NÜKLEER MADDELERİN
FİZİKSEL KORUNMASI HAKKINDA
SÖZLEŞME
Bu
Sözleşme, 24 Haziran 1986 tarihli ve
86/10753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak, 7 Ağustos 1986 tarih ve
19188 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
Bu Sözleşmeye Taraf Devletler,
Tüm Devletlerin, nükleer enerjiyi barışçı
amaçlarla geliştirme ve uygulama haklarını ve nükleer enerjinin barışçı
kullanımından elde edilecek yararlarla ilgili meşru menfaatlerini TANIYARAK,
Nükleer enerjinin barışçı kullanımı için
milletlerarası işbirliğini kolaylaştırma gereğine İNANARAK,
Nükleer maddelerin kanun dışı yollarla elde
edilmesi ve kullanılmasından doğması muhtemel tehlikeleri bertaraf etmeyi ARZULAYARAK,
Nükleer maddelerle ilgili suçların ciddî
mahiyette olduğuna ve bu tür suçların önlenmesi, tesbit edilmesi ve
cezalandırılması hususunda uygun ve müessir tedbirler alınmasının âcil
ihtiyacına İNANARAK,
Her Taraf Devletin millî hukukuna ve bu
sözleşmeye uygun olarak, nükleer maddelerin fizikî korunması için müessir
tedbirler tesis etmek üzere milletlerarası işbirliği ihtiyacını BİLEREK,
Bu Sözleşmenin, nükleer maddelerin emniyetle
transferini kolaylaştırması gerektiğine İNANARAK,
Nükleer maddelerin ülke içi kullanımı,
depolanması ve taşınmasında fizikî korunmanın önemini de VURGULAYARAK,
Askerî amaçlarla kullanılan nükleer maddelerin
müessir fizikî korunmasının önemini ve bu türden maddelere katı fizikî korunma
tedbirleri uygulanmakta olduğu ve bunun devam ettirileceği görüşünü KABUL EDEREK,
Aşağıdaki hususlar üzerinde anlaşmışlardır:
Madde 1 -
Bu Sözleşmenin amaçları açısından;
a) "Nükleer Madde", Plutonyum-238 izotop konsantrasyonu
%80'ni aşmayan Plutonyum, Uranyum-233; Uranyum-233 veya Uranyum-235
izotoplarınca zenginleştirilmiş Uranyum, cevher ve cevher artığının dışında,
tabiatta bulunduğu şekilde izotop karışımlarını ihtiva eden Uranyum; yukarıdaki
maddelerin bir veya daha fazlasını ihtiva eden herhangi bir nükleer madde;
b) "235 veya 233 izotoplarınca zenginleştirilmiş uranyum",
235 ve 233 izotopları toplamının 238 izotopuna oranı, tabiattaki şekliyle 235
izotopunun 238 izotopuna oranından daha fazla miktarda 235 veya 233
izotoplarından birini veya her ikisini ihtiva eden uranyum;
c) "Milletlerarası nükleer taşıma", bir nükleer madde
yükünün, herhangi bir taşıma şekli ile devlet sınırları dışına çıkarılması
amacıyla devlet içindeki göndericinin tesisinden ayrılmasından başlayarak alıcı
devlette taşımanın son bulacağı tesise varmasıyla sona erecek olan taşıma,
anlamındadır.
Madde 2 -
1. Bu Sözleşme, barışçı amaçlarla kullanılan nükleer maddenin
milletlerarası nükleer taşıması sırasında uygulanacaktır.
2. Bu Sözleşme, 3. ve 4. maddeler ile 5. maddenin 3. paragrafı
istisna olmak üzere, barışçı amaçlarla kullanılan nükleer maddenin ülke içi
kullanımı, depolanması ve taşınmasında da uygulanacaktır.
3. Bu Sözleşmenin hiçbir hükmü, barışçı amaçlar için kullanılan
nükleer maddenin ülke içi kullanımı, depolanması ve taşınması konusunda, Taraf
Devletlerin 2. paragraf ile açıkça kabul ettikleri taahhütler dışında, bir
Devletin, sözkonusu nükleer maddenin ülke içi kullanımı, depolanması ve
taşınmasına ilişkin egemenlik haklarını etkileyeceği şeklinde
yorumlanmayacaktır.
