BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN
KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
Bu Yönetmelik, 19 Nisan 2005
tarih ve 25791 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler
Amaç
Madde 1 - Bu
Yönetmeliğin amacı, bitkisel atık yağların üretiminden bertarafına
kadar, çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı
ortama verilmesinin önlenmesini, bu atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve
idari standartların oluşturulmasını, geçici depolama, geri kazanım ve bertaraf
tesislerinin çevreyle uyumlu yönetimi için buna yönelik prensip, politika ve
programların belirlenmesi amacıyla hukuki ve teknik esasların düzenlenmesini
sağlamaktır.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik; bitkisel atık yağların geçici depolanması,
toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertarafı,
ticareti, ithalat ve ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasak, sınırlama ve
yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki
ve cezai sorumlulukları düzenler.
Yemlik yağların kullanımına
ilişkin esaslar, bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
Madde 3 - (Değişik: 5.11.2013 - 28812) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (i) bentlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 - Bu
Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: (Değişik: 5.11.2013 - 28812) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
Bitkisel Yağ: Bitkisel kökenli ve kullanım amacına uygun olarak piyasaya arz edilen gıda
yağlarını,
Ham Yağ:
Bitkisel yağlı tohumlardan veya meyvelerden muhtelif fiziksel ve kimyasal
işlemlerle elde edilen yağ ürününü,
Yemeklik Bitkisel Yağ Üreticisi: Gıda için kullanım amacına uygun olarak yağ üreten
tesisleri işleten veya bu yağları ithal eden gerçek ve tüzel kişileri,
Atık Yağ Üreticisi: Bitkisel atık yağ oluşmasına neden olan, kaynağın bilinmemesi durumunda
ise bu tür atıkları mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri,
Bitkisel Atık Yağ: Rafine sanayinden çıkan soap-stock'ları,
tank dibi tortuları, yağlı toprakları, kullanılmış kızartmalık yağları, çeşitli
tesislerin yağ tutucularından çıkan yağları ve kullanım süresi geçmiş olan
bitkisel yağları,
Atık Yağ:
Bitkisel atık yağları,
Soap-Stock: Bitkisel ham yağların rafinasyonunda serbest yağ
asitlerinin kostik ile nötralizasyonu ve yıkama
sonrasında ayrıştırılan yan ürünü,
Kullanılmış Kızartmalık Yağlar: Yüksek sıcaklık altında okside olmuş, tekrar kullanımı
sağlık açısından uygun olmayan kızartma yağlarını,
Tank Dibi Tortu: Yağ üreten tesislerin ham bitkisel yağ depolarında dibe çöken ve yağ
ihtiva eden tortuları,
Yağlı Toprak: Yemeklik bitkisel yağ rafinasyonu sonucu ortaya
çıkan yağlı toprakları,
Bertaraf: 14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği veya 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı
Resmî Gazete'de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında nihai
bertaraf işlemlerini,
Geri kazanım: (Değişik tanım: 30/03/2010-27537 S.R.G. Yön/1. mad.) Atık yağların, Bakanlıktan
çevre lisansı almış geri kazanım tesisleri tarafından toplanarak endüstride
kullanılacak yarı mamul (külçe sabun, stearin, kimya sanayinde kullanılacak
hammadde ve benzeri) ve ürün (sabun, biyodizel ve
benzeri) elde edilmesi işlemlerini,
Ürün: Atık
yağların işlenmesi ve çeşitli katkılarla karıştırılması sonucu oluşan ve
standardı olan nihai maddeyi,
Rafinasyon: Ham yağların rafine edilerek,
ulusal veya uluslararası standartlar ile şartnamelere uygun yemeklik bitkisel
yağ elde edilmesi işlemlerini,
Toplayıcı:
Lokanta, restoran, yemek fabrikaları, otel, motel, yemekhaneler, turistik
tesisler, tatil köyleri gibi yerlerden kullanılmış kızartmalık yağ toplayacak
gerçek ve tüzel kişileri,
Geçici Depolama: Atık yağların geri kazanımı veya bertarafından
önce tesis sahasında veya ayrı bir alanda bu Yönetmelikteki teknik koşullara
göre belirli bir süre depolanmasını,
Ulusal Atık Taşıma Formu: Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin ekinde
bulunan taşıma formlarını,
Lisans: (Mülga tanım: 30/03/2010-27537
S.R.G. Yön/1. mad.)
