulmaması
veya revize raporun incelenmesinde daha önce belirtilen eksikliklerin
giderilmediğinin tespit edilmesi durumunda, söz konusu durum kurulması zorunlu
olan atık kabul tesisini kurmamak olarak değerlendirilir.
Raporun Bakanlıkça uygun bulunması durumunda atık kabul tesisi
45 işgünü içerisinde söz konusu rapora uygun olarak yapılır. Atık kabul tesisi,
Bakanlık yetkililerince mahallinde incelenerek rapora uygun kurulup kurulmadığı
tespit edilir. Uygun bulunan tesise atık kabul tesisi onay belgesi verilir.
Eksiklik tespit edilmesi durumunda eksiklikler düzeltilmesi
için en fazla toplam 45 işgünü süre verilerek tespit edilen hususların
giderilmesi istenir.
Atık kabul tesisi onay belgesi alan tesisler için Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğe göre
Bakanlığa başvuru yapılır.
Geçici faaliyet izni almış tesisler, EK-6 faaliyet raporu ile birlikte Çevre Lisansı almak üzere Bakanlığa başvurmak zorundadır.
(Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Atık Alma Gemileri İçin Lisans
İşlemleri
Madde 13
–
Atık alma gemisi için lisans belgesi almak isteyen gerçek ve tüzel kişiler,
gemilerden atık alım yükümlüğü bulunanlar ile sözleşme yaptıktan sonra EK-3'de
yer alan hususları içeren rapor hazırlayarak Valiliğe göndermek zorundadır.
Valilik, söz konusu raporu inceler veya gerekli görmesi
durumunda uzman kurum/kuruluşlardan bir komisyon kurarak incelettirebilir.
Raporda eksiklik tespit edilmesi ve/veya ilave olarak rapora girmesi gereken
bilgi ve belgelerin bulunması durumunda, bunların rapora girilmesi başvuru
sahibinden istenir. Revize edilmiş rapor Valiliğe sunulur. Söz konusu raporun
Valilikçe uygun bulunması durumunda geminin, atık alma hizmetleri için
donatılmasına izin verilir.
Valilik gerek görmesi durumunda raporda yer alan bilgiler
kapsamında benzer atık alma gemilerini yerinde inceleyebilir veya
incelettirebilir.
Donatılmasına izin verilen atık alma gemisinin yerinde
incelenmesi sonucunda uygun bulunduğu takdirde, Valilik tarafından üç yıl süre
için lisans belgesi verilir.
Lisans belgesinde;
a) Lisans belgesinin hangi tür atıklar için verildiği,
b) Başlangıç ve bitiş tarihleri,
c) Atık alma gemisinin faaliyet göstereceği liman işletme
sahası veya sahaları
belirtilir.
Valilik tarafından lisans verilen atık alma gemisinin çalışma
alanı, anlaşma yaptığı limanlar, alacağı atık türleri, atık tanklarının
kapasiteleri ve lisans süresi ve lisans belgesindeki değişiklikleri ile diğer
gerekli bilgileri Bakanlığa ve ilgili liman başkanlığına bildirilir.
Lisanslı atık alma gemisinde yapılacak değişiklikler için
Valilikten onay alınmak zorundadır. Lisans hiç bir şekilde üçüncü kişilere
devredilemez. Atık alma gemisi işleticisinin değişmesi halinde Valiliğe bilgi
verilmesi ve lisansın yenilenmesi zorunludur.
Atık Alma Gemisi Lisans belgesi sahibi, lisans belgesinin sona erme tarihinden üç ay önce Valiliğe dilekçe ile başvurarak lisans belgesinin vize edilmesini ister. Bu başvuruda varsa değişiklik planları da bildirilir. Lisansı vize edecek olan kurum, gerekli kontrolleri yaptıktan sonra lisans belgesini vize eder veya vize başvurusunu reddeder. Vize başvuruları reddedilen atık alma gemileri, gerekçeleri belirtilen olumsuzlukları belgeyi vize eden kurum tarafından verilen süre içerisinde düzelterek tekrar vize talebinde bulunabilir. Bu süre altı ayı geçemez. Vizesi zamanında yapılmayan lisans belgesi geçersiz sayılır.