Madde 3 -
Her Taraf Devlet, kendi millî
mevzuatı çerçevesinde ve milletlerarası hukuka uygun olarak, milletlerarası
nükleer taşıma sırasında, kendi topraklarında veya kazaî yetkisi altında
bulunan gemi veya uçaktaki nükleer maddenin, bu gemi veya uçak o ülkeye veya o
ülkeden taşıma yaptığı sürece EK-I'de belirtilen düzeylerde korunması için
gerekli tedbirleri mümkün olduğu ölçüde alacaktır.
Madde 4 -
1. Hiçbir Taraf Devlet, nükleer maddenin, milletlerarası nükleer
taşıma sırasında EK-I’de belirtilen düzeylerde korunacağına ilişkin teminat
almadıkça, bu maddeyi ihraç etmeyecek veya bu maddenin ihraç edilmesine izin
vermeyecektir.
2. Hiçbir Taraf Devlet, nükleer maddenin, milletlerarası nükleer
taşıma sırasında EK’Ide belirtilen düzeylerde korunacağına ilişkin teminat
almadıkça, bu sözleşmeye taraf olmayan bir Devletten bu maddeyi ithal etmeyecek
veya bu maddenin ithaline izin vermeyecektir.
3. Her Taraf Devlet, bu Sözleşmeye taraf olmayan Devletler arasındaki
milletlerarası nükleer taşıma sırasında, nükleer maddenin mümkün olan ölçüde,
EK-I'de belirtilen düzeylerde korunacağına ilişkin teminat almadıkça, sözkonusu
nükleer maddenin kara veya iç su yolları vasıtasıyla ya da hava veya deniz
limanları yoluyla topraklarından geçmesine izin vermeyecektir.
4. Her Taraf Devlet ülkesinin bir bölgesinden diğer bir bölgesine
milletlerarası sular veya milletlerarası hava sahası yoluyla taşınmakta olan nükleer
maddeye, millî kanunları çerçevesinde EK-I'de belirtilen düzeylerde fizikî
koruma uygulayacaktır.
5. Bu maddenin 1. ilâ 3. paragrafları uyarınca nükleer maddenin
EK-I'de belirtilen düzeylerde korunacağına ilişkin teminatı almakla yükümlü
bulunan Taraf Devlet, nükleer maddenin kara veya iç su yollarından geçmesi ya
da hava veya deniz limanlarına girmesi beklenilen Devletleri tesbit edip
bunlara önceden bilgi verecektir.
6. Bu maddenin 1. paragrafında belirtilen teminat alma mesuliyeti
ithal eden devlet sıfatıyla taşımaya katılan Taraf Devlete karşılıklı anlaşma
ile devredilebilir.
7. Bu madde hiç bir şekilde, bir Devletin hava sahası ile karasuyu
üzerindeki de dahil olmak üzere toprağı üzerindeki egemenliği ve yetkilerini
etkileyecek şekilde yorumlanama-yacaktır.
Madde 5 -
1. Taraf Devletler, nükleer maddelerin fizikî korunmasında ve nükleer
maddenin izinsiz el değiştirmesi, kullanılması veya tadili veya ciddî bir
tehlike hali sözkonusu olduğu durumlarda, nükleer maddenin geri alınması ve bu
konuda gerekli karşı fiiller için koordinasyon sağlanmasından mesul temas
noktasını ve merkezî makamını belirleyerek, doğrudan veya Milletlerarası Atom
Enerjisi Ajansı aracılığıyla birbirlerine bildireceklerdir.