Akreditasyon: Laboratuvarların, muayene ve belgelendirme
kuruluşlarının ulusal veya uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere
göre çalıştığının değerlendirilmesi ve yeterliliğinin onaylanması ve düzenli
aralıklarla denetlenmesi işlemini,
Sabun: Yağ
asitlerinin alkali hidroksitler ile reaksiyonu sonucunda elde edilen genellikle
temizleyici olarak kullanılan ürünleri,
Biyodizel: Her türlü biyolojik orjinli yağların bir katalizatör
eşliğinde kısa zincirli bir alkol ile (metanol veya
etanol) reaksiyonu sonucunda açığa çıkan ve yakıt olarak kullanılan ürünü,
Çevre Lisansı: (Ek tanım: 30/03/2010-27537 S.R.G. Yön/1. mad.) 29/4/2009 tarihli ve 27214
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve
Lisanslar Hakkında Yönetmelikte düzenlenen lisansı,
Taşıma Lisansı: (Değişik: 5.11.2013 - 28812) Atık yağ taşımacılığı yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin firma ve araçları için alması gereken belgeyi,
ifade eder.
Genel ilkeler
Madde 5 - Atık yağların yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır:
a) Atık yağların ithali yasaktır.
İhracatı ve transit geçişiyle ilgili kurallar Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği hükümlerine tabidir.
b) Atık yağların kaynakta
azaltılması ve geri kazanılması esastır. Geri kazanıma uygun olmayan atık
yağlar bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda bertaraf edilir.
c) Atık yağlar ile bu yağların
işlenmesi sonucu oluşan atıkların çevreye zarar verecek şekilde depolanması,
taşınması, doğrudan veya dolaylı bir biçimde yüzey suları ile yeraltı suyuna,
denizlere, kanalizasyona, drenaj sistemleri ile toprağa verilmesi ve mevcut
düzenlemeler ile belirlenen sınır değerleri aşarak hava kirliliğine neden
olacak şekilde yakılması yasaktır.
d) Kullanılmış kızartmalık
yağların doğrudan veya dolaylı olarak yemeklik yağlara, ham yağlara, mineral
yağlara karıştırılması ve doğrudan yakıt olarak kullanılması yasaktır.
e) Atık yağların kaynakta ayrı
depolanması esastır.
f) Atık yağların yarattığı
çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı, atık yağ üreticileri,
toplayıcıları, taşıyıcıları, geri kazanım ve bertarafçıları
kusur şartı aranmaksızın sorumludur.
g) Bitkisel yağların rafinasyonu sonucu ortaya çıkan yağlı topraklar, orman ve
ağaçlandırma alanlarına, tarım arazilerine ve buna benzer yerlere bırakılamaz,
açık alanlarda kontrolsüz olarak geçici depolanamaz, geri kazanım imkanlarının bulunmaması durumunda bertaraf edilir.
h) Boşaltılmış olan toplama
kapları, tank ve konteynerlerin geri kazanım
tesislerinde ve geçici depolama alanlarında temizlenmesi zorunludur.
ı) Atık yağlar, çevre lisanslı
geri kazanım tesisleri ile geçici depolama izni almış toplayıcılar tarafından
toplanır. Bunun dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından atık yağlar
toplanamaz, alınıp satılamaz.
j) Atık yağlar ile kontamine olmuş bitkisel yağlar, atık yağ olarak
değerlendirilir ve bu Yönetmelik hükümlerine göre geri kazanılır veya bertaraf
edilir.
k) Kullanılmış kızartmalık yağ
üreten lokanta, yemek fabrikaları, otel, motel, yemekhaneler, turistik tesisler
ve tatil köyleri ile diğer benzeri tesisler, bu yağların toplanması için çevre
lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya toplayıcılarla yıllık sözleşme yapmakla
yükümlüdürler. Bu yağların ücretsiz olarak geri kazanımcıya veya toplayıcılara
teslim edilmesi esastır.
l) Atık yağların toplanması,
geçici depolanması, geri kazanımı veya bertarafı
uzman kişilerce yapılır. Bu hususlarda, ilgili tesislerde konu hakkında
uzmanlaşmış teknisyen ve mühendis bulundurulur.
