BİTKİSEL VE
HAYVANSAL ÜRÜNLERİN EKOLOJİK METODLARLA ÜRETİLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
Bu Yönetmelik,
18 Aralık 1994 tarih ve 22145 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmelik, ekolojik dengeyi korumak veya bozulan ekolojik dengeyi
yeniden tesis etmek gayesiyle ekolojik ürünlerin üretimini gerçekleştirmek, bu
ürünlere olan talebi arttırmak, tüketiciye sağlıklı, kaliteli ekolojik ürünler
sunmak ve bunun içinde; bitkisel ve hayvansal ürünlerin ekolojik metodlarla
üretilmesi, işlenmesi ve bu ürünlerin pazarlanması hususlarında uygulanacak
esasları sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik işlenmemiş bitkisel ve hayvansal ürünler ile bitkisel ve
hayvansal kökenli maddeler ihtiva eden ürünlerin üretimi, depolanması,
işlenmesi ve pazarlanmasına ilişkin teknik ve idari hususlar hakkında
uygulanır.
Hukuki Dayanak
Madde 3 - Bu Yönetmelik, Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 3046
sayılı Kanunun 37 nci maddesine istinaden hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu Yönetmelikte geçen;
a) “Bakanlık”, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı merkez ve taşra
teşkilatını,
b)
“Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme
Komitesi”, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Başba-kanlık Hazine ve Dış Ticaret
Müsteşarlığı, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Başbakanlık Hazine ve Dış
Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, Türkiye Ziraat Odaları
Birliği, Çevre Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, İhracatçı
Birlikleri ve Ekolojik Tarım
Organizasyonu Derneği ilgili temsilcilerinden oluşan, ekolojik tarımın
uygulanması ve geliştirilmesi ile ilgili stratejileri belirlemek üzere yılda en
az bir kere toplanan ve alınan kararları tavsiye niteliğinde Ekolojik Tarım
Komitesi’ne (ETK) ulaştıran komiteyi,
c) “Ekolojik Tarım Komitesi” (ETK), Bakanlık Araştırma Planlama ve
Koordinasyon Kurulu Başkanlığında; Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel
Müdürlüğü, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Tarımsal Araştırmalar Genel
Müdürlüğü, Teşkilatlandırma ve Destekleme Genel Müdürlüğü yetkilileri,
Dışilişkiler ve Avrupa Topluluğu Koordinasyon Daire Başkan-lığından konu uzmanı
teknik görevliler veya anılan kuruluşların görevlendirecekleri eleman-lardan
oluşan komiteyi,
d) “Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği” (ETO), Organik olarak yapılan
tarımsal üretimin, üretim, işleme ve pazarlama faaliyetlerinin belirlenen
kriterlere uygunluğunu kont-rol eden, sertifika veren, tasdik eden yerli ve
yabancı, özel veya resmi kuruluşların Türkiye sınırları dahilinde yasal olarak
faaliyetlerini yürütebilmek için üye olmak durumunda oldukları derneği,
e) “Kontrol ve Sertifikasyon Organı”, Bakanlık tarafından
yetkilendirilmiş, üretim, işleme ve pazarlamanın belirlenen kriterlere
uygunluğunu kontrol eden ve bu durumu tasdik eden yerli veya yabancı, özel veya
resmi kontrol kuruluşlarını,
f) “Etiketleme”, Ekolojik metodlarla üretilen ürünler üzerinde bulunan
herhangi bir doküman, kağıt, etiket ile kutu veya bant üzerinde bulunan
herhangi bir uyarı kelimesi, ticari marka, resim veya sembolü,
g) “Üretim”, Tarımsal ürünlerin normal çiftlik şartlarında üretilmesi
sırasındaki tüm işlemleri,
h) “Pazarlama”, Satış için elde bulundurmayı veya sergilemeyi, satışa
sunmayı, satışı, teslimi veya herhangi bir şekilde pazara sunmayı,
ı) “Müteşebbis”, Ürünleri pazarlama gayesiyle üreten, hazırlayan veya
ticaretini yapan gerçek ve tüzel kişileri,
i) “Muhteviyat”, Tüketim maddelerinde bulunan herhangi bir bitkisel
veya hayvansal kökenli madde ile katkı maddelerini,
k) “Bitki Koruma”, Ekolojik Tarım Komitesi tarafından hazırlanan ve
Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin görüşleri doğrultusunda Avrupa
Topluluğu yönetmeliğinin konu ile ilgili maddelerinde belirtilen bitki koruma
metod ve ilaçlarını,
l) “Ekolojik Tarım”, Bitkisel ve hayvansal üretimde kültürel
işlemlerin, bitki ve hayvan beslemenin, bitki ve hayvan sağlığının korunmasının
ekolojik metodlara uyularak yapılmasını,
m) “Ekolojik Ürün”, Kontrole
tabi bir üretici, işleyici ve pazarlayıcı tarafından ekolojik metodlarla
üretilmiş, belirli kriterler çerçevesinde hazırlanmış ve pazara sunulmuş
ürünleri
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Ekolojik Üretim
BİRİNCİ BÖLÜM
Ekolojik Tarım Yapılacak
Yerler ve Ürünler
Uygulama Alanı
Madde 5 - Bu Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak kaydıyla ülke sathında
yetiştirilen bitkisel ve hayvansal ürünlerin tamamında ekolojik tarım metodları
uygulanabilir.
Üretim Sözleşmesi
Madde 6 - Bu Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak kaydıyla üreticiler,
bitkisel ve hayvansal üretimlerini, gerek bağımsız gerekse ürünlerini
satacakları resmi veya özel, yerli veya yabancı kişi veya kuruluşlarla
sözleşmeli olarak gerçekleştirebilirler.
İKİNCİ BÖLÜM
Ekolojik Bitkisel Üretim
Kuralları
Bitkisel Ürünlerin Yetiştirilmesi
Madde 7 - Bitkilerin ve bitkisel ürünlerin ekolojik metodlarla üretilmesinde
gerekli olan kurallar şunlardır:
a) Bitkisel üretimde iki yıllık bir geçiş dönemi dikkate alınır. Ancak
kontrol organının onayı ile bu süre uzatılabilir veya kısaltılabilir.
b) Toprak verimliliğinin arttırılması ve devam ettirilmesi maksadıyla,
1) Çok yıllık rotasyon programları uygulanır ve rotasyonda yeşil
gübrelere, derin köklü bitkilere ve çapa bitkilerine yer verilir.
2) Organik madde yalnız olarak veya diğer organik maddelerle
karıştırılarak verilir. Mevcut organik madde korunmaya çalışılır.
3) Hayvancılığın ekolojik metodlarla yapıldığı işletmelerden gelen
hayvan gübreleri toprağa verilebilir. Ancak yeterli ekolojik hayvansal gübre
bulunamaması durumunda sentetik katkı maddeleri içermeyen gübreler kullanılır.
4) 1, 2 ve 3 üncü bentlerde bahsedilen uygulamaların toprak
verimliliğini korumada veya arttırmada yetersiz kaldığı durumlarda kontrol
organının onayı ile EK 1’de verilen organik veya mineral gübreler doğal
formunda kullanılır.