2. Nükleer maddenin, hırsızlık, soygun veya diğer her türlü kanun
dışı yolla elde edilmesi veya bu hususlarda ciddî bir tehlike ile karşı karşıya
olması hallerinde, bu maddenin geri alınması ve korunması için, Taraf Devletler
talepte bulunan her Devlete, millî mevzuatına uygun olarak, mümkün olan azamî
ölçüde işbirliği ve yardımlaşmayı sağlayacaklardır. Özellikle:
a) Her Taraf devlet, nükleer maddenin herhangi bir hırsızlık, soygun
veya diğer her türlü kanun dışı yolla elde edilmesi veya bu hususlarda ciddî
bir tehlike ile karşı karşıya olması hallerinde mümkün olan süratle, ilgili
görebileceği diğer Devletleri ve gerektiğinde Milletlerarası Kuruluşları
haberdar etmek üzere gerekli tedbirleri alacaktır.
b) İlgili Taraf Devletler, tehlikedeki nükleer maddenin korunması,
taşıma kabının bütünlüğünün belirlenmesi veya kanun dışı bir yolla elde edilen
nükleer maddenin geri alınması amacıyla, birbirleri ile veya Milletlerarası
Kuruluşlarla gerektiğinde bilgi alış verişinde bulunacaklar ve:
(i) Bu çabalarını diplomatik veya anlaştıkları diğer yollarla koordine
edecekler,
(ii) Talepte bulunulmuşsa, yardım edecekler,
(iii) Yukarıda belirtilen fiiller sonucu çalınan veya kaybolan nükleer
maddenin geri alınmasını sağlayacaklardır.
Bu işbirliğinin uygulanma
şekli, ilgili Taraf Devletlerce belirlenecektir.
3. Taraf Devletler, milletlerarası taşımada nükleer malzemenin fizikî
korunması sistemlerinin tasarlanması, devam ettirilmesi ve geliştirilmesi için
görüş almak amacıyla gerektiğinde birbirleriyle doğrudan ya da Milletlerarası
Kuruluşlar aracılığı ile işbirliğinde ve istişarede bulunacaklardır.
Madde 6 -
1. Taraf Devletler, bu Sözleşme hükümleri uyarınca bir diğer Taraf
devletten alınan veya bu Sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili olarak yapılan bir
çalışmaya katılmayla sağlanan herhangi bir bilginin gizliliğini korumak için
millî mevzuatlarına uygun gerekli tedbirleri alacaklardır. Eğer Taraf
Devletler, Milletlerarası Kuruluşlara gizli bilgiler verirlerse, bu bilgilerin
gizliliğinin korunmasını sağlayacak tedbirler alınacaktır.
2. Taraf Devletlerden, millî mevzuatının açıklanmasına izin vermediği
veya Devlet güvenliğini veya nükleer maddenin fizikî korunmasını tehlikeye
sokacak herhangi bir bilginin sağlanması bu Sözleşme yoluyla istenmeyecektir.
Madde 7 -
1. Kastî olarak işlenen:
a) Nükleer maddenin herhangi bir kişinin sağlığının ciddî bir biçimde
bozulmasına, ölümüne ya da mala karşı önemli bir zarar vukuuna yol açan veya
bunlara yol açabilecek biçimde kanunî bir yetkiye dayanmaksızın elde
edilmesini, bulundurulmasını, kullanılmasını, transferini, değiştirilmesini,
atılmasını veya saçılmasını oluşturan bir fiil;
b) Nükleer maddenin çalınması veya gasbı;
c) Nükleer maddenin zimmete geçirilmesi veya hile ile elde edilmesi;
d) Tehdit, kuvvet kullanma veya diğer herhangi bir zorlama yoluyla
nükleer madde talebini meydana getiren bir fiil;
e) (i) Herhangi bir kişinin ölümüne veya sağlığının ciddî bir biçimde
bozulmasına veya mala karşı önemli bir zarara yol açmak için nükleer maddenin
kullanılacağına veya;
(ii) Bir gerçek veya tüzel kişiyi, Milletlerarası Kuruluşu veya Devleti
herhangi bir fiilde bulunmaya ya da bu fiilden kaçınmaya zorlamak için (b)
paragrafında belirtilen suçlardan birinin işleneceğine
dair tehdit;
f) (a), (b) veya (c) paragraflarında belirtilen suçlardan herhangi
birinin işlenmesine teşebbüs ile,
g) (a)'dan (f)'ye kadar olan paragraflarda belirtilen suçlardan
herhangi birine katılmayı meydana getiren fiil,
Her Taraf Devletçe millî
mevzuatına cezayı gerektiren bir suç olarak dahil edilecektir.