m) Atık yağların yönetiminden
kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar
kirleten öder prensibine göre atıkların yönetiminden sorumlu olan gerçek ve
tüzel kişiler tarafından karşılanır. Atık yağların yönetiminden sorumlu
kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemi
almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu
kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre atık yağların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev, Yetki ve Yükümlülükler
Bakanlığın görev ve yetkileri
Madde 6 - Bakanlık,
bu Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliğini ve koordinasyonu sağlamak,
atık yağ yönetim planlarını hazırlamak, atık yağ geri kazanım tesislerini
düzenli olarak denetlemek, ulusal atık taşıma formunu oluşturmak, çevre lisansı
vermekle görevli ve yetkilidir.
Mülki amirlerce alınacak tedbirler
Madde 7 - Mahallin en büyük mülki amiri;
a) Belediyelerin yetki alanı
dışında bulunan kullanılmış kızartmalık yağ üreten atık üreticilerini
belirleyerek bunların çevre lisansı almış geri kazanım tesisleriyle veya geçici
depolama izni verilen toplayıcılarla yıllık sözleşme yapmalarını sağlamak,
sözleşme yapmayanlara gerekli cezai işlemi uygulamakla,
b) Geçici depolama alanlarının 17
nci madde ve Ek-1'de verilen teknik özelliklere göre
kurulmasını sağlamak, bunlara 23 üncü maddeye göre izin vermek, izin verilen ve
izni iptal edilen depolama alanlarını Bakanlığa bildirmekle,
c) Bu Yönetmelik kapsamına giren
atık yağ geri kazanım tesislerini tespit ederek çevre lisansı almak üzere
Bakanlığa müracaat etmelerini sağlamakla,
d) Geri kazanım tesislerini ve
geçici depolama alanlarını düzenli olarak denetlemekle,
e) (Değişik: 5.11.2013 - 28812) Atık yağ taşıma lisansı vermekle ve lisans verilen kişi ve işletmelerin faaliyetlerini denetlemekle,
f) Belediyelerden, atık yağ
üreticilerinden, toplayıcılardan, geri kazanım tesislerinden alınacak bilgileri
ve ulusal atık taşıma formlarını değerlendirerek, ilde oluşan atık yağ
miktarlarını, geri kazanılan ve bertaraf edilen miktarları yıllık olarak
Bakanlığa bildirmekle,
ilgili hususlarda gerekli tedbirleri
alır.
Belediyelerce alınacak tedbirler
Madde 8 - Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler;
a) Yetki sahasında bulunan
lokantalar, sanayi mutfakları, oteller, tatil köyleri, motel ve yemekhaneler,
hazır yemek üretimi yapan firmalar ile diğer yerlerde gerekli denetimleri
yaparak kullanılmış kızartmalık yağların kanalizasyona dökülmesini önlemekle,
b) Sınırları dahilinde
kullanılmış kızartmalık yağ üreten işletmelerin çevre lisanslı geri kazanım
tesisleriyle veya valilikten geçici depolama izni almış toplayıcılarla yıllık
sözleşme yapmalarını sağlamak, buna ilişkin kayıtları ilgili valiliğe
bildirmek, sözleşme yapmayanlara gerekli cezai işlemi uygulamakla,
c) 2008 yılından itibaren
kullanılmış kızartmalık yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi
kurmak, halkı bu konuda bilgilendirerek atık yağ toplama faaliyetlerini 2008
yılı itibariyle başlatmakla,
ilgili hususlarda gerekli tedbirleri
alır.
Yemeklik bitkisel yağ üreticilerinin yükümlülükleri
Madde 9 - Yemeklik bitkisel yağ üreticileri;
a) Kızartmalık yağ ambalajlarının
etiketlerinde Ek-2'de yer alan çevre bilgisine yer vermekle,
b) Piyasaya sürülen kızartmalık
yağ miktarlarını yıllık olarak Bakanlığa bildirmekle,
c) Atık yağları taşıma lisanslı
araçlarla geri kazanım veya bertaraf tesisine göndermekle,
d) Kullanılmış kızartmalık
yağların düzenli olarak toplanması amacıyla halkın eğitimi ve bilinçlendirilmesine
yönelik çalışmaları desteklemekle,
yükümlüdürler.