Madde 14 - (R.G.: 18.3.2010 - 27525 ile Yürürlükten Kaldırılmıştır).
Madde 15 - (R.G.: 18.3.2010 - 27525 ile Yürürlükten Kaldırılmıştır).
(Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Lisans
Belgesinin İptali İşlemleri
Madde 16
–
6 ncı maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen atık kabul tesisleri
için çevre lisans belgesinin iptali işlemleri; Çevre Kanununca Alınması Gereken
İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılır.
8 inci maddede ifade edilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen atık alma gemi işleticilerine aksaklığın önemine göre bir yılı aşmamak üzere süre verilir. Bu süre zarfında, yükümlülüklerini yerine getirmeyen atık alma gemilerinin lisansı iptal edilir.
Madde 17 - (R.G.: 18.3.2010 - 27525 ile Yürürlükten Kaldırılmıştır).
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Atıkların Taşınması ve Bertaraf İşlemleri
Atıkların Taşınması
Madde 18 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Gemilerden atıkların alınmasında atık veren
gemiye göre Ek-4 veya Ek-5’de yer alan atık transfer formu kullanılması
esastır.
a) Atıklar, gemi tarafından atık alma gemisine
veriliyor ise:
1) Atıkların transfer formu orijinal olarak atık veren
gemi sorumlusu ve atık alma gemisi sorumlusu tarafından dört nüsha olarak
doldurulur ve imzalanır.
2) Bu Formların birinci nüshası atık veren gemi
sorumlusunda, ikinci, üçüncü ve dördüncü nüshaları ise atık alma gemisi
sorumlusunda kalır.
3) Atık alma gemisi atıklarını atık kabul tesisine
tesliminde söz konusu nüshalar atık kabul tesisi sorumlusu tarafından
imzalanır. İmzalanan nüshaların bir nüshası atık alma gemisi sorumlusunda diğer
iki nüshası atık kabul tesisi sorumlusunda kalır. Atık alma gemisi sorumluları,
kendilerinde kalan nüshayı üç yıl süre ile yetkili kurumlarca istenildiğinde
ibraz etmek üzere saklamak zorundadır.
4) Atık kabul tesisi sorumlusu bir nüshasını İl
Müdürlüğüne gönderir, bir nüshasını da kendisi alır. Kendisinde kalan nüsha üç
yıl süre ile yetkili kurumlarca istenildiğinde ibraz etmek üzere saklamak
zorundadır.
b) Atıklar, gemiden atık kabul tesisine veriliyor ise:
1) Atıkların transfer formu orijinal olarak atık veren
gemi sorumlusu ve atık kabul tesisi sorumlusu tarafından üç nüsha olarak
doldurulur ve imzalanır.
2) Bu Formun birinci nüshası atık veren gemi
sorumlusunda, ikinci ve üçüncü nüshaları ise atık kabul tesisi sorumlusunda
kalır.
3) Atık kabul tesisi sorumlusu bir nüshasını İl
Müdürlüğüne gönderir, bir nüshasını da kendisi alır. Kendisinde kalan nüsha üç
yıl süre ile yetkili kurumlarca istenildiğinde ibraz etmek üzere saklamak
zorundadır.
c) Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamına
giren atıklar; atık kabul tesislerinden Ulusal Atık Taşıma Formu kullanılarak
taşınmak zorundadır.
ç) Atıkların yukarıda belirtilen taşıma yöntemlerinin dışında
farklı bir yöntemle taşınmasının ön görüldüğü durumlarda Bakanlıktan izin
alınması zorunludur.
(Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Atıkların
Bertaraf Işlemleri
MADDE 19 – Gemilerin ürettiği
atıkların ve yük artıklarının işlenme, geri kazanım veya bertarafı işlemleri;
14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 30/7/2008 tarihli ve 26952 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, 31/12/2004 tarihli ve
25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği,
14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği, 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik ve ilgili diğer
mevzuata göre yapılmak zorundadır.