2. Her Taraf Devlet, vahim mahiyetlerini gözönünde bulundurarak, bu
maddede belirtilen suçları uygun cezalarla müeyyide altına alacaktır.
Madde 8 -
1. Her Taraf Devlet 7. maddede yer alan suçlar üzerinde, aşağıda
belirtilen hallerde, yargı yetkisini tesis etmek için gerekli görebileceği,
tedbirleri alacaktır.
a) Suçun o Devletin toprakları üzerinde veya o Devlette kayıtlı gemi
ya da uçakta işlenmiş olması;
b) Suçu işlediği iddia olunan kişinin o Devletin tâbiyetinde olması.
2. Aynı şekilde, her Taraf Devlet, suçu işlediği iddia olunan kişinin
kendi ülkesinde bulunması ve 11. madde uyarınca 1. paragrafında belirtilen
Devletlerden hiçbirine iade etmemesi durumunda bu suçlar üzerinde kazaî
yetkisini tesis etmek için gerekli görebileceği tedbirleri alacaktır.
3. Bu Sözleşme, millî mevzuata göre uygulanmakta olan mevcut herhangi
bir cezaî yargı yetkisini kaldırmaz.
4. 1. ve 2. paragraflarda sözü edilen Taraf Devletlere ilâveten her
Taraf Devlet ihraç veya ithal eden Devlet olarak milletlerarası nükleer
taşımaya katıldığı durumlarda, Devletler hukukuna uygun bir biçimde, 7. maddede
belirtilen suçlar üzerinde kazaî yetkisini tesis edebilir.
Madde 9 -
Taraf Devlet, suçu işlediği
iddia edilen kişi kendi ülkesinde bulunuyorsa şartların buna izin verdiğine
kanaat getirmesi halinde, tutuklama da dahil olmak üzere, kişiyi takibat veya
geri verme amacı ile hazır bulundurmayı sağlamak için millî mevzuatı uyarınca
gerekli tedbirleri alacaktır. Bu maddeye göre alınan tedbirler, 8. maddeye
uygun olarak kazaî yetkisini tesis etmesi gereken Devletlere ve gerektiğinde
ilgili diğer bütün Devletlere gecikmeksizin bildirilecektir.
Madde 10 -
Taraf Devlet, suçu işlediği
iddia edilen kişi kendi ülkesinde bulunuyorsa, bu kişiyi iade etmediği takdirde
herhangi bir istisna yapmaksızın ve gereksiz gecikmeye yol açmaksızın, millî
mevzuatına uygun usullere göre, ilgili hakkında takibat açılmak üzere konuyu
yetkili makamlarına intikal ettirir.
Madde 11 -
1. 7. maddede belirtilen suçlar, Taraf Devletler arasında mevcut
bulunan herhangi bir suçluların iadesi anlaşmasına, iadeye esas suçlar olarak
eklenecektir. Taraf Devletler, bu suçları gelecekte birbirleriyle yapacakları
suçluların iadesi anlaşmalarına iadesi mümkün suçlar olarak dahil etmeyi
taahhüt edeceklerdir.
2. Eğer bir Taraf Devlet, suçlunun iadesini bir anlaşmanın mevcut
bulunması şartına bağlamış ise aralarında suçluların iadesi anlaşması
bulunmayan diğer bir Taraf Devletten suçlunun iadesi talebini aldığı takdirde,
arzu ederse bu sözleşmeyi, yukarıda belirtilen suçlar konusunda, suçluyu iade
için hukukî dayanak olarak addedebilir. İade, talep eden Devletin kanunlarında
belirlenen diğer şartlara tâbi olacaktır.
3. İadeyi, aralarında bir anlaşmanın mevcudiyeti şartına bağlamayan
Taraf Devletler yukarıda belirtilen suçları talep eden devletin mevzuatındaki
koşullara bağlı olarak iadeye esas suçlar olarak tanıyacaklardır.