Atık yağ üreticisinin yükümlülükleri
Madde 10 - Atık yağ üreticileri;
a) Atık yağları diğer atık madde
ve çöplerden ayrı olarak biriktirmekle,
b) Faaliyetleri sonucu oluşan
atık yağların biriktirilmesi için sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri korozyona
dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama
kaplarını kullanmakla,
c) Atık yağları çevre lisanslı
taşıyıcılarla çevre lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine
göndermekle,
d) Atık yağ sevkıyatında ulusal
atık taşıma formu kullanmak ve her taşımadan sonra bunların bir kopyasını
ilgili valiliğe göndermek, bu belgeleri beş yıl süreyle tesiste muhafaza
etmekle,
e) (Değişik bend: 31/07/2009
- 27305 S.R.G Yön\1.mad) Geri kazanım veya bertaraf tesisleriyle
olabilecek uyuşmazlıkları ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne bildirmek,
uyuşmazlık giderilinceye kadar uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi
depolarında muhafaza altında bulundurmakla,
yükümlüdürler.
Atık yağ geri kazanım tesisi işletmecilerinin yükümlülükleri
Madde 11 - Atık yağ geri kazanım tesisi işletmecileri;
a) Bakanlıktan çevre lisansı
almakla,
b) Faaliyetlerine ilişkin
raporlarını yıllık olarak ilgili valiliğe göndermekle,
c) Atık yağın tesise kabul kriterlerini belirlemek, atık yağın taşıma formunda
belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmekle,
d) Kullanılmış kızartmalık
yağların toplanması için geri kazanım tesisleri dışında kurulacak geçici
depolama alanlarını, bu Yönetmeliğin 17 nci maddesine
göre kurmak, bu alanlar için 23 üncü maddeye göre geçici depolama izni almakla,
e) Tesise getirilen atık yağların
analizini yaparak üretici beyanına uygunluğunu tespit etmek, atık yağın uygun
bulunması halinde ulusal atık taşıma formunu imzalayarak teslim almak ve atık
taşıma formlarının bir nüshasını her taşımadan sonra ilgili valiliğe
göndermekle,
f) Tesise kabul edilen atık
yağları ayrı depolamakla,
g) Personeline geri kazanım
faaliyetlerinin gerektirdiği nitelikte eğitim vermek, acil durum planlarını
hazırlamak, atık yönetimiyle ilgili işletme kayıtlarını tutmak ve bu kayıtları
beş yıl süreyle tesiste bulundurmakla,
h) Geri kazanım işlemleri
sonucunda ortaya çıkan atıkları ve bunlarla kontamine
olmuş malzemeleri bertaraf etmek veya ettirmek, buna ilişkin harcamaları
karşılamakla,
ı) Taşıma formu ve lisans belgesi
olmayan taşıyıcılarla getirilen atık yağları tesise kabul etmemek ve durumu
ilgili valiliğe bildirmekle,
j) Toplayıcıyla olan sözleşme
iptallerini ilgili valiliğe bildirmekle,
k) Tesise giren atık yağlara ait
ulusal atık taşıma formu ve sevk irsaliyeleri ile çıkan yarı mamul ve ürünlere
ait satış faturaları ve mevzuata uygun gerçekleştirilen bertaraf kayıtlarının
Sanayi Odaları veya Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından değerlendirilerek
girdiler ve çıktılar yönünden biyodizel üretim
tesisleri için altı aylık, diğer tesisler için yıllık toplamları gösteren
onaylı belgeyi Bakanlığa sunmakla,
l) Bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinin (b) bendinin denetlenmesi amacıyla ürün
analizlerini altı aylık dönemlerde Bakanlığın uygun göreceği akredite bir laboratuvarda yaptırmak, bu amaçla numunelerin ilgili
valiliğin gözetiminde laboratuvar sorumlusu
tarafından alınmasını sağlamak ve analiz sonuçlarını Bakanlığa ulaştırmakla,
yükümlüdürler.
Kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcılarının yükümlülükleri
Madde 12 - Kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcıları;
a) Geçici depolama alanlarını 17 nci madde ve Ek-1'de ki teknik özelliklere göre kurmakla,
b) Kurulacak geçici depolama
alanları için 23 üncü madde gereğince valilikten izin almakla,
c) Geri kazanım tesisleriyle
sözleşme yapmak, geçici depolama izni müracaatlarında bu sözleşmeyi valiliğe
ibraz etmekle,
d) Sözleşme yaptıkları lokanta,
yemek fabrikaları, otel, motel, yemekhaneler, turistik tesisler ve tatil
köyleri gibi toplama noktalarına biriktirme bidon ve konteynerlerini
temin etmekle,
e) Boşaltılan taşıma araçlarını,
bidon ve konteynerleri her defasında temizlemek,
temizlenmeyen biriktirme kaplarını toplama noktalarına dağıtmamak, temizleme
işleminden kaynaklanan yıkama sularını doğrudan kanalizasyona vermemekle,
f) Toplanan ve geri kazanım
tesisine sevk edilen kullanılmış kızartmalık yağ miktarlarını aylık olarak
ilgili valiliğe bildirmekle,
g) Geri kazanım firmasıyla ortaya
çıkacak anlaşmazlıklar ve sözleşme iptalleri hakkında valiliğe bilgi vermekle,
yükümlüdürler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Atık Yağların Taşınması
Atık yağların taşınması
Madde 13 - (Değişik: 5.11.2013 - 28812) Atık yağların taşınmasına ilişkin hususlar Bakanlıkça diğer düzenleyici işlemler ile belirlenir.
Atık yağ taşıyıcılarının lisans alma zorunluluğu
Madde 14 - (R.G. 5.11.2013 - 28812 sayı ile yürürlükten kaldırılmıştır)
Araçlarda ulusal atık taşıma formu bulundurma zorunluluğu
Madde 15 - (R.G. 5.11.2013 - 28812 sayı ile yürürlükten kaldırılmıştır)
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geri Kazanım Tesisleri ve Geçici Depolama Alanları
Geri kazanım tesisleri
Madde 16 - Atık yağ geri kazanım tesislerinin özellikleri ve
yapılacak uygulamalar;
a) Tesiste giriş bölümü, atık
kabul ünitesi, atık yağ geçici depolama alanı, prosese
uygun fiziksel, kimyasal veya biyolojik arıtma tesisi bulunması zorunludur.
Tesis prosesi ve temizleme işlemlerinden kaynaklanan
atık sular doğrudan kanalizasyona verilmez.
b) Atık yağlardan elde edilen
ürünlerin ulusal veya uluslararası standartları sağladığının sürekli olarak
izlenmesi için, bu Yönetmelik kapsamındaki atık yağları hammadde olarak
kullanacak geri kazanım tesislerinde akredite edilmiş bir laboratuvar
bulunur, bulunmaması halinde bu ihtiyaç bir başka akredite laboratuvardan
karşılanır.
c) Tesise getirilen atık
yağlardan laboratuvar sorumlusu tarafından numune
alınır. Tank içinde gelen atık yağlar, numune almadan önce homojen hale
getirilir. Bidonlarla getirilen atık yağlardan bidon başına numune alınır.
Numuneler geri kazanım işlemleri tamamlanıncaya kadar muhafaza edilir.
d) Araçlardan atık yağ
boşaltıldıktan sonra her defasında araç ile buna bağlı tank veya kasa ve
bidonlar yıkanır. Bu iş için tesiste gerekli altyapı oluşturulur. Temizlenmeyen
tank, kasa ve toplama bidonları tekrar kullanılmaz ve bu bidonlar toplama
noktalarına dağıtılmaz.
e) Tesiste taşıma araçlarının,
bidon ve konteynerlerin temizlenmesi için bir yıkama
ünitesi bulundurulur.
f) Tesiste kokuya karşı önlem
alınacaktır.
g) Tesiste yangına karşı köpüklü
yangın söndürme ve sulu tank soğutma sistemleri bulunur. Tesiste görevli tüm
personel; acil durum, yanıcı, patlayıcı maddelerin özellikleri ile potansiyel
tehlikeler, yangınla mücadele ve ilk yardım konularında eğitilir. Ayrıca ilgili
personel kendi görev alanlarında, belirli aralıklarla tekrarlanan uygulamalı eğitime
tabi tutulur.
h) Atık yağ taşıyan borular,
sızma veya herhangi bir nedenle akmaya karşı koruma altına alınır. Atık yağ
taşıyan borular temiz su taşıyanların altında bulunur. Pompa basınçları
boruların hasar görmeyeceği şekilde tasarlanır ve ayarlanır.