5) Kompost aktivasyonunun sağlanması için uygun mikroorganizma veya
bitkisel kökenli preparatlar kullanılır.
c) Hastalık, zararlı ve yabancı otların kontrolünde;
1) Uygun tür ve çeşit seçimi yapılır,
2) Uygun rotasyon programı hazırlanır,
3) Mekanik tedbirler uygulanır,
4) Hastalık ve zararlı etmenlerin doğal düşmanlarının korunması ve
bunların gelişmelerini teşvik edici uygun şartlar sağlanır,
5) 1, 2, 3 ve 4 üncü bentlerde belirtilen uygulamaların bitki hastalık
ve zararlıları ile yabancı otlara karşı mücadelede yetersiz kalması halinde
Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi tarafından önerilen ve EK-2’de yer
alan ürünler kullanılabilir. Ancak ülke çapında yapılan mücadele faaliyetleri
dikkate alınarak Kontrol Organının üreticiye onay vermesi gereklidir.
d) Bitki tohumları hastalık ve zararlılara karşı herhangi bir şekilde
ilaçlanmadan kullanılmalıdır. Ancak Kontrol Organının teyidi ile uygun tür ve
çeşidin ilaçsız tohumu bulunamadığı durumda genel tarımda kullanımına müsaade
edilen ürünlerle muamele edilmiş tohumluklar kullanılabilir.
Bitkisel Ürünlerin Depolanması
Madde 8 - 7 nci maddedeki şartlara uygun olarak depolanır. Diğer metodlarla elde
edilmiş ürünlerle karıştırılmaz. Bunların saklanması sırasında herhangi bir
ilaç kullanılmaz. Ayrıca bu ürünlerin kimyasallarla gelişmelerinin
hızlandırılmasına, çimlenmelerinin yavaşlatılmasına veya bu yönetmelikte
belirtilmeyen kimyasal temizlik maddeleriyle yıkanmasına izin verilmez.
İstisnai durumlar dışında radyoaktif ışınlardan da yararlanılmaz.
Bitkisel Ürünlerin İşlenmesi
Madde 9 - Ekolojik metodlar ile üretilen bitkisel ürünlerin işlenmesi sırasında,
ekolojik işleme esaslarına uyulur.
Bu çerçevede, yalnız EK -
6’da belirtilen;
- Tarımsal kökenli olmayan katkı maddeleri (A)
- Hazırlama sırasında kullanımına müsaade edilen maddeler (B)
- Tarımsal kökenli maddeler (C) kullanılabilir.
Anılan katkı maddelerinin
kullanılması durumunda, bunların limit ve spesifikasyonlara uygunluklarının
değerlendirilmesi ve belirlenmesinde Sağlık Bakanlığının da görüşleri alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ekolojik Hayvan
Yetiştiriciliği Kuralları
Madde 10 - Hayvancılığın ve hayvansal
ürünlerin ekolojik metodlarla üretilmesinde aşağıdaki hususlara uyulur.
a) Hayvan cinslerinin gerektirdiği ihtiyaçlar (yeterli dolaşma alanı,
doğal ışık vb.), ekolojik koşulların gerektirdiği doğrultuda yerine getirilir,
b) Damzlık seçiminde ekolojiye uygunluğa dikkat edilir,
c) Irk seçiminde genetik yapı farklılığı dikkate alınır ve bu genetik
yapının erozyona uğramasını mümkün olduğunca önleyecek şekilde, bölgeye uygun
ırk seçimi yapılır,
d) Makul bir hayvansal ürün elde edebilmek ve hayvanın sağlığını
korumak amacı ile (az miktarda olmak koşuluyla) ek işletme ürünleri (yemler),
kontrol organının onayı ile hayvanların beslenmesinde ve sağlığının korunmasında
kullanılır,
e) Suni tohumlama, ancak ilgili kontrol organının izniyle yapılır,
f) Gen teknoloji metodları ile hayvan ıslahına izin verilmez,
g) Hayvan barınaklarının tesis ve bakımında gerekli hijyenik tedbirler
alınır,
h) Kuyruk kesme, gaga kesme, kanatları yolma gibi yöntemler uygulanmaz.
Ancak iğdiş etme ve boynuz çıkarma hayvana zarar vermemek şartı ve kontrol
organının onayı ile uygulanır,
ı) Tüm yem bitkileri, kontrol organının talimatnamesine göre
yetiştirilir ve işlenir,
i) Hayvan sağlığı konusunda aşağıdaki hususlara dikkat edilir.
1) Hayvanlar için
hastalıklara karşı azami direnç kazandıracak bir yetiştirme yöntemi uygulanır
ve hayvan sağlığının korunmasına dikkat edilir.
2) Gelişmeyi teşvik edici maddeler, uyarıcılar, doğal gelişmeyi
etkileyen sentetik ürünler, hormon tedavisi ve profilaktik ilaçlar kesinlikle
kullanılmaz.
3) Acil durumlarda sentetik ilaçların kullanılması gerekirse
toksikoloji listesi dikkate alınarak kullanılır. Ancak kesimden önceki 2 ay
içerisinde sentetik ilaç verilmiş hayvanların etleri ekolojik ürün olarak
satılamaz.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Başvuru Şekli ve Kontrol ve
Sertifikasyon Sistemi
BİRİNCİ BÖLÜM
Kontrol ve Sertifikasyon
Sistemi
Kontrol ve Sertifikasyon Organı
Madde 11 - Hayvansal ve bitkisel ürünlerin ekolojik metodlarla üretimi ile bu
ürünlerin işlenmesi, belirlenen kıstaslara uygunluğu bir kontrol işlemine tabi
tutulur. Kontrol ve sertifikasyon olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilecek
olan bu işlem, Bakanlık veya Bakanlıkça izin verilmiş özel veya resmi, yerli
veya yabancı kuruluşlar tarafından yapılır. Bunun için kontrol işi yapacaklar
bir dilekçe ile Bakanlığa başvururlar. Bakanlıkça gerekli incelemeler yapılır
ve dilekçenin veriliş tarihinden itibaren en geç 1 ay içinde müracaatçıya
gerekli iznin verilip verilmeyeceğine dair cevap verilir. Bakanlıkça izin
verilen kontrol organları bu yönetmelik çerçevesinde çalışmalarını sürdürürler.
Kontrol ve sertifikasyon
işlemleri ayrı ayrı işlemler olup farklı kuruluşlar tarafından yapılır.
Uluslararası sertifikasyon kuruluşu olarak tanınması koşuluyla firmaya, talep
etmesi halinde ve ETK tarafından gerekli incelemeler sonucunda uygun bulunması
durumunda, Bakanlık adına sertifika vermek için izin verilir.
Kontrol ve sertifika yapan
kuruluşun aynı kuruluş olması ekolojik üretim koşullarına uyduğu sürece mümkün
olur.
Ekolojik tarımsal üretimin
güvenli olabilmesi için kontrol ve sertifika kuruluşlarının üretim ve pazarlama
faaliyetlerinden bağımsız olması tercih edilir.
Kontrol Organlarının Belirlenmesi
Madde 12 - Bakanlık tarafından, kontrol sisteminde yer alacak kuruluşlara izin
verilirken; Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi’nin tavsiye kararları,
ilgili kuruluşların personel durumu, idari ve teknik yeterlilikleri, kontrol
tecrübeleri ve güvenilirlikleri gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Ayrıca
kontrol sisteminde çalışacak yabancı kontrol kuruluşlarına izin verilmesinde,
bu kuruluşların kontrol işinde görevlendirmek üzere en az bir Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşı, ziraat mühendisini istihdam etmeleri şartı aranır.