Büyükşehir Belediyelerinin atık alım hizmeti verdikleri atık kabul tesisleri hariç olmak üzere, atık kabul tesislerinde toplanan MARPOL Ek-IV ve Ek-V kapsamı dışında kalan atıklar, Valilik temsilcisi başkanlığında; atık alım yükümlüsü, Maliye Bakanlığı taşra teşkilatı ve Emniyet/Jandarma teşkilatı temsilcileri, atık kabul tesisinin gümrüklü sahalarda bulunması durumunda; Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü temsilcilerinden oluşan komisyonun onayı ile atık kabul tesislerinden çıkarılmak zorundadır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Atık Kabul Tesisleri Yeterlik Kriterleri
Madde 20 - (R.G.: 18.3.2010
- 27525 ile Yürürlükten Kaldırılmıştır).
Madde 21 - (R.G.: 18.3.2010 - 27525 ile
Yürürlükten Kaldırılmıştır).
Madde 22 - (R.G.: 18.3.2010 - 27525 ile Yürürlükten Kaldırılmıştır).
Madde 23 - (R.G.: 18.3.2010 - 27525 ile Yürürlükten Kaldırılmıştır).
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Lisans Alma Zorunluluğu Olmayan Limanlar ve Yükümlülükleri
Madde 24 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Karasularımızda tarifeli sefer yapan
gemilerin yolcu almak için yanaştığı limanların, balıkçı barınaklarının ve yat
yanaşma kapasitesi elli yat altında olan yat limanlarının yöneticileri lisans
almak zorunda değildir. Ancak bu limanlar hizmet verdikleri gemilerden
atıklarını alabilecek kapasitede atık kabul tesislerine sahip olmak
zorundadırlar. Bu kapasite ve kriterler İl Müdürlüğü tarafından belirlenir.
Tesislerin kurulması ve işletilmesinde ilgili çevre ve sağlık mevzuatı
hükümleri saklıdır. İl Müdürlüğü söz konusu tesisleri denetlemekle
görevlidirler. Bu madde kapsamına giren liman yöneticileri, tesislerinde
üretilen ve depolanan atıkları 19 uncu madde kapsamında bertaraf etmek veya
ettirmekle yükümlüdürler. Bu madde gereklerine uymayan limanların
faaliyetlerine izin verilmez.
Lisans alma zorunluluğu bulunmayan tesislerin hizmet sundukları
gemilerin atıklarını alırken Ek-5’teki Atık Transfer Formunu kullanması
zorunludur.
Atık Kabul Tesisleri ve Atık Alma Gemilerinin Rapor Edilmesi
Madde 25 -
Bu Yönetmelik hükümlerine uymayan, gerektiği gibi çalışmayan veya yetersiz olan
atık kabul tesisleri ve atık alma gemileri, her hangi bir kişi veya kuruluş
tarafından; sözlü, yazılı, telefon veya şahsen Bakanlığa ve/veya Müsteşarlığa ve/veya
ilgili valiliğe rapor edilebilir. Bu ihbarlar gizli tutulur.
Atık Alım Hizmetlerinin Ücretlendirilmesi
Madde 26 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Atık kabul tesislerinin ve atık alma
gemilerinin verecekleri hizmetler gemilerden alınacak bir ücret karşılığında
yapılmak zorundadır.
Gemilerden alınacak ücret tarifesi; atıkların azami
düzeyde toplanmasını sağlamak üzere, adil, şeffaf şekilde olmasına dikkat
edilerek Bakanlık tarafından belirlenir. Belirlenen ücret tarifesi Resmî
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girer.
Atık alım ücreti, atık alım hizmetini veren atık alım
yükümlüsü tarafından tahsil edilir.
Atık Kabul Tesislerinin ve Atık Alma Gemilerinin Denetlenmesi
Madde 27 - (Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525) Atık alma gemilerini ve atık kabul tesislerini
bu Yönetmelik gereklerinin yerine getirilmesi açısından denetleme yetkisi ve
yükümlülüğü Bakanlık ve Valiliğe aittir. Atık alma gemilerinde liman
başkanlıklarınca yapılan Müsteşarlığın yetkisi dahilindeki denetimlerde tespit
edilen tüm aksaklıklar Bakanlığa ve Valiliğe yazı ile bildirilir.
Askeri gemi ve tesislerin çevre denetimi ile ilgili iş
ve işlemleri, 24/7/2009 tarihli ve 27298 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Çevre Denetimi Yönetmeliğine göre
yürütülür.
(Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) İdari Yaptırımlar
Madde 28 - Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edilmesi durumunda 2872 sayılı Kanunun ilgili idari ve cezai hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 1 - Mevcut limanların yöneticileri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girişinden itibaren en fazla oniki ay içinde Yönetmeliğin gereklerini yerine getirirler. Atık kabul tesislerine sahip liman yöneticileri bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde lisans almak zorundadırlar.
Geçici Madde 2 - Müsteşarlık tarafından çıkarılan Gemilerden ve Diğer Deniz
Araçlarından Kaynaklanan Atıkların Toplanmasına İlişkin Uygulama Esasları
çerçevesinde, Müsteşarlıktan Geçici Atık Toplama İzin Belgesi alan atık alma
gemileri için bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde lisans
alınması gereklidir. Bu süre içinde lisans almayan gemiler bu Yönetmelik
kapsamında faaliyet gösteremezler.
(Ek Geçici Madde: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Geçici
Madde 3 - Bu Yönetmeliğin lisanslamaya ilişkin
hükümleri Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmetinde bulunan limanlar hakkında
1/1/2012 tarihinden sonra uygulanır.
Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat
Madde 29 - 11/3/2004 tarihli ve 25399 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Gemilerden Atık Alım Hizmeti Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Madde 30 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 31 - Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı ile Denizcilik Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
(Ek Madde: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Atık
Kabul Tesisleri Genel Yeterlik Kriterleri
Ek Madde 1
–
Atık kabul tesisleri için yeterlik kriterleri şunlardır:
a) Tesis, limanda kullanıma uygun, erişilir ve limanı kullanan
tüm gemilerin ihtiyaçlarına yeter kapasitede olmak zorundadır.
b) Tesis, gemi tarafından bildirim yapıldıktan sonra yirmi
dört saat içinde geminin atıklarını alabilecek kapasitede olmak zorundadır.
c) Tesis, limanı kullanan gemiler için zaman kaybı
oluşturmayacak ve limanın normal işlerini aksatmayacak şekilde çalıştırılmak
zorundadır.
ç) Tesis, MARPOL 73/78’in EK-I'inde ölçüleri belirtilen
standart boşaltma bağlantı flencine sahip olmak zorundadır. Yat limanlarında bu
özellikler aranmaz ancak, yat limanlarının MARPOL 73/78’in EK-I'inde yer alan
atıkların alımı için uyumlu bir sisteme sahip olması zorunludur.
d) Pissu alım tesisi, MARPOL 73/78’in EK-IV'inde özellikleri
belirtilen standart boşaltma bağlantı flencine sahip olmak zorundadır. Bu
bağlantı flenci, gemilerin pissu boşaltım devrelerine bağlanabilir özellikte
olmak zorundadır. Yat limanlarında bu özellikler aranmaz ancak gemilerden pissu
alımı için uyumlu bir sisteme sahip olmak zorundadır.
e) Tesis, Bakanlıkça
uygun görülecek kapasite ve kriterde olmak zorundadır.
f) Tersaneler, (b) ve (c) bentlerine uymak zorunda değildir.
Atık alım süresi sınırlı değildir. Atık kabul tesislerinin kapasiteleri gemi
tersaneden çıkmadan önce atık alım işlemlerini tamamlayacak yeterlilikte olmak
zorundadır.
(Ek Madde:
R.G.: 18.3.2010 / 27525) Gemilerin
Ürettiği Atıklar İçin Atık Kabul Tesisleri Yeterlik Kriterleri
Ek Madde 2
–
MARPOL 73/78’in EK-I’i kapsamındaki atıkları kabul edecek atık kabul tesisleri
için yeterlik kriterleri şunlardır:
a) Tesis, kirli balast transferinde, işlem başladıktan sonra
on saat içinde atık alımını tamamlayacak kapasitede olmak zorundadır.
b) Tesis, sintine suları, slaç alımında işlem başladıktan
sonra dört saat içinde atık alımını tamamlayacak kapasitede olmak zorundadır.
MARPOL 73/78’in EK-IV’ü kapsamında pissu kabul edecek atık
kabul tesisleri, pissu alımına başladıktan sonra dört saat içinde pissu alımını
tamamlayacak kapasitede olmak zorundadır.