ı) Sahada toplanan yağmur suları,
yıkama ve benzeri atık sular ayrı olarak toplanarak, 31/12/2004
tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliğinde yer alan sınır değerlere uygun şekilde arıtılır.
j) Tesis içinde meydana
gelebilecek döküntü ve sızıntıları önlemek amacıyla yeterli miktarda emici
malzeme bulundurulur ve bu malzemeler tesis içinde uygun noktalarda kolay
kullanımı sağlayacak şekilde depolanır. Kullanılmış emici malzemeler
özelliklerine göre ilgili mevzuat kapsamında bertaraf edilir.
k) Tesisin çevresi koruma altına
alınarak, giriş ve çıkışın denetlenmesi amacıyla etrafı çit veya duvarla
çevrilir.
l) Tesis içi geçici depolama
alanları için 17 nci madde hükümlerine uyulur.
m) Geri kazanım tesislerinde paratoner
ve topraklama sistemi bulunur.
Geçici depolama alanları
Madde 17 - Geçici depolama alanları, geri kazanım tesislerinde
hammadde olarak atık yağların kabul edildiği ve proses
atıklarının biriktirildiği depolama tanklarından oluşan alanlardır. Bu tür
alanlar bitkisel yağ rafinerilerinde proses
atıklarının ve yan ürünlerin biriktirildiği yerlerdir. Geri kazanım veya
rafineri tesislerinde bulunan geçici depolama alanları için ilgili valilikten
izin alınması zorunlu değildir. Rafinerilerin geçici depolama alanlarında
biriktirilen soap-stock,
tank dibi tortular, yağlı topraklar ile çeşitli tesislerin yağ tutucularından
çıkan yağlar geri kazanım veya bertaraf tesislerine bir başka yerde
depolanmadan doğrudan sevk edilir. Bu atıkların tesis sahası dışında geçici
depolanmasına izin verilmez.
Tesis alanının atık yağ ile
temasta olan kısımlarında zemin geçirimsizliğinin sağlanması gerekir. Bu amaçla
betonarme zemin, epoksi boya veya benzeri tecrit
malzemesi ile kaplanır. Atık kabul alanı yağmura karşı korunur. Beyaz renkte
olacak depolama tanklarının üzerinde Bitkisel Atık Yağ ibaresi bulunur ve
atığın cinsi tank üzerinde (soap-stock,
tank dibi tortu, kullanılmış kızartmalık yağ ve benzeri) belirtilir. Bu
tanklar, taşmaya neden olmayacak hacme sahip güvenlik havuzu içinde bulunur.
Hacmi, en az tankın kapasitesi kadar olacak güvenlik havuzunda, güvenli
boşaltmayı sağlayacak ekipman bulundurulur.
Lokantalardan, yemek
fabrikalarından, otellerden, motellerden, yemekhanelerden, turistik
tesislerden, tatil köylerinden ve buna benzer yerlerden kullanılmış kızartmalık
yağların verimli bir şekilde toplanabilmesi için, geri kazanım tesisleri
dışında geçici depolama alanları kurulabilir. Bu alanların Ek-1'deki teknik
özellikleri sağlaması ve işletmecilerin bu Yönetmeliğin 23 üncü maddesine göre
ilgili valilikten geçici depolama izni alması gerekir. Atık yağlar, geçici
depolama alanlarında üç aydan fazla süre ile depolanmaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Atık Yağlardan Muhtelif Ürünlerin Üretimi ve Atık Yağların Bertaraf
Edilmesi
Atık yağlardan biyodizel üretimi
Madde 18 - Atık yağlardan biyodizel
üretimi yapacak tesisler için aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Atık yağlardan biyodizel üretimi yapacak tesisler, bu Yönetmelik
kapsamında geri kazanım tesisi olarak değerlendirilir.
b) Bu tesisler, Enerji Piyasası
Düzenleme Kurumu'nun teknik düzenlemelerine uygun üretim yapar ve piyasaya arz
edilen ürünlere ilişkin olarak dağıtım firmalarından alınacak teslimatla ilgili
belgeleri altı aylık dönemlerde Bakanlığa sunar.
c) Biyodizel
üretimi sonucu oluşan yan ürünlerin kullanımı ve satışı için ilgili kurumlardan
izin alınması şarttır. Bu tesislere kabul edilen atık yağ miktarları ve geri
kazanılamayan atıkların nasıl bertaraf edildikleri yıllık olarak ilgili
valiliklere bildirilir.