Kontrol ve danışmanlık
hizmetleri birbirinden kesinlikle ayrılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Başvuru Şekli ve Görevlerin
Dağlımı
Başvuru Şekli
Madde 13 - Başvuru aşağıdaki şekilde yapılır.
a) Ekolojik metodlarla üretim yapmak isteyen müteşebbis Kontrol
Organına başvurur. 14 üncü madde ile bağlantılı olarak ürünlerinin ekolojik
ürün olarak işaretlenmesi için gerekli çalışmanın yapılmasını ister. Kontrol
Organı tarafından bu başvurular, 14 üncü maddenin (e) bendinde belirtildiği
şekilde Bakanlığa (ETK’ya) bildirilir.
b) Kontrol Organına başvuran müteşebbis en azından EK-3’teki
özellikleri taşımak zorundadır ve Ek-4’teki bilgileri ETK’ya bildirir.
Başvuru Esasları
Madde 14 - Özel Kontrol Organlarının aşağıdaki hususlara uymaları gerekir.
a) Kontrol Organları, Ekolojik Tarım Komitesi’nden (ETK) çalışma izni
almak zorundadır. ETK, Kontrol Organından istediği bilgileri ve evrakı istediği
her zaman talep edebilir.
b) Kontrol Organları bu yönetmeliğin beşinci bölümündeki özel
kriterleri taşımak zorundadır.
c) Kontrol Organları, kontrollerini bu yönetmeliğin altıncı bölümüneki
kriterlere göre,
- Kontrol planının hazırlanması,
- Bölgede (yerinde) teftiş ve
- Kontrol raporunun hazırlanması
gibi konuları dikkate alarak
yaparlar.
d) Kontrol Organları, müteşebbislerin başvurularını, bu yönetmeliğin
ikinci bölümünün 13 üncü Maddesinin (a) bendi uyarınca ETK’ya iletmek
zorundadır.
e) Kontrol Organları geçen takvim yılında faaliyet göstermiş olan
müteşebbisler listesini ve yeni ürün yılının müteşebbis başvuru listesini en
geç 31 Mart’a kadar ETK’ya bildirir.
f) Kontrol Organları, Ekolojik Ürün etiketinin (Ek-5’e göre) müteşebbis
tarafından kullanılmasına izin verir.
g) Kontrol Organları tesbit ettikleri aykırılıkları ve cezai
müeyyideleri ETK’ya gönderilecek olan raporlarında bildirmek zorundadır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kontrol ve Sertifikasyon
Ücreti
Madde 15 - Kontrol ve Sertifikasyon ücreti aşağıdaki şekilde belirlenir.
a) Kontrol Ücreti: Kontrol elemanının günlük minimum ücretini, seyahat
giderlerini (otel, yemek, seyahat aracı, vs. gibi) ve analiz giderlerini
içerir. Bu ücret kontrol organı ile müteşebbis arasında yapılan kontratla
belirlenir. Kontrol elemanının bir günlük minimum ücreti ise Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı bünyesinde ekolojk tarımdan sorumlu organ olan ETK tarafından konuyla
ilgili firmaların da görüşü ve fiyat listesi alınarak yıllık olarak belirlenir
ve Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin onayına sunulur.
b) Sertifikasyon Ücreti: Sertifikayı veren firma veya organizasyonun lisans hakkının
kullandırılmasından doğacak ücretten ibaret olup bu ilgili firma veya
organizasyon tarafından saptanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ekolojik Tarım Komitesinin
Görevleri
Madde 16 - ETK’nın görevleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir
a) Yönetmeliğin beşinci bölümündeki özel kriterler yerine getirildiği
takdirde, kontrol organına çalışma izni verir,
b) Kontrol organını denetler,
c) Yönetmeliğin 24 üncü maddesinde bildirilen yaptırım yönetmeliği
uyarınca gereken yaptırımları uygular,
d) Gerekli gördüğü hallerde kontrol organının çalışma iznini iptal
eder,
e) Gerekli gördüğü hallerde müteşebbisin çalışma iznini iptal eder,
f) Yapacağı çalışmalarda Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin
önerilerini dikkate alır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kontrol Organlarının Yapısını
Oluşturan Özel Kriterler
Yapısı
Madde 17 - Kontrol organı teknik ve idari bakımından görevini yerine
getirebilecek olanaklara sahip olmalıdır. Yabancı kontrol organlarının
Türkiye’de çalışmaları durumunda Türkiye’de resmî bir büro açmaları ve iş
kapasitelerine göre yeterli sayıda Türk kontrol elemanı bulundurmaları
zorunludur. Türkiye bürosunda çalışan toplam kontrol elemanı kadrosu içerisinde
Türk kontrol elemanları oransal olarak çoğunlukta olur.
a) Kontrol organı’nın sorumlusu (müdür); tercihen Ziraat Fakültesi
mezunu olacak, olmadığı durumda, bu konuda yeterli mesleki tecrübeye sahip
(işin gereğini yapmada yeterli) olması gerekir. Müdürün Ziraat Fakültesi Mezunu
olmadığı durumda kontrol organı bunun gerekçelerini ETK’ya bildirmek
zorundadır.
b) Kontrol Elemanı: Ekolojik tarımda en az 3 yıllık belgelenebilir
tecrübesi olan ziraat mühendislerinin kontrol elemanı olmak üzere ETO'ya
yaptıkları müracaatları üzerine, aday hakkında gerekli araştırma yapan ETO
tarafından, ETK’ya rapor verilir. Uygun görülen adayların kontrol elemanlığı
belgesi ETK tarafından onaylanır. Kontrol elemanı olarak fiilen çalışmakta
olanlar da bu belgeyi almak üzere ETO kanalıyla ETK’ya müracaat etmeleri
halinde daha önceki hizmetlerine bakılarak belge almaları sağlanır.
c) Büroda telefon, faks, teleks, vb. teknik iletişim aletleri bulunur.
Gerekli bütün evraklar düzenli ve ulaşılması kolay bir şekilde muhafaza edilir.
Çalışma İzni Esasları
Madde 18 - Kontrol organları çalışma izni alabilmek için aşağıdaki bilgileri
ETK’ya bildirir:
a) Hukuki durum, organizasyon şeması, finans yapısı,
b) Çalışanlar, çalışanların sorumlulukları ve çalışma alanları,
c) Kontrol yöntemlerinin tanımlanması.
Müteşebbisin Durumu
Madde 19 - Kontrol organı kendisine başvuran müteşebbislerden herhangi bir üretici
birliğine üye olma şartı aramaz. Ancak müteşebbisin herhangi bir üretici
organizasyonuna (Ziraat Odası gibi) üye olması da kontrol organı açısından
engel teşkil etmez.
Şube Açma
Madde 20 - Kontrol organları gerekli gördükleri durumlarda şubeler açabilir ve
bunlar vasıtasıyla da faaliyet gösterebilirler.
Kontrol Elemanının İkameti
Madde 21 - Kontrol elemanının oturduğu yer kontrol organı ile aynı kentte olmak
zorunda değildir. Ancak kontrol sahası içinde olması tercih edilir.
Hukuki Sorunlar
Madde 22 - Her kontrol organı tarafından, gerekli hallerde başvurulması amacıyla
bir mahkeme yeri ibraz edilir. Bu mahal, müteşebbisin üretim bölgesi içinde
olmalıdır.
Kontrol Yetkisi
Madde 23 - ETK tarafından, kontrol organının teknik eleman durumu ve iş hacmi
nazarı itibare alınarak aşağıdaki faaliyet konularından birine veya her ikisine
ait olmak üzere kontrol yetkisi verilir.
a) Zirai işletmeler,
b)
Ürün işleme tesisleri veya ticari
işletmeler.