4. Taraf Devletler arasında, suçluların iadesi bakımından her bir
suç, sadece işlendiği yerde değil, 8. maddenin 1. paragrafına göre yargı
yetkisini kurması gereken Taraf Devletlerin sınırları içinde de işlenmiş bir
suç olarak muamele görecektir.
Madde 12 -
7. maddede belirtilen
suçlardan herhangi biri ile ilgili olarak hakkında takibat yapılan her kişiye,
takibatın bütün safhalarında âdil bir muamele sağlanacaktır.
Madde 13 -
1. Taraf Devletler, madde 7'de belirtilen suçlarla ilgili cezaî takibat
ile bağlantılı olarak, takibat için gerekli delillerin verilmesi dahil olmak
üzere, birbirlerine mümkün olan en fazla yardımı sağlayacaklardır. Bütün
durumlarda, talep edilen Devletin mevzuatı uygulanacaktır.
2. 1. paragrafta belirtilen hükümler, bütünüyle veya bir bölümüyle
adlî yardımlaşma konusunu düzenleyen veya düzenleyecek ikili veya çok taraflı
herhangi bir anlaşmadan doğan taahhütleri etkilemeyecektir.
Madde 14 -
1. Her Taraf Devlet bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesini sağlayacak
mevzuatı hakkında saklayıcıya (depoziter) bilgi verecektir. Saklayıcı bu tür
bilgileri tüm Taraf Devletlere periyodik bir şekilde iletecektir.
2. Bir sanık hakkında takibat yapılan Taraf Devlet, takibatın
sonucunu, mümkün olduğu her zaman, önce doğrudan ilgili Devletlere
bildirecektir. Taraf Devlet, sonucu tüm Devletlere bilgi verecek olan
saklayıcıya da bildirecektir.
3. Suçun, iç kullanım depolama veya taşımada barışçı amaçlarla
kullanılan nükleer maddeyi ilgilendirmesi ve sanık ile nükleer maddenin her
ikisinin suçun işlendiği Taraf Devletin ülkesinde kalması halinde, bu
Sözleşmenin hiçbir hükmü, Taraf Devletin böyle bir suç sonucu girişilen cezaî
takibat hakkında bilgi sağlamaya mecbur olduğu şeklinde yorumlanmayacaktır.
Madde 15 -
Ekler bu Sözleşmenin ayrılmaz
birer parçasıdır.
Madde 16 -
1. Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden 5 yıl sonra, saklayıcı
tarafından, sözleşmenin uygulanmasını ve giriş, hüküm bölümü ile eklerinin o
zaman geçerli durumun ışığında yeterliliğini gözden geçirmek üzere, Taraf
Devletler arasında bir konferans düzenlenecektir.
2. Taraf Devletler çoğunluğu sağlayarak, saklayıcıya tevdi edecekleri
bir teklif ile, 5 yıldan az aralıklarla olmamak üzere, aynı amaçla yeni
konferanslar düzenlenmesini isteyebilirler.
Madde 17 -
1. İki veya daha fazla Taraf Devlet arasında bu Sözleşmenin
yorumlanması veya uygulanmasına dair bir ihtilâf olduğunda, bu Taraf Devletler
ihtilâfın müzakere ile veya ihtilâfa taraf olanların hepsi tarafından kabul
edilebilecek herhangi bir diğer barışçı çözüm yoluyla çözümlenmesi amacı ile
birbirleriyle istişare edeceklerdir.
2. 1. paragrafta öngörülen şekilde çözümlenemiyen bu mahiyette
herhangi bir ihtilâf, bu ihtilâfa taraf olanlardan herhangi birinin talebi
üzerine, karar için hakeme tevdi edilecek veya Milletlerarası Adalet Divanı'na
havale edilecektir. Bir ihtilâfın hakeme havalesi halinde, eğer talep
tarihinden başlayarak altı ay içinde ihtilâfa taraf olanların hakem
mahkemesinin kurulması hakkında aralarında anlaşmaya varmaları mümkün
olmamışsa, taraflardan biri Milletlerarası Adalet Divanı Başkanı'nın veya
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin bir veya daha fazla hakem atamasını
isteyebilir. İhtilâfa taraf olanların taleplerinde tenakuz bulunması halinde,
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne yapılan talebin önceliği olacaktır.