Atık yağlardan sabun ve diğer ürünlerin üretimi
Madde 19 - Geri kazanım tesisleri, sabun üretimi için Sağlık
Bakanlığından, yemlik yağ üretimi için Tarım ve Köyişleri
Bakanlığından gerekli izinleri alır. Bunların dışındaki ürünlerin üretimi ve
kullanımı için gerekli izinler, meri mevzuat çerçevesinde ilgili kurumlardan
alınır.
Standardı
belirlenmemiş olan geri kazanım ürünleri ile yarı mamuller nihai tüketim
maddesi olarak kullanılmaz. Bunlar sabun, kimya ve benzeri sanayilerde birincil
hammaddelere ilave edilerek standardı olan ürünlere dönüştürülebilmeleri
durumunda bu sektörlerde kullanılır.
Atık yağların bertaraf edilmesi
Madde 20 - Geri kazanım ürünlerine dönüştürülemeyen atık yağlar ile
geri kazanım işlemlerinde ortaya çıkan tehlikeli nitelikli atıklar ve bunlarla
kirlenmiş malzemeler ve atık yağ depolama tanklarının dip çamurları
özelliklerine göre Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği veya 8/12/2001 tarihli ve 24607
sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çimento Fabrikalarında Atıkların Alternatif
veya Ek Yakıt Olarak Kullanılmalarında Uyulacak Genel Kurallar Hakkında Tebliğ
hükümlerine göre çevre lisanslı tesislerde bertaraf edilir.
ALTINCI BÖLÜM
Çevr e lisansı ve Geçici
Depolama İzni
Çevre lisansı (Değişik başlık: 30/03/2010-27537 S.R.G. Yön/3. mad.)
Madde 21 - (Değişik madde: 30/03/2010-27537 S.R.G. Yön/3. mad.)
Atık yağları sabun veya sabun
hammaddesi, biyodizel ve diğer ürünleri elde etmek
amacıyla kullanan geri kazanım tesislerinin çevre lisansı alması zorunludur.
Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve
Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır. Söz konusu Yönetmeliğin Ek-
Bitkisel yağ rafinasyon
tesisleri içinde rafinerinin kendi atıklarının değerlendirildiği ve ana tesisle
entegre olarak işletilen geri kazanım üniteleri için
çevre lisansı alma şartı aranmaz.
Lisansın iptali
Madde 22 - (Mülga madde: 30/03/2010-27537
S.R.G. Yön/4. mad.)
Geçici depolama izni
Madde 23 - Çevre lisansı bulunan biyodizel üretim tesisleri,
lokantalardan, yemek fabrikalarından, otellerden, motellerden, yemekhanelerden,
turistik tesislerden, tatil köylerinden ve buna benzer yerlerden kullanılmış
kızartmalık yağları toplayabilmek için, toplayıcıları kullanılmış kızartmalık
yağ toplamaları konusunda yetkilendirebilir. Toplayıcıların bu işi
yapabilmeleri için hizmet alanlarında yeterli kapasiteye sahip ve 17 nci madde ile Ek-1'de teknik özellikleri verilen geçici
depolama alanlarının bulunması zorunludur. Geçici depolama alanlarına valilikçe
geçici depolama izni verilir.
Biyodizel üretimi yapacak geri kazanım tesisleri, 12 nci maddede belirtilen toplayıcıların tabi olduğu hükümler kapsamında,
geri kazanım tesisi dışında, kendi geçici depolama alanlarını kurabilirler.
Geri kazanım tesisleri bu alanlar için valilikten geçici depolama izni almakla
yükümlüdür. Geri kazanım tesisleri içinde bulunan depolama alanları için izine
gerek yoktur.
Toplayıcılar,
geri kazanım firmasıyla yapılan sözleşme, tesis projesi ve işletme planıyla
geçici depolama izni için valiliğe müracaat eder. Valilik müracaatı uygun
bulması durumunda geçici depolama izni verir.