MARPOL 73/78’in EK-V’i kapsamındaki atıkları kabul edecek atık
kabul tesisleri için yeterlik kriterleri şunlardır:
a) Tesis, çöp alımına başladıktan sonra bir saat içinde çöp
alımını tamamlayacak kapasite ve kriterde olmak zorundadır.
b) Tesis, liman çevresini bilmeyen denizcilerin ve
yabancıların kolaylıkla bulup kullanabileceği şekilde çalıştırılmak zorundadır.
c) Tesis, çöplerin geri dönüşümünü kolaylaştırmak amacıyla
ayrı kategorilerdeki çöpleri ayrı ayrı almaya ve teslim etmeye teşvik edici
nitelikte olmak zorundadır.
(Ek Madde:
R.G.: 18.3.2010 / 27525) Yük Artıkları İçin Atık Kabul Tesisleri
Yeterlik Kriterleri
Ek Madde 3
–
MARPOL 73/78’in EK-I’i kapsamındaki atıkları kabul edecek atık kabul tesisleri
için yeterlik kriterleri şunlardır:
a) Tesis, slop alımında işlem başladıktan sonra on saat içinde
atık alımını tamamlayacak kapasitede olmak zorundadır.
b) Tesis diğer yük artıklarının alımına başladıktan sonra dört
saat içinde atık alımını tamamlayacak kapasitede olmak zorundadır.
MARPOL 73/78’in EK-II’si kapsamındaki atıkları kabul edecek atık kabul tesislerinde bu atıklarının alınacağı tanklar, işlem başladıktan sonra on saat içinde atık alımını tamamlayacak kapasitede olmak zorundadır.
(Değişik: R.G.:
18.3.2010 / 27525) Ek-1
EK–1
ATIK KABUL TESİSİ PROJE RAPORU VE ATIK YÖNETİM PLANI FORMATI
A) GENEL BİLGİLER
1) Limanın ve liman yöneticisinin adı, adresi, telefon
ve faks numaraları
2) Raporu hazırlayanların tanıtımı
B) LİMAN VE ATIK KABUL TESİSİ İLE İLGİLİ BİLGİLER
1) Liman ve Atık Kabul Tesisinin yeri, mevkii
2) Limanın hizmet amaçları
3) Hizmet sunduğu gemilerin tipleri, büyüklükleri ve
diğer özellikleri
4) Hizmet sunduğu gemilerin sayıları (günlük, aylık ve
yıllık ortalamaları)
5) Hizmet sunduğu gemilerden kaynaklanan atıkların cins
ve miktarları
6) Kurulacak atık kabul tesisinin nitelikleri ve
kapasitesi
7) Limanın A4 boyutunda krokisi ve atık kabul tesisinin
kroki üzerinde işaretlenmesi
8) Alt yapı ve belediye hizmetlerinden yararlanma durumu
C) ATIK YÖNETİM PLANI PLANIN UYGULANMASI İLE İLGİLİ
BİLGİLER -
1) Atık Yönetim Planının kapsam ve amacı
2) Gemilerden atıkların nasıl ve hangi yöntemler ile
alınacağı ve depolanacağının detaylı olarak tanımlanması
3) Atık Kabul Tesislerinde depolanan her bir atık için
bertaraf şeklinin açıklanması
4) Her bir atık için atık yönetim akış diyagramının
hazırlanması
5) Valilik, acenteler, diğer ilgililer ve liman kullanıcıları
için hazırlanacak belgeler, broşürler
6) Planın uygulanmasında görev alacak kişilerin ve
sorumluluklarının tanımlanması,
D) EKLER
(ISPS Belgesi, Deşarj İzin Belgesi, Yapı Kullanma İzin
Belgesi, bertaraf tesisleri ile yapılan sözleşmeler, harita, kroki, resim,
belge, liman kullanıcıları için bilgiler gibi)
EK–2
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ GEMİLERDEN KAYNAKLANAN
ATIKLARIN YÖNETİM PLANI FORMATI
A-GİRİŞ
1- Büyükşehir Belediyesi ve konuyla ilgili yöneticilerin
iletişim bilgileri
2- Taşeron firmalarının iletişim bilgileri
3- Gemilerden kaynaklanan atıkların yönetiminin
özetlenmesi
B-ENVANTER BİLGİLERİ
1- Hizmet alanının tanımlanması
2-Gemilerden kaynaklanan atıkların yönetiminde taşeron
kullanılacaksa hangi konularda hizmet verecekleri
3- Limanların envanteri
4- Gemi sayısı
C-ALTYAPI
1- Mevcut imkanlar
2- Yapılacak yatırımlar
D-ATIK YÖNETİMİ
1- Gemilerden atıkların alınması
2- Depolanması
3- Ön işlemler
4- Bertaraf
a- Büyükşehir Belediyesinin
bertaraf imkanları
b- Lisans belgeli tesislerde
bertaraf
5- Büyükşehir Belediyesinin gemi atıklarının yönetiminde
kullanacağı ve gemiler, limanlar, resmi kuruluş ve diğer ilgili kuruluşların
bilgilendirilmesinde kullanacağı broşür, belge ve web sitesi tanıtımı
6- Bakanlık tarafından istenecek, diğer bilgi ve
belgeler.