3. Her Taraf Devlet, bu Sözleşmenin imzası, onayı kabulü veya tasvibi
sırasında veya Sözleşmeye katılma esnasında, kendisini, 2. paragrafta öngörülen
ihtilâfların çözümü usullerinden biri veya her ikisi ile bağlı saymadığını
beyan edebilir. 2. paragrafta öngörülen ihtilâfların çözümü usulüne ihtirazî
kayıt koymuş bulunan bir Devletin taraf olacağı ihtilâflarda diğer Taraf
Devletler de bu usulle bağlı bulunmayacaklardır.
4. 3. paragrafa uygun olarak bir ihtirazî kayıt koymuş bulunan
herhangi bir Taraf Devlet, saklayıcıya bildirimde bulunarak bu ihtirazî
kayıttan her an sarfınazar edebilir.
Madde 18 -
1. Bu Sözleşme, 3 Mart 1980 gününden başlayarak yürürlüğe gireceği
güne kadar Milletlerarası Atom Enerjisi Ajansı’nın Viyana'daki Merkezinde ve
Birleşmiş Milletlerin New York Merkezinde bütün devletlerin imzasına açık
olacaktır.
2. Bu Sözleşme, imza eden ülkelerin onaylamasına, kabulüne veya
tasvibine konu olacaktır.
3. Bu Sözleşme, yürürlüğe girdikten sonra bütün devletlerin
katılmasına açık tutulacaktır.
4. a) Bu Sözleşme, Sözleşmenin ihtiva ettiği konulardaki
Milletlerarası anlaşmaları müzakere etme, sonuçlandırma ve uygulama yetkilerine
sahip ve egemen devletlerce bütünleşmek üzere veya diğer bir biçimde kurulmuş
Milletlerarası Kuruluşlar ile Bölgesel Kuruluşların imzasına veya sonradan
katılmasına açık tutulacaktır.
b) Bu Kuruluşlar, kendi ihtisas alanları içindeki konularda, kendi
adlarına, bu Sözleşmenin Taraf Devletlere verdiği hakları kullanacak ve
mesuliyetleri yerine getirecektir.
c) Böyle bir Kuruluş, bu Sözleşmeye taraf olurken, saklayıcıya yazılı
olarak hangi ülkelerin Kuruluşa taraf olduğunu ve bu Sözleşmenin hangi
maddelerinin uygulanmayacağını belirten bir beyanda bulunacaktır.
d) Böyle bir Kuruluş, Kuruluşa üye devletlerin sayısından fazla oya
sahip olmayacaktır.
5. Onay, kabul, tasvip veya katılma belgeleri saklayıcıya tevdi
edilecektir.
Madde 19 -
1. Bu Sözleşme, yirmibirinci onay, kabul veya tasvip belgesinin
saklayıcıya teslim edildiği günü takip eden otuzuncu günde yürürlüğe
girecektir.
2. Yirmibirinci onay, kabul veya tasvip belgesinin teslim edildiği
günden sonra Sözleş-meyi onaylayacak, kabul edecek, tasvip edecek veya
Sözleşmeye katılacak her Devlet için, bu Sözleşme o Devletin onay, kabul,
tasvip veya katılma belgesini teslim ettiği günden başlı-yarak otuzuncu gün
yürürlüğe girecektir.
Madde 20 -
1. 16. madde hükümleri mahfuz olmak üzere Taraf Devletlerden biri bu
Sözleşmeye değişiklik teklifinde bulunabilir. Teklif edilen değişiklik, bütün
Taraf Devletlere derhal iletecek olan saklayıcıya tevdi edilecektir. Eğer Taraf
Devletlerin çoğunluğu teklif edilen değişiklikleri görüşmek üzere bir konferans
düzenlenmesini saklayıcıdan talep ederlerse, saklayıcı bütün Taraf Devletleri
davetin yapıldığı tarihten itibaren otuz günden önce başlamayacak şekilde,
böyle bir konferansa davet eder. Konferansta bütün Taraf Devletlerin üçte iki
çoğunluğu tarafından kabul edilen herhangi bir değişiklik, saklayıcı tarafından
bütün Taraf devletlere zaman geçirmeksizin intikal ettirilecektir.