Yaptırım Esasları
Madde 24 - Kontrol organının ve ETK’nın bir yaptırım yönetmeliği hazırlanır. Bu
yaptırımlar genel anlam taşımaz, örneklerle (kesin bir biçimde) açıklanır.
Yaptırımları uygularken suçun ağırlığı ve ticari zarar derecesi dikkate alınır.
Bu kapsamda; kontrol organları, Yaptırım Yönetmeliği hükümlerini gözönünde tutarak
daha sık denetleme yapar.
Özel Hüküm
Madde 25 - Kontrol organının toplam cirosunun % 50’yi aşan kısmı yalnızca bir
firmadan elde ediliyorsa bu takdirde ETO tarafından tespit edilecek ikinci bir
kontrol organınca ETO’nun saptayacağı kriterler doğrultusunda ikinci bir proje
değerlendirme yapar.
Özel Hüküm
Madde 25 - Kontrol organının toplam cirosunun % 50’yi aşan kısmı yalnızca bir
firmadan elde ediliyorsa bu takdirde ETO tarafından tespit edilecek ikinci bir
kontrol organınca ETO’nun saptayacağı kriterler doğrultusunda ikinci bir proje
değerlendirmesi yapılır.
ALTINCI BÖLÜM
Teknik Kontrol Metodları
Zirai İşletmelerin Kontrolü
Madde 26 - Zirai işletmelere ilişkin kontrol metodu aşağıdaki şekildedir.
a) Kontrol organınca, ilk ziyaret sırasında aşağıdaki maddeleri
kapsayan bir kontrol planı hazırlanır.
1) İşletmenin adı, adresi, var ise üye olduğu organizasyon, sözleşme
tarihi, ekolojik tarıma geçişin başladığı tarih, üreticinin sorumluluğu ve tüm
sözleşmelere uyması,
2) Elemanlar ve nitelikleri (özellikleri ve deneyim düzeyleri),
3) Tarımsal işletmede daha önce yapılan üretim metodu (son olarak
kullanılmış ilaçlar, gübreler vb.),
4) Çiftliğin ve çiftlik binalarının planları,
5) Arazilerde yetiştirilmekte olan ürünlerin her parselde tesbiti,
6) Çiftlikte mevcut makine donanımı,
7) Üretim yapılan yerin konumu, kullanılan deponun tanımı ve amaca
uygunluğu, üretim alanının ve deponun yollara uzaklığı, endüstri bölgelerine
uzaklığı,
8) Ekolojik tarıma geçiş planı, önerilen üretim planı, halihazırdaki
üretim planı ve ekolojik tarıma geçiş için önerilen planın aşağıdaki hususlar
dikkate alınarak yapılması,
- Ürün münavebe planı,
- Kullanılan gübre ve pestisidler,
- Toprak işleme aletleri, toprak işleme aşamaları,
9) Satım ve alım defterinin tutulmasının temini (İşletmenin kendi
malları, dışarıdan alınan mallar, vb.),
10) Malların çıkışı; (ürünün
niteliği, miktarı, paketleme şekli ve materyali),
- Tüketicilere satış,
- Tüccarlara satış,
- Ürünü işleyenlere yapılan satışa ilişkin kayıtların tutulmasının temini,
b) Belirlenen kontrol planında yapılan bir değişiklikten kontrol organı
müteşebbis tarafından hemen haberdar edilir. Bu değişiklik ETK’ya da iletilir.
c) Bölgede yerinde kontrol
1) Soru formunun doldurulması: Bu form işletme yapısı, girdiler, çıktılar,
toprak yapısı üç yılda yapılan üretim metodu (kullanılan ilaçlar, gübreler vb.)
bilgileri içerir.
2) Kontrol elemanının “bölgede” yaptığı kontrolde müteşebbis de
bulunur. Müteşebbis ile kontrol elemanının aynı lisanı konuşmaması durumunda
var ise Türk proje danışmanı yok ise kontrol elemanının bağlı bulunduğu kontrol
organı bünyesinde görevli olan bir Türk müfettiş kontrol elemanı tercüman
olarak bulunur.
İşleyici ve Tüccarların Kontrolü
Madde 27 - İşleyici ve/veya tüccarlar ile ilgili kontrol metodu aşağıdaki
şekildedir.
a) Kontrol planı aşağıdaki
esaslar çerçevesinde hazırlanır.
1) İşleyici ve/veya tüccar adı, adresi vb. bilgiler,
2) Elemanların sorumlulukları ile ilgili bilgiler,
3) Yatay plan,
- Malın depoya girişi,
- Üretim aşamalarının şematik olarak gösterilmesi,
- Paketleme yapılan yer,
- Sevkiyat deposu,
4) Malların akış kontrolü diyagramı, üreticiden tüketiciye kadar her
aşamanın kontrol edilmesi ve her aşamada ekolojik ürünün teşhis edilebilmesi
işi,
5) Tek tek her aşamanın belirlenmesi, örneğin;
- Ekolojik ürünlerin diğer ürünlerden belirgin şekilde ayrılması,
- Ekolojik ürünlerin diğer ürünlerden ayrı bir şekilde işlenmesi,
- Tesisin temizliğinde kullanılan malzemenin cinsi,
- Örnek (lerin) alınması ve analizlerinin yapılması,
- Bakiye madde analizi.
6) Geleneksel ve ekolojik üretim programı hakkında ayrıntılı bilgi,
7) Giriş defterinin aşağıdaki ürünler itibariyle (malzeme, geldiği yer,
cinsi, geliş şekli, ismi, miktarı) tutulmasının temini,
- Zirai ürünler,
- İlave satın alınanlar (tamamen işlenmiş veya yarı işlenmiş), ek
maddeler, işletilmesine yardımcı maddeler,
8) Depo defterinin tutulmasının temini,
9) Paketleme tesisi ile son gittiği yer arasındaki sevkiyat şekli ve
sevkiyata ilişkin bilgiler,
10) Mamülün bileşimi,
11) Laboratuvar analiz raporları (işletme içinden alınan örnek ve
analizler),
12) Çıkış defterinin (satın alanın ismi, sevkiyat şekli, cinsi,
miktarı) tutulmasının temini,
13) Tüm müşteri ve sevkiyatın listesinin tutulmasının temini,
b) Yerinde kontrolun yapılması,
c) Kontrol raporunun hazırlanması.
Kontrol İşlemi
Madde 28 - Kontrol kuruluşları kontrol işini aşağıdaki hususlar çerçevesinde
yürütür.
a) Bitki ve bitkisel ürün üreten çiftlikler,
1) Üretim bir parselin tümünde yapılır. Üretim ve depolama biriminin
ekolojik metodlarla üretim yapılmayan diğer parsellerden ayrı olması gerekir.
Diğer parsellerdeki tarımsal üretimlerin de ekolojik yöntemlerle yapılması
teşvik edilir. Üreticinin sadece kendi ürününü işlemek ve/veya paketlemek
gayesiyle üretim parseli üzerinde atölye kurulmasına müsaade edilir.
2) Kontrol işinin ilk defa yapılması durumunda; kontrol organı üretici
için bir dosya açar. Bu dosyada üretici için gerekli bilgi ve belgeler bulunur.