E- EKLER
(Anlaşmalar, İzinler, Belgeler, Kroki, Resim, hizmetten
faydalanacaklar için bilgiler gibi)
EK–3
ATIK ALMA GEMİLERİNE İLİŞKİN İDARİ VE TEKNİK DÜZENLEME
Gemilerden atık alımında kullanılan atık alma
gemilerinin ulusal mevzuat ve uluslararası sözleşmelere uygun teçhizat, ekipman ve personelle donatılması zorunludur. Söz konusu
gemilerin cinsi, niteliği ve standartları aşağıda belirlenmiştir. Bu şartları
yerine getirmeyen gemilerin faaliyetlerine izin verilmez.
1) Atık alma gemileri hizmet gemisi sayılır ve diğer
gemilerden ayrılmasını sağlayacak şekilde Bakanlığın belirleyeceği farklı
renkte olur.
2) Gemi içindeki donanımı gösteren bir vaziyet planı ve
almış oldukları izinler, belgeler, protokoller ve diğer bilgi ve belgeler
bulunur.
3) Bu gemilerin Denize Elverişlilik Belgesini almış
olması gerekir.
4) Alınabilecek atık türleri ve maksimum atık miktarları
belirtilir.
5) Atık alma gemilerinde, her tür atık için ayrı
depolama tankları, pompaları ve devreleri bulunur.
6) Hizmet verilecek atık türlerine göre her bir atık
türü için depolama tank kapasiteleri belirtilir.
7) Atık alma gemilerinin bütün tanklarının kapasite
planları ve iskandil cetvellerinin (Sounding table) olması gerekir.
8) Atık alma gemilerinin boru devrelerinin planları
Müsteşarlık tarafından onaylanır.
9) Atık alma işleminde kullanılacak tüm hortumlar yeteri
kadar, iyi kondisyonda ve sertifikalı olur.
10) Atık alma gemilerinin tankları slaç
veya slop için ısıtma kangalları ile donatılır. Bu
ısıtma işlemi için uygun kapasitede buhar jeneratörü veya kızgın yağ sistemi
bulunur.
11) Atık alma gemileri diğer gemilerin tabi olduğu
hukuki ve teknik kurallara uymak zorundadır.
12) Atık alma gemilerinin acil müdahale planına ve
bununla ilgili teçhizat ve ekipmana sahip olması
gerekir.
13) Atık alma gemilerinde görev yapacak personelin iş
kıyafetleri tek tip olacak ve Valilik tarafından verilecek kimlik kartları
görünür şekilde sürekli olarak kıyafetleri üzerinde bulunur. Bu personele genel
deniz kirliliği, kirlilikle mücadele ve gemide bulunan acil müdahale ekipmanların kullanımına ilişkin şirket tarafından gerekli
eğitim verilir.
14) Hizmet vereceği bölge tanımlanır.
15) Sunulacak hizmetin kesintisiz devam edebilmesi için
alınacak önlemler belirtilir.
16) Atıkların gemilerden nasıl ve hangi yöntemle alınıp
depolanacağı, bağlantı kurulacak sorumlu kişi veya kişiler açıklanır.
17) Atıkların atık kabul tesislerine nasıl ve hangi
yöntemlerle verileceği, atıklarını vereceği limanların isimleri ve yapmış
oldukları anlaşmalar ve protokollerin belgeleri bulunur.