Geçici
depolama izni süresi, geri kazanım tesisinin mevcut toplama lisansı süresine
göre verilir. Bu süre toplama lisansı süresini aşamaz. Toplayıcıya yetki veren
geri kazanım tesisi veya tesislerinin lisans süresi dolduğunda, toplayıcının da
izin süresi dolar. Benzer şekilde geri kazanım tesisi veya tesislerinin lisansı
iptal edildiğinde, toplayıcının da izni ilgili valilikçe iptal edilir. Geçici
depolama izni koşullarına uygun olarak faaliyette bulunmayan toplayıcının izni
valilikçe iptal edilir ve bu husus anlaşmalı olduğu geri kazanım tesisine veya
tesislerine bildirilir. Geçici depolama izni belgelerinde toplayıcının bağlı
olduğu geri kazanım tesisinin toplama lisansı numarasının belirtilmesi
zorunludur.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yönetmeliğe aykırılık
Madde 24 - Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında
2872 sayılı Çevre Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5272 sayılı
Belediye Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen cezai işlemler uygulanır.
Düzenleme yetkisi
Madde 25 - Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere
her türlü alt düzenlemeyi yapmakla yetkilidir.
Geçici Madde
1 -
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihi takip eden altı ay içinde mevcut geçici çalışma izinli ve lisanslı olan
ve bu Yönetmelik kapsamına giren atık yağ geri kazanım tesisleri, bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak Bakanlığa başvurmak ve lisanslarını yenilemek
zorundadır.
Yürürlük
Madde 26 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 27 - (Değişik: 5.11.2013 - 28812) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ek - 1
Geçici Depolama Alanlarının Teknik Özellikleri
1) Geçici depolama alanları
kapalı sistem olacaktır.
2) Tesiste kantar ve atık kabul
alanı bulunacaktır.
3) Bu alanlarda en az 30 ton
kapasiteli kullanılmış kızartmalık yağı biriktirme tankı bulunacaktır. Bu
tanklar güvenlik havuzları içinde bulunacaktır.
4)Tanklar beyaz renkte olacak ve
üstünde Kullanılmış Kızartmalık Yağ ibaresi bulunacaktır.
5)Tanklar kolay temizlenebilecek
özellikte ve seviye göstergeli olacaktır.
6) Geçici depolama tesisinin
zemini betonarme olacaktır.
7) Toplayıcıların lisanslı
toplama araçları bulunacaktır.
8) Toplama bidonları yıkama
kolaylığı için çember kapaklı olacak ve yeterli sayıda bulunacaktır.
9) Boşaltılan taşıma araçlarının,
bidon ve konteynerlerin temizleneceği bir yıkama
ünitesi bulunacaktır.
10) Yıkama ünitesinden çıkan
yağlı sular doğrudan kanalizasyona verilemez. Bu amaçla yağlı suların
biriktirileceği yıkama suyu biriktirme tankı veya tankları bulunacaktır.
11) Yağlı yıkama sularının
arıtımı bir başka tesiste yapılamıyorsa, bu alanda yıkama sularının arıtımının
yapılacağı bir sistem bulunacaktır.
12) Dökülen yağların toplanması
için yeterli miktarda emici madde bulunacaktır.
13) Yangına karşı gerekli
önlemler alınacaktır.
14) Yağmur suyunun yıkama suyu
ile karıştırılmaması için gerekli önlemler alınacaktır.
15) Kokuya karşı önlem alınmış
olacaktır.
16) Tesisten sorumlu en az bir
teknisyen sürekli olarak tesiste bulundurulacaktır.
Ek - 2
Çevre Bilgisi
1) Kullanılmış
kızartmalık yağları diğer atıklardan ayrı olarak temiz ve ağzı kapaklı bir
kapta biriktiriniz.
2) Kullanılmış
kızartmalık yağları, çevrenin korunması amacıyla kanalizasyona, toprağa, denize
ve benzeri alıcı ortamlara dökmeyiniz.
3) Bu yağları
kullanılmış kızartmalık yağ toplayıcılarına vermeye özen gösteriniz.
Ek-3
BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN TAŞINMASI AMACIYLA VALİLİKLERE
YAPILACAK LİSANS BAŞVURULARINDA İSTENECEK BİLGİ VE BELGELER
(R.G. 5.11.2013 - 28812 sayı ile yürürlükten kaldırılmıştır)
Ek - 4 (Mülga ek: 30/03/2010-27537
S.R.G. Yön/4. mad.)