Bu bilgi ve belgelerde üretici ve kontrol kuruluşu aşağıdaki hususlarda
mutabakata varırlar:
- Tarımsal işletmenin yapısı ile ilgili bütün bilgilerin toplanması,
- Üretimin, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılmasını
sağlayacak uygulamalar olması,
- Parselin tesbiti ile üretimde izlenecek hussların kontrol
raporunda yer alması,
- Bu Yönetmelikte kullanımına müsaade edilmeyen maddelerin, üretim
parselinde uygulandığı son tarih,
- Üreticinin buYönetmelikte belirtilen hususlara uyacağına ve aksi
takdirde sözleşmede belirtilen yükümlülüğe katlanacağına dair taahhütnamenin
yapılması,
3) Üretici her yıl kontrol kuruluşunun tesbit edeceği tarihe kadar,
bitkisel üretim programını parseller itibarı ile kontrol kuruluşuna bildirir.
4) Üretimde kullanılmak üzere satın alınan bütün girdilerin kökenleri,
özellikleri ve miktarları ile bu maddelerin kullanımlarını gösteren belgeler
üretici tarafından kontrol kuruluşuna verilir. Ayrıca satılan ürünün özellik ve
miktarını gösteren belgeler de muhafaza edilir,
5) Bu Yönetmelikde kullanılmasına müsaade edilmeyen girdiler üretim
parselinde depolanamaz.
6) Habersiz kontrol ziyaretlerinden ayrı olarak, kontrol organı yılda
en az bir defa üretim parselinin tam bir fiziki kontrolünü yapar. Bu Yönetmelik
tarafından kullanılmasına izin verilmeyen maddelerin tesbiti için gerekli
örnekler alınır.
7) Üretici, kontrol amacına yönelik olarak, üretim ve depolama
üniteleri ile ilgili gerekli olabilecek her türlü bilgiyi kontrol kuruluşunun
emrine açık bulundurur.
8) Perakende satışa sunulacak şekilde paketlenmiş ürünlerin bir başka
üretim, depolama ve paketleme birimlerine taşınması, diğer metodlarla üretilmiş
ürünlerle karışmayı önleyecek biçimde uygun ambalajlar içinde yapılır. Ürün
üzerine de bir etiket konulur. Etikette ilgili üreticinin teşhise yönelik kod
numarası veya benzeri bir kodlama ve üretimin bu Yönetmelik çerçevesinde
gerçekleştiğini gösteren bilgiler bulunur.
9) Aynı bölgede birden fazla üretim parseline sahip olan ve yalnızca bu
parsellerin birinde ekolojik üretim yapan üreticiler diğer parseller itibariyle
de kontrole tabi olurlar. Bu çerçevede, sözkonusu parsellerin tam bir tanımı,
izlenen üretim programı, kullanılan üretim girdilerinin depolanma durumu gibi
hususlar kontrol sisteminde gözönüne alınır. Ekolojik tarım parselinde
yetiştirilen çeşitlerin diğer parsellerde yetiştirilmesine izin verilmez.
b) Bitkisel ürünler ve bitkisel ürün kökenli gıdalar işleme ve
paketleme üniteleri
1) Kontrolün ilk defa uygulanması halinde üretici ve kontrol organı
müştereken:
- İşleme, paketleme ve depolama ünitelerinin özelliklerini belirler.
- Ünitede yapılacak işlerin bu Yönetmelik çerçevesinde yürütülmesini
sağlamak için uyulması gereken hususlar hakkında hazırlanacak bir belge kontrol
raporunun bir parçasını teşkil eder ve üniteden sorumlu bir kişi tarafından da
imzalanır.
- Ayrıca rapor; ünite sorumlusunun bu Yönetmelikte belirtilen
etiketlemeye ilişkin şartları yerine getireceğine ve aksi takdirde yapılmış
olan sözleşme hükümlerine uyulacağına dair taahhüdünü de ihtiva eder.
2) Kontrol kuruluşunun faaliyetine esas olmak üzere aşağıda belirtilen
konulardaki yazılı belgeler muhafaza edilir.
- Üniteye gelen ürünlerin kökenleri, özellikleri ve miktarları,
satın alınan firma veya kişinin adı,
- Üniteden çıkan ürünlerin özellikleri, miktarları ve satın alan
firma veya kişinin adı,
- Muhteviyatın, katkı maddelerinin ve imalatta kullanılan diğer
maddelerin kökenleri, özellikleri ve miktarları ile işlenmiş ürünlerin
karışımları,
3) Aynı ünitede bu Yönetmelik kapsamında bulunmayan ürünlerin
işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması durumunda;
- Sözkonusu ürünler, herhangi bir işleme tabi tutulmadan önce veya
sonra, ünite içinde ayrı bir yerde depolanır,
- Ünitede ekolojik ürünlerle yapılacak işlem kesintisiz yürütülerek
tamamlanır, diğer ürünlerle olabilecek herhangi bir karışmaya meydan vermemek
için yer ve zaman bakımından gerekli tedbirler alınır.
- Ekolojik ve diğer metodlarla üretilmiş ürünler açıkça belirtilir,
üretimin her aşamasında ekolojik ürünlerin teşhisini sağlayacak tedbirler
alınır ve ekolojik ürünler hiç bir şekilde diğer ürünlerle karıştırılmaz.
4) Habersiz kontrol ziyaretlerinin dışında, kontrol kuruluşu yılda en
az bir defa ünitenin tam bir fiziki kontrolunu yapar. Bu kontrollerde
yönetmelikde kullanımına müsaade edilmeyen ürünlerin analizi için örnekler alınır.
5) Kontrole esas olmak üzere ünite tarafından, yazılı belgeler ve
ilgili dokümanlar ile kontrol kuruluşunun gerekli gördüğü bilgiler kontrol
kuruluşuna ulaştırılır.
6) İşlenmiş ürünlerin taşınmasında, işlenmemiş ürünlerin taşınmasında
uyulması gereken hususlar aynen yerine getirilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Etiketleme
Etiketlerin Özelliği
Madde 29 - Ekolojik ürünlerin etiketlenmesinde şu hususlara uyulur:
a) Ekolojik metodlarla üretilmiş ürünlerin üzerinde etiketler, üretimin
ekolojik metodlarla gerçekleştirildiğini açıkça gösterir.
b) Etiket, ürünün bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretildiğini
ve üretimin kontrol tedbirlerine tabi bir şekilde yapıldığını gösterir.
Etiketlerin Muhteviyatı
Madde 30 - Ekolojik ürün üzerindeki etiket şu bilgileri ihtiva eder:
a) Ürünün bu yönetmelik hükümlerine göre üretilmiş tarımsal kökenli
muhteviyatının tamamını (Ek-6 C),
b) Ürünün Ek-6 Bölüm A çerçevesinde tarım dışı muhteviyatının isim ve
miktarlarını,
c) Ürünün veya muhteviyatının hazırlama safhasında radyasyon
iyonizasyonu ve Ek-6 Bölüm B’de bulunmayan maddeler kullanılarak herhangi bir
işleme tabi tutulmamış olduğunu,
d) Ürünün kontrole tabi bir üretici, işleyici ve paketleyici tarafından
hazırlanmış olduğunu,
e) Ürünün Türk Malı olduğunu, üretim yerini ve tarihini, standadındaki
kalite özelliğini ve "“Ekolojik Ürün"”olduğunu.
Tarımsal Olmayan Ürün Miktarı
Madde 31 - 29 uncu maddenin (a) bendine istisna olarak diğer metodlarla üretilmiş
belirli muhteviyat, son üründeki muhteviyatın azami %5’ini geçmeyecek şekilde
kullanılır (Ek-6 Bölüm A kapsamındaki maddeler için).
İhracattaki Durum
Madde32 - İhracat dokümanlarında ürünün ekolojik yöntemlerle elde edilmiş
olduğunu gösteren bir ibare bulunması gerekir.