2. Kabul edilen değişiklik, değişiklik için onay, kabul veya tasvip
belgelerini tevdi eden her Taraf Devlet için, Taraf Devletlerin üçte ikisinin
onay, kabul veya tasvip belgelerini saklayıcıya tevdi ettiği tarihten sonraki
otuzuncu gün yürürlüğe girecektir. Bu tarihten sonra, diğer bir Taraf Devlet
için değişiklik o Taraf Devletin değişiklikle ilgili onay, kabul veya tasvip
belgesini tevdi ettiği gün yürürlüğe girecektir.
Madde 21 -
1. Her bir Taraf Devlet saklayıcıya yapacağı yazılı bir bildirimle
işbu Sözleşmeden çekilebilir. (feshini ihbar edebilir.)
2. Çekilme, bildirimin saklayıcı tarafından alındığı tarihten
itibaren yüzseksen gün biti-minde yürürlüğe girecektir.
Madde 22 -
Saklayıcı vakit geçirmeksizin
bütün Devletlere:
a) Bu Sözleşmeye konan imzaları,
b) Her bir onaylama, kabul, tasvip veya katılma belgelerinin
tevdiini;
c) 17. maddeye uygun olarak koyulan herhangi bir ihtirazî kayıt veya
bunun geri alınmasını;
d) 18. maddenin 4 (c) paragrafı gereğince bir Kuruluşça yapılan
herhangi bir bildirimi;
e) Bu Sözleşmenin yürürlüğe girişini;
f) Bu Sözleşmede yapılan bir değişikliğin yürürlüğe girişini ve;
g) 21. madde uyarınca yapılan herhangi bir çekilmeyi bildirecektir.
Madde 23 -
Arapça, Çince, İngilizce,
Fransızca, Rusça ve İspanyolca metinleri eşit derecede geçerli olan işbu
"Sözleşmenin" aslı, sözleşmenin tasdikli örneklerini tüm Devletlere
gönderecek olan Milletlerarası Atom Enerjisi Ajansı Genel Direktörlüğüne tevdi
edilecektir.
EK - I
EK II'DE SINIRLANDIRILAN NÜKLEER
MADDELERİN ULUSLARARASI
TAŞINMASINDA UYGULANACAK OLAN FİZİKSEL KORUNMA DÜZEYLERİ
1. Uluslararası nükleer taşıma ile ilgili olarak nükleer maddenin
depolanması sırasında fizikî korunma düzeyleri aşağıdaki hususları
kapsamaktadır:
a) III. Sınıf maddeler için, girişi kontrol altında olan yerde depolama;
b) II. Sınıf maddeler için, muhafızlar veya elektronik cihazlar ile
sürekli nezaret altında tutulan, uygun şekile kontrol altında olan sınırlı
sayıda giriş yerlerine sahip bir fizikî engel ile kuşatılmış bir alan, veya eş
değer düzeyde fizikî korunumlu herhangi bir alanda depolama;
c) I. Sınıf maddeler için, yukarıda II. Sınıf için tanımlanmış
şekilde korunan ve buna ek olarak girişi güvenilirlikleri belirlenmiş kişilere
sınırlandırılmış ve uygun güvenlik güçleri ile yakın irtibatı olan muhafızlarca
sürekli nezaret altında tutulan bir alanda depolama. Bu konuda alınan özel
tedbirlerin amacı, herhangi bir konuda yapılacak bir saldırıyı, yetkisiz
kişilerin girmesini veya yetkisiz olarak maddenin alınmasını tesbit etmek ve
önlemek olmalıdır.