18) Alınacak atıkların türlerine göre atık kayıtlarının
Bakanlıkça belirlenecek
usul ve esaslara göre yapılacağı açıklanır.
19) Kullanılan teknoloji ve malzemelerden
kaynaklanabilecek kaza riski açıklanır.
20) İnsan ve çevre üzerine olabilecek olumsuz etkilerini
sınırlandırmak için gerekli tedbirler açıklanır.
21) Gemide kullanılacak makine ve ekipmanlar,
tüm özellikleri belirtilerek açıklanır.
22) Görevlendirilecek personelin özellikleri açıklanır.
(Kişi sayısı, yeterliliği, deneyim durumu gibi)
23) Acil müdahale planı bulundurulur.
24) Kapasite artırmaya müsait olup olmadığı
belirtilir.
25) Ücretlendirme sistemini tanımlanır.
26) Valilik tarafından istenecek diğer bilgiler bulunur.
EK – 4
GEMİLER İÇİN ATIK TRANSFER FORMU
(Değişik: R.G.: 18.3.2010 / 27525)
Ek-2
EK–5
GEMİLER İÇİN
ATIK TRANSFER FORMU
|
İl Kodu |
Form
Numarası |
||||||
|
00 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
1-ATIK VEREN GEMİ |
|||||
|
Gemi Adı: |
Bayrağı: |
||||
|
Sahibinin veya Firmanın Adı: |
Bağlı olduğu Liman |
||||
|
Sahibinin veya Firmanın Adresi: |
Bağlı olduğu Liman Başkanlığı |
||||
|
Telefon No: |
Atık bildirim tarihi ve saati: |
||||
|
Faks No: |
|
||||
|
Verilen atık tür ve
miktarları (lt / m3) “ |
Gemi Sorumlusunun Adı Soyadı :
Unvanı : GSM : İmzası
: |
||||
|
Sintine suyu |
Atık yağ |
Pissu |
Çöp |
||
|
|
|
|
|
||
|
2-ATIK ALMA GEMİSİ |
|||||
|
Lisans No: |
Atık Transferi Tarihi ve saati: |
||||
|
Sahibinin veya Firmanın Adı: |
Atık Alma Gemisi
Sorumlusunun Adı Soyadı :
Unvanı : GSM : İmzası
: |
||||
|
Telefon No: |
|||||
|
Faks No: |
|||||
|
Bağlı Olduğu Liman Başkanlığı: |
|||||
|
Atığın alındığı koordinat ve mevkii: |
|||||
|
3-ATIK KABUL TESİSİ |
|||||
|
Bulunduğu Limanın Adı: |
Atık Transferi Tarihi ve saati: |
||||
|
Bulunduğu Limanın Adresi: |
Atığın Alındığı Ünite: |
||||
|
Lisans No: |
Atık Alma Tesisi Sorumlusunun Adı Soyadı
: Unvanı : GSM : İmzası
: |
||||
|
Telefon No: |
|||||
|
Faks No: |
|||||
|
1-Atık miktarları= “lt”
veya “m3” olarak belirtilmelidir |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
EK–6
ATIK KABUL TESİSİ FAALİYET RAPORU
Atık kabul tesisi faaliyet raporunda aşağıda belirtilen
hususlar yer alır ve geçici faaliyet izni süresini kapsar.
1- Limanı kullanan gemi sayısı (gemi tipleri de
belirtilerek.)
2- Liman atık kabul tesisine yapılan atık bildirimleri.
3- Atık kabul tesisine alınan atık tür ve miktarları.
(Atık transfer formları ile birlikte)
4- Atık kabul tesisinde yapılan işlemler. (Seperasyon, arıtma gibi atık türü ve miktar belirtilerek)
5- Kütle balans raporları. (Atık kabul tesisinde seperasyon vb. işlemler yapılıyor ise)
6- Atık kabul tesisinde toplanan atıkların bertaraf
işlemleri. (Bertaraf tesisleri, nakliye işlemleri vb. belirtilerek)
7- Bertarafa gönderilen atık
tür ve miktarları, gönderilme şekli, ulusal atık taşıma formları)
8- Bakanlığın isteyeceği diğer bilgi ve belgeler.”