Yeni İşletmelerde Etiketleme
Madde 33 - Bu yönetmelik çerçevesinde üretilmiş ürün üzerine konulacak etiketler:
a) Halen, ekolojik metodlarla üretim yapılan işletmelerden bir önceki
sezonda elde edilen ürünler üzerine, belirlenen kriterleri karşılaması şartı ve
Kontrol ve Sertifikasyon Organlarınca teyidi ile vurulur.
b) Bir tarımsal işletmede ekolojik metodlarla üretime ilk defa
başlanması halinde, 2 yıllık bir geçiş dönemi göz önüne alınır ve ürünün
ekolojik olduğu belirtilir. Bu süreler, kontrol organı tarafından uzatılır veya
kısaltabilinir. Bununla beraber, bu ürünler üzerine konulacak etiketlerde,
ürünün geçiş döneminde üretildiğine dair bir ifade tüketiciyi yanıltmayacak
şekilde açıkça bulundurulur.
Organik Kökenli Olmayan Katkı Maddeleri
Madde 34 - Ürün içindeki maddelerin bir kısmının, bu yönetmelikte belirtilen
kurallar çerçevesinde üretilmemiş olması halinde de ürüne ekolojik ürün etiketi
konulur. Ancak;
a) Muhteviyatının en az %50’sinin ekolojik metodlarla elde edilmiş
olması ve (Ek-6 Bölüm B kapsamındaki maddeler).
b) Ürünün 30 uncu maddenin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen
hususları ihtiva etmesi gerekir.
c) Muhteviyat, etiket üzerindeki yazılışında maddelerin miktar
itibariyle çoktan aza doğru sıralanır ve madde isimlerinin yazılışında aynı
renk ve büyüklükteki puntolar kullanılır.
Kontrol Yetkisi
Madde 35 - Etiketleme’nin uygunluğundan sorumlu birim Bakanlıkta ETK’dır.
Bakanlığın kontrol ve sertifika yetkisini özel yerli veya yabancı kuruluşlara
devretmesi halinde, kontrol yetkisi alan kuruluşlar, Bakanlığın onayladığı
etiketleri kullanır.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Madde 36 - Ekolojik metodlarla üretim yapmak isteyen herhangi bir üretici, bu işi
kendiliğinden yapıp ürününü kendi imkanlarıyla pazarlar veya herhangi bir firma
ile sözleşmeli olarak da yapar. Ancak iki halde de üretimin bu yönetmeliğe göre
gerçekleştirilmiş olması gerekir.
Madde 37 - Kontrol kuruluşu en geç 31 Mart tarihine kadar önceki yılın
faaliyetleri ile içinde bulunulan yıla ait uygulanacak programa ilişkin raporu
Bakanlığa ulaştırır. Sözkonusu raporda üretici, işleyici ve ihracatçı isim ve
adresleri, ürünün çeşidi ve niteliği, ekim alanı ve üretim miktarı ile
Bakanlığın gerekli gördüğü her türlü bilgi bulunur.
Madde 38 - Ekolojik ürünlerin ihracat ve ithalatı için gerekli düzenlemeler
Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
tarafından yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
Madde 39 - Bu Yönetmelik yayımlandıktan 1 ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 40 - Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür.
EK - 1
[Yönetmelik Madde 7 (b/4)]
Çiftlik Düzeyinde Organik
Üretim Prensipleri Bitkiler ve Bitkisel Ürünler:
1- Bu ekte yer alan prensipler ekimden asgari 2 yıl önce, ya da çok
yıllık bitkilerde asgari 3 yıllık bir geçiş döneminde parsellerde uygulanmış
olmalıdır. Kontrol organı bu periyodu uzatıp kısaltabilir.
2- Toprağın verimliliği ve biyolojik aktivitesi mümkünse aşağıdaki
yollarla devam ettirilmeli veya arttırılmalıdır.
a) Baklagil ekimi yeşil gübreler ve derin köklü bitkiler ve mümkünse
çok yıllık rotasyon programları,
b) Bu yönetmeliğe uygun olarak üretim yapan işletmelerden kompoze
edilmiş ya da edilmemiş organik maddelerin toprağa verilmesi. Organik hayvansal
üretimde ortak teknik kuralların kabul edilmesine kadar hayvancılık yan
ürünleri, eğer milli mevzuata ya da uluslararası bilinen pratiklere göre üretim
yapan işletmelerden geliyorsa kullanılabilirler.
Rotasyona tabi tutulan
bitkinin besin maddeleri yeterli değilse ya da toprak iyileştirilmesi mümkün değilse,
Ek-2’de değinilen diğer organik veya mineral gübreler uygulanabilir.
Kompost aktivasyonunda uygun
mikroorganizma veya bitkisel kökenli preparatlar kullanılabilir,
3) Parazitler, hastalıklar ve yabani bitkiler aşağıdaki tedbirlerin
kombinasyonu ile kontrol edilir.
- Uygun tür ve çeşit seçimi,
- Uygun rotasyon programı,
- Mekanik işleme prosedürleri,
- Uygun ortamların yaratılıp sürdürülmesi ile parazitlerin tabii
düşmanlarının korun-ması. (çit, yuvalanma yerleri, yırtıcıların salıverilmesi)
- Yabancı otların alevle yakılarak veya elle yok edilmesi.
EK -2
[Yönetmelik Madde 7 (c/5)]
A - GÜBRELEME VE TOPRAK İYİLEŞTİRMEDE KULLANILAN ÜRÜNLER
Adı Tanımı Kullanma Kompozisyon
Çiftlik ve kanatlı gübresi ..........................
Çiftlik ve sıvı atıkları
(şerbet) ..........................
Saman ..........................
Torf ..........................
Mantar üretim artığı ve diğer ..........................
Organik ortamlar ..........................
Organik ev atıkları
kompostları ..........................
Bitki artıkları kompostu ..........................
Mezbaha ve balık
endüstrisinden kalan ..........................
Hayvansal atıkların işlenmiş
ürünleri ..........................
Gıda ve tekstil endüstrisi
organik yan ürünleri ..........................
Deniz yosunları ve deniz
yosunu ürünleri ..........................
Talaş, ağaç kabukları ve odun
atıkları ..........................
Odun külü ..........................
Tabii fosfat kayaları ..........................
Kalsiyumlu aliminyum fosfat
kayacı ..........................
Volkanik tüf ..........................
Potasyum kayacı ..........................
Potasyum sülfat Kontrol
organınca tanınmış
Kireç taşı ..........................
Tebeşir ..........................
Magnezyum kayacı ..........................
Kalkerli magnezyum kayacı
(Dolmit) ..........................
Magnezyum sülfat (Epson tuzu)
..........................
Kalsiyum sülfat (Jips) ..........................