2. Uluslararası taşıma sırasında nükleer maddelerin fizikî korunma
düzeyleri aşağıdaki hususları ihtiva etmektedir.
a) II. ve III. Sınıf maddeler için, taşıma, gönderici, alıcı ve
taşıyıcı arasında önceden yapılan düzenlemeler ile ihraç ve ithal eden
Devletlerin kazaî yetkisine ve mevzuatına tâbi olan gerçek ve tüzel kişiler
arasında zaman, yer ve taşıma mesuliyetinin devrine dair muameleleri belirleyen
ön anlaşmaları ihtiva eden özel düzenlemeler altında yapılacaktır.
b) I. Sınıf maddeler için taşıma, yukarıda II. ve III. Sınıf maddeler
için tayin edilmiş özel tedbirlere ek olarak, taşıma aracını izleyen
muhafızların sürekli nezareti altında ve uygun güvenlik güçleri ile yakın
irtibatı sağlayacak koşullarda yapılacaktır.
c) Cevher veya cevher artığı şekli dışındaki tabiî uranyum için, 500
kilogramı aşan miktarlardaki uranyumun taşınmasındaki korunma, taşıma biçimini
belirten yükleme, tahminî varış zamanını belirten ön bildirimi ve malın
alındığının teyidini kapsayacaktır.
EK II
TABLO: NÜKLEER
MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI
S I N I F I
MADDE |
YAPISI |
I |
II |
III |
||||||||||||||||||||||||
Plutonyum (a) |
Işınlanmış (b) |
2
kg veya daha fazla |
2
kg’dan az fakat 500 gr’dan fazla |
500
gr veya daha az fakat 15 gr’dan fazla |
||||||||||||||||||||||||
Uranyum- 235 |
Işınlanmamış
(b) -U-
235’I %20 veya daha fazla zenginleştirilmiş Uranyum |
5
kg veya daha fazla |
5
kg’dan az fakat 1 kg’dan daha fazla |
1
kg veya daha az fakat 15 gr. dan fazla |
||||||||||||||||||||||||
|
-U-
235’I %20’den az fakat %10 veya daha fazla zenginleştirilmiş Uranyum, |
- |
10
gr veya daha fazla |
10
kg’dan az fakat 1 kg’dan fazla |
||||||||||||||||||||||||
|
-Tabiî
Uranyum’dan daha zengin fakat %10 dan daha az zenginleştirilmiş |
- |
- |
10 kg veya daha fazla |
||||||||||||||||||||||||
Uranyum
235 |
Işınlanmamış
(b) |
2 kg veya daha fazla |
2 kg’dan daha az fakat 500 gr’dan daha fazla |
500 gr veya daha az fakat 15 gr’dan fazla |
||||||||||||||||||||||||
Işınlanmış
Yakıt |
- |
- |
Tüketilmiş
(d)-(e) veya tabiî uranyum, toryum veya düşük zenginlikteki yakıt
(bölünebilir madde içeriği %10’dan daha az) |
|
(a) - Plutonyum-238'ce İzotopu % 80 izotopik konsantrasyonu geçenlerin
dışındaki her türlü plutonyum.
(b) - Reaktörde ışınlanmamış maddeler veya zırhlama olmaksızın bir metre
uzaklıkta 100 rad/saat radyasyon düzeyine eşit veya daha az radyasyon ile
reaktörde ışınlanmış maddeler.
(c) - III. Sınıf'a girmeyen miktarlar ve tabiî uranyum ihtiyatlı yönetim
uygulamaları gereğince korunmalıdır.
(d) - Her ne kadar bu düzeydeki korunma tavsiye edilir ise de, özel
durumlar değerlendirilerek farklı fiziksel korunma sınıfına tahsis edilmesi
hususu Devletlere bırakılmıştır.
(e) - Işınlanmadan önce bölünebilir madde içeriğinden dolayı diğer
yakıtlardan I. ve II. Sınıf olarak ayrılmış olanlar zırhlama olmaksızın
yakıttan bir metre uzaklıktaki radyasyon seviyesinin 100 rad/saat'i aşması
durumunda, bir alt sınıfa geçirilebilir.