İz elementler (Cu, Fe, Mn,
Zn, Br) Kontrol
organınca tanınmış
Kükürt Kontrol
organınca tanınmış
Kaya unu
Kil (Bentonit, Perlit)
B - BİTKİ ZARARLI VE HASTALIKLARIN KONTROLÜNDE
KULLANILACAK ÜRÜNLER
Adı Tanımı Kullanma Kompozisyon
Şartları
Chrysanthemum
cinerariaefolium’dan ekstrakte
edilen muhtemel bir sinerjist
ihtiva eden pyrethrins esaslı
preparatlar
Derris elliptica’dan elde
edilen preparatlar
Quassia amara’dan elde edilen
preparatlar
Ryania speciosa’dan elde
edilen preparatlar
Balmumu
Diatoma (Diatomaceous)
toprağı
Kaya tozu (unu)
Tuzaklarda kullanılmak koşulu
ile yüksek hayvan
türlerini dirençli yapan ve
metaldehyte esaslı preparatlar
Kükürt
Bordo bulamacı
Burgundy bulamacı (karışımı)
Sodyum silikat
Sodyum bikarbonat
Potasyum sabunu (arap sabunu)
Pheromone preparatları
Bacillus thuringiensis
preparatları
Granüler yapıdaki virüs
preparatları
Bitki ve hayvan yağları
Prafin yağı
C - DİĞER ÜRÜNLER
EK - 3
[Yönetmelik Madde 13 (b)]
Minimum Kontrol Gerekleri ve
13 üncü ve 14 üncü Maddede Değinilen Kontrol Durumunda İhtiyati Tedbirler
A - Çiftliklerin üretim
alanları ve bitkisel ürünler
1 - Üretim bir birim arazi
parseli üzerinde olmalı ve üretim ile depolama, bu Yönetmelikte verilen
kurallara göre üretim yapılmayan diğerlerinden tamamen ayrı yerlerde olmalıdır;
İşleme ve paketleme işlemleri bu birimin bir bölümünde olabilir ki buradaki
çalışma kendi tarımsal üretiminin işlenmesi ve paketlenmesi ile sınırlıdır.
2 - İlk kez kontrol yapılması
durumunda üretici ve kontrol organı şunları yapmalıdır;
- Depolama ve üretim
arazileri ile arazi parselleri ve mümkünse, kesin işleme ve paketleme yapılan
arazileri gösteren birimin tam tarifi.
- Bu Yönetmeliği uygulamak
için birim seviyesinde alınan bütün pratik tedbirler.
Bu tanım ve ilgili tedbirler,
birimden sorumlu kişi tarafından imzalanmış kontrol raporunda belirtilmelidir. İlave
olarak rapor şu hususları belirtmelidir:
Kullanımı 7 nci maddenin (b)
ve (c) bentlerinin 4 ve 5 inci alt bentlerine uyum göstermeyen ürünlerle ilgili
parseller için son müracaat tarihi 7 nci ve 29 uncu maddelerdeki işlemleri
tamamlamak ve ihlal durumunda 28 inci maddenin (a) ve (b) bentlerinde
belirtilen tedbirlerin uygulanmasını kabul etmek için üretici tarafından
üstlenme.
3 - Her yıl, kontrol
organınca tesbit edilen tarihten önce üretici, Kontrol organına bitkisel
ürünler üretimin takvimini bildirmelidir.
4 - Kontrol organına, satın alınan hammaddelerin orijin, özellik
ve miktarları ile bu maddelerin kullanımı hakkında bilgi veren yazılı ve
dokümanter hesaplar muhafaza edilmelidir. Ayrıca satılan tüm tarımsal ürünlerin
özelliği, miktarları ve gönderilen kişilerle ilgili yazılı ve dokümanter
hesaplar da muhafaza edilmelidir. Son tüketiciye doğrudan satılan miktarlar
günlük olarak hesaplanacaktır.
5 - Kullanımı 7 nci maddenin
(b) ve (c) bentlerinin 4 ve 5 inci alt bentleri ile uyumlu olanların dışındaki
girdi ürünlerinin depolanması yasaklanmıştır.
6 - Açıklanmamış kontrol
gezilerinden ayrı olarak kontrol organı, birimin tam fiziksel muayenesini
senede en az bir kez yapmalıdır. Yönetmelikte belirtilmeyen ürünlerin kontrolü
için örnek alınabilir. Bununla birlikte bu örnekler, istenmeyen ürünlerin
kullanımından şüphelenilmesi durumunda alınmalıdır. Muayene raporu her
ziyaretten sonra düzenlenmeli, birim sorumlusu tarafından imzalanmalıdır.
7 - Üretici kontrol organına,
kontrol amacıyla, depoya giriş-üretim arazileri ve arazi parselleri, hesaplar
ve ilgili dokümanları vermelidir. Üretici kontrol organına kontrolle ilgili
gerekli bütün bilgiyi vermek zorundadır.
8 - Sonuçta tüketiciye
paketlenmemiş şekilde ulaşan 1 inci maddede belirtilen ürünler, diğer bir birime
sadece uygun paketler veya kapalı kaplarla etiketlenmiş olarak taşınabilirler.
Bu etiketler:
- Üretimde veya ürün hazırlamadan sorumlu kişinin isim ve adresi,
- Ürün adı,
- Ürünün bu Yönetmelikteki kontrol düzenlemelerine tabi tutulduğu
belirtilmelidir.
9 - İşleyicinin aynı arazide
birkaç üretim birimi birlikte işlemesi durumunda 1 inci maddede belirtilmeyen
bitki veya bitkisel ürünler üretilen arazideki birimler, 14 üncü maddenin (a),
(b) ve (c) bentlerindeki kontrol düzenlemelerine tabi tutulmalıdır.
B - Bitkisel ürünler ve esas
olarak bitkisel ürünlerden oluşan yiyecek maddeleri için işleme ve paketleme
birimleri
1 - Kontrol organı şunlar
düzenlemelidir;
- İlgili işlemlerden önce ve
sonra tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması için kullanılan
kolaylıkları gösteren, birimin tam tanımı.
- Bu Yönetmeliğe uygunluğu
sağlamak için birim seviyesinde alınan bütün pratik tedbirler,
Bu tanım ve ilgili tedbirler,
birim sorumlusunca imzalanan kontrol raporunda belirtilme-lidir.
2 - Kontrol organına işleme
imkanı sağlayan yazılı hesaplar muhafaza edilmelidir.
- 1 inci maddede belirtilen birime teslim edilmiş olan tarımsal
ürünlerin orijin, özellik ve miktarları,
- 1 inci maddede belirtilen, birimi terketmiş olan ürünlerin özellik
miktar ve onayları,
- Bazı diğer bilgiler, orijin, özellik, içerik ve katkı maddeleri
miktarları ile birime veril-miş olan işleme yardımları ve işlenmiş ürünlerin
yapısı gibi kontrol organınca, işlemlerin tam kontrolü amacıyla ihtiyaç duyulan
bilgiler.
3- İlgili birimde işlenmiş, paketlenmiş ve depolanmış 1 inci maddede
belirtilmeyen ürünler olması durumunda; 1 inci maddede belirtilen ürünlerin
depolanması için bölmeler içindeki alanlar işlemden önce ve sonra ayrı
tutulmalıdır.
- İşlemler, ele alınmış olan işlem tamamen bitene kadar ara
verilmeden sürdürülüp tamamlanmalıdır. 1 inci madde kapsamında olmayan ürünler
ilgili benzer işlemlerden yer ve zaman ile ayrılmalıdır.
Eğer bu işlemler
yapılmıyorsa, kontrol organı ile üzerinde uzlaşan bir bitiş tarihi önceden ilân
edilmelidir.
- Bu Yönetmelikte verilen
kurallara uymayan yöntemlerle elde edilen ürünler ile karışımdan sakınmak ve
miktarların tanınmasını sağlamak için her tedbir alınmış olmalıdır.
4- İlân edilmemiş ziyaretlerden ayrı olarak kontrol organı birimin en
az yılda bir tam fiziksel kontrolünü yapmalıdır. Bu Yönetmelik kapsamında
olmayan ürünlerin test edilmesi için örnek alınabilir. Bununla birlikte böyle
bir uygulama şüpheli bir durum olması halinde yapılmalıdır. Her ziyaretten
sonra bir rapor düzenlenmeli, birimin kontrolden sorumlu olan kişisi tarafından
imzalanmalıdır.
5- İşleyici, kontrol organına kontrol amacıyla birime kabul ve yazılı
hesaplar ile uygun destekleyici dokümanları vermelidir. Kontrol organına
kontrol amacıyla ihtiyaç duyulan herhangi bir bilgi sağlanmalıdır.
6- A Bölümünün 8 inci noktasında verilen nakil ile ilgili ihtiyaçlar
uygulanabilir.
EK - 4
[Yönetmelik Madde 13 (b)]
a) İşleyicinin adı ve adresi,
b) Arazilerin yerleşimi ve uygun olması halinde işlemlerin yapıldığı
parseller,
c) İşlemler ve ürünlerin özelliği,
d) 5, 6, 7 ve 11 inci maddelere göre işlemleri yapmak için işleyicinin
yükümlülükleri,
e) Tarımsal İşletme olması durumunda kullanımı ilgili parseller
üzerinde 7 nci maddenin (b) ve (c) bentlerinin 4 ve 5 inci alt bentlerinde
bahsedilen listelerle uyumlu olmayan ürünleri uygulamak için üreticinin
açıkladığı tarih,
f) Üye devletlerin bazı organları onaylayarak kontrol sistemi
uygulaması durumunda işleyicinin yükümlülüklerini kontrolüne verdiği onaylı
organın adı.
EK - 5
[Yönetmelik Madde 14 (f)]
Kontrol Planında Bulunan
Ürünlerin Gösterilmesi
Kontrol planında bulunan
ürünlerin gösterilmesi etiketlemede
kullanılan dille aynı dilde gösterilmelidir.
EK - 6
[Yönetmelik Madde 9, 30, 31, 34]
A- Tarımsal orijinli olmayan
muhtevalar gibi izin verilen maddeler Madde 30 (b),
Madde 31
B- Hazırlama safhasında kullanımına izin verilen maddeler Madde 30
(c), Madde 34 (a)
C- Tarımsal Kökenli Maddeler 30 (a)
EKOLOJİK
METODLARLA ÜRETİLMİŞ TARIMSAL ÜRÜNLERİN İŞLENMESİ VE HAZIRLANMASI SIRASINDA KULLANILABİLECEK MADDELER
A - TARIMSAL KÖKENLİ OLMAYAN KATKI MADDELERİ
A - 1 - Gıda Katkıları ve
Taşıyıcılar
İsim Özel
Şartlar
E 170 kalsiyum karbonat ..........................
E 270 laktik asit ..........................
E 290 karbondioksit ..........................
E 296 malik asit ..........................
E 300 askorbik asit ..........................
E 322 lesitin ..........................
E 330 sitrik asit ..........................
E 334 tartarik asit (L (+) -) ..........................
E 335 sodyum tartarat ..........................
E 336 potasyum tartarat ..........................
E 400 alginik asit ..........................
E 401 sodyum alginat ..........................
E 402 potasyum alginat ..........................
E 406 agar ..........................
E 410 akasya sakızı ..........................
E 412 guar sakızı ..........................
E 413 tragacath sakızı ..........................
E 414 arap sakızı ..........................
E 415 karaga sakızı ..........................
E 416 xanthan sakızı ..........................
E 440 pektin ..........................
E 500 sodyum karbonat ..........................
E 501 potasyum karbonat ..........................
E 503 amonyum karbonat ..........................
E 504 magnezyum karbonat ..........................
E 516 kalsiyum sülfat ..........................
E 938 argon ..........................
E 941 nitrojen ..........................
E 948 oksijen ..........................
A - 2 Doğal tatlandırıcı
maddeler veya preparatlar
A - 3 Su ve tuz
- içme suyu
- gıda işlemede kullanılan Sodyum Chloride veya Potasyum Chloride
içerikli tuz bileşikleri,
A
- 4 Mikroorganizma preparatları
Genetik yapısı
değiştirilmemiş veya genetik yapısı 90/220/EEC işaretle direktife göre modifiye
edilmiş preparatlar.
A - 5 Mineraller (iz
elementler dahil) ve vitaminler
Sadece kullanılmasına
yasaların müsaade ettiği oranda zorunluluk arz eden hallerde
B - Hazırlama Sırasında
Kullanımına İzin Verilen Maddeler
(Tarımsal orijinli muhtevalar
Madde 30-a)
İsim Özel
Şartlar
Su
Kalsiyum klorür
..................................................................................
pıhtılaşma maddesi
Kalsiyum karbonat
Kalsiyum hidroksid
Kalsiyum sülfat
.................................................................................. pıhtılaşma maddesi
Magnezyum klorür
............................................................................. pıhtılaşma maddesi
Potasyum karbonat
............................................................................. üzüm kurutması
Azot
Etanol
................................................................................................. çözem
Tannik asit
........................................................................................... filtrasyon yardımcısı
Yumurta akı albumini
Kazein
Jelatin
Isinglass
Bitkisel yağlar
....................................................................................
yağlama ve izolasyon için
Silikon dioksit jeli veya
kolloidal solüsyonu
Aktive kömür
Talk
Bentonit
Kaolin
Diatom toprağı
Perlit
Fındık kabuğu
Balmumu
............................................................................................
izolasyon maddesi
Carnauba mumu
.................................................................................
izolasyon maddesi
C - Tarımsal Kökenli Maddeler
(Madde 30-a)
C - 1 - İşlenmemiş bitkisel
ürünler veya fiziksel işleme sonucu elde edilmiş ürünler
C - 1 - 1 - Yenilebilir
meyveler, kabuklular ve tohumlar
Hindistan cevizi
Brezilya cevizi
Cashew
Hurma
Ananas
Mango
Papaya
Sloes
Kakao
Marakuyas
Kolanat
Yer fıstığı
Kuşburnu
Üzümsü meyveler
Akçaağaç şurubu
Quinoa
Amarant
Turp tohumu (at)
Kabak tohumu
Çam fıstığı
Turp tohumu
C - 1 - 2 - Yenilebilir
türler ve otlar
Kekik hariç bütün ürünler
C - 1 - 3 - Hububat
Darı
Yabani çeltik
C - 1 - 4 - Yağlı tohumlar ve yağlı meyveler susam tohumu
C - 1 - 5 Çeşitli
Algler (deniz yosunları)
C - 2 - Bitkisel ürünler
Fiziki muameleye tabi tutulmuş ürünlerin diğer
metodlarla, katkı maddesi ve tatlandırıcı olmamak koşulu ile işlenmesi
C - 2 - 1 - Katı ve sıvı yağlar
Kimyasal olarak modifiye edilmemiş zeytin ve
ayçiçeği haricindeki bitkilerden elde edilmiş
C - 2 - 2 - Şekerler, nişastalar ve diğer hububat ve
yumru bitkilerin ürünleri, kamış ve pancar şekeri, kimyasal olarak modifiye
edilmemiş nişastalar
Çeltik Kabuğu
Gluten
C - 2 - 3 - Çeşitli
Limon suyu
Şarap haricindeki fermente edilmiş içeceklerden
elde edilen sirke
C - 3 - Hayvansal ürünler
Bal
Jelatin
Süttozu ve yağı alınmış süttozu yenilebilir su
ürünleri (işlem görmemiş).
Yenilebilir su organizmaları, kültürü yapılan su
ürünleri orjinli olmayanlar.