TURK CEVRE MEVZUATI

FEVKALÂDE HALLERDE AKDENİZ'İN PETROL VE DİĞER ZARARLI MADDELERLE KİRLENMESİNDE YAPILACAK MÜCADELE VE

İŞBİRLİĞİNE AİT PROTOKOL

Akdeniz'in Kirlenmeye Karşı Korunmasına Ait Sözleşme'ye Taraflar olarak,

Akdeniz Sahasında petrol ve diğer zararlı maddeler yolu ile meydana gelen ciddi deniz kirlenmesinin sahildar Devletler ve deniz ekosistemi için tehlike yaratma potansiyeline sahip bulunduğunu kabul ederek,

Bu kirlilikle mücadele için sahildar Devletlerin işbirliğine ihtiyaç bulunduğunu dikkate alarak, Gemilerden Vaki Olan Kirliliğin Önlenmesine Ait Uluslararası 1973 Sözleşmesini; Petrol Kirliliği Yaratan Kaza Hallerinde Açık Denizlere Müdahale Edilmesine Ait Uluslararası 1969 Sözleşmesini; aynı zamanda, Denizlerin Petrol Dışındaki Maddeler Tarafından Kirlenmesi Halinde Açık Denizlere Müdahale Edilmesi hakkında 1973 Protokolünü hatırda bulundurarak,

Petrol Kirlenmesi Zararlarında Kamu Yükümlülüğü hakkında Uluslararası 1969 Sözleşmesini de gözönünde bulundurarak,

İşbu Protokole taraf olanlar aşağıdaki şekilde anlaşmaya varmışlardır:

Madde 1

Akdeniz'in Kirlenmeye Karşı Korunmasına Ait Sözleşme'nin (bundan sonra “Sözleşme" olarak anılmıştır) 1. maddesiyle tanımlanan saha içinde kaza sonucu büyük miktarlarda petrol veya diğer zararlı maddelerin mevcudiyeti veya küçük miktarlardaki boşaltmaların birikerek denizi kirletmesi veya kirletmek üzere bulunması ile deniz ortamına, kıyılara veya Taraflardan birinin veya birkaçının buraya bağlı menfaatlerine yönelmiş ciddi ve yakın tehlike durumlarında gerekli tedbirleri almak üzere işbu Protokole Taraf Olanlar (bundan sonra "Taraflar" olarak anılmıştır) işbirliği yapacaklardır.

Madde 2

İşbu Protokolün amaçları açısından "bağlı menfaatler" terimi, diğer menfaatler yanında, sahildar bir Devletin menfaatlerinin dolaysız olarak aşağıdaki noktalarda etkilenmesini veya tehlikeye düşmesini ifade etmektedir:

a. Balıkçılık faaliyetleri de dahil olmak üzere, kıyı sularında, limanlarda veya körfezlerde yapılan faaliyetler;

b. Su sporları ve dinlenme de dahil olmak üzere, sözkonusu bölgenin tarihî ve turistik çekiciliği;

c. Sahil nüfusunun sağlığı;

d. Canlı kaynakların korunması.

Madde 3

Taraflar tek tek veya ikili veya çok taraflı işbirliği yolu ile, denizlerin petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesine karşı mücadele etmek üzere, âcil durum planlarının ve araçlarının hazır bulundurulmasına ve teşvik edilmesine gayret göstereceklerdir. Bu araçlar özellikle, fevkalâde hallerde kullanılmak üzere hazırlanmış araç ve gereçleri, gemileri, uçakları ve personeli kapsar.

Madde 4

İşbu Protokolün 1. maddesinde belirtilen durumlar hakkında Akdeniz Bölgesi için mümkün olduğu kadar kesin bilgiye sahip olmak üzere Taraflar, tek tek veya ikili veya çok taraflı işbirliği yolu ile, sürekli denetleme faaliyetlerini geliştirecek ve uygulayacaklardır.

Madde 5

Denizde iken paketler halinde, yük kaplarıyla, taşınabilir tanklarla, karayolu veya demiryolu nakliyatında kullanılan tanklarla bırakılan veya kaybedilen zararlı maddelerin deniz ortamını kirletme tehlikelerini azaltmak amacı ile kurtarılması ve tekrar ele geçirilmesi konusunda Taraflar imkânları elverdiği ölçüde işbirliği yapacaklardır.

Madde 6

1. Bütün Taraflar aşağıda belirtilen konularla ilgili bilgileri diğer Taraflara yaymayı taahhüt ederler:

a) Denizlerin petrol ve diğer zararlı maddelerle kirlenmesine karşı mücadele ile görevli yetkili millî teşkilât veya makamları;

b) Denizlerin petrol ve diğer zararlı maddeler yolu ile kirlenmesi hakkında hazırlanan raporları teslim alacak ve Tarafların birbirlerine yardımcı olmaları gereken tedbirlerin alınması ile görevli bulunacak yetkili millî makamları;

c) Denizlerin petrol ve diğer zararlı maddeler ile kirlenmesinin önlenmesi için geliştirilen yeni usulleri kirlenmeyle mücadele için yeni tedbirleri, bu konularla ilgili araştırma programlarının geliştirilmesini.

2. Birbirleriyle karşılıklı bilgi alış verişinde bulunmaya karar vermiş olan Taraflar, bu bilgiyi aynı zamanda Bölge Merkezine de bildireceklerdir. Merkez bu bilgiyi diğer Taraflara ve şartname usulü ile işbu Protokola taraf olmayan diğer Akdeniz'e sahildar Devletlere iletecektir.

Madde 7

1. maddede belirtilen olaylar ve durumlar hakkında alınacak bütün raporların ve âciliyeti bulunan bilgilerin gerekli sürat ve güvenilirlikle elde edilmesini, gönderilmesini ve dağıtılmasını sağlamak üzere Taraflar, ellerinde bulunan haberleşme imkânlarının kullanılmasını bir işbirliği içinde yürütmeyi taahhüt ederler. Bölge Merkezi, işbirliği içinde yürütülecek bu gayrete katılmaya ve özellikle 10. maddenin 2. paragrafı ile kendisine verilen görevleri yerine getirmeye imkân verecek haberleşme vasıtaları ile donatılacaktır.

Madde 8

1. Bütün Taraflar, kendi bayraklarını taşıyan gemilerin kaptanlarına ve kendi sınırları içinde kayıtlı uçakların pilotlarına gerekli talimatı vererek, işbu Protokolün I. Eki uyarınca, aşağıda belirtilen durumların en hızlı ve yeterli kanallarla Taraflardan birine veya Bölge Merkezine iletmelerini sağlayacaklardır:

a. Denizin petrol ve diğer zararlı maddeler tarafından kirlenmesine yol açan veya yol açacak nitelikte olan kazaları;

b. Deniz ortamına, kıyılara veya Taraf veya Tarafların bağlı menfaatlerine ciddi ve yaklaşan tehlikenin habercisi olabilecek petrol dökülmelerini ve diğer zararlı maddelerin varlığını, özelliklerini ve büyüklüklerini.

2.1. paragrafa uygun olarak toplanacak bilgi, kirlenme dolayısıyla etkilenmesi muhtemel diğer Taraflara:

a. Bu bilgiyi elde etmiş olan Tarafça doğrudan doğruya veya tercihan Bölge Merkezinden geçirilerek; veya,

b. Bölge Merkezi tarafından bildirilecektir.

Taraflar arasında doğrudan doğruya haberleşmenin yapılması halinde, sözkonusu Taraflarca alınacak tedbirlerden Bölge Merkezi haberdar edilecektir.

3. 2. paragrafın hükümlerinin uygulanması halinde Taraflar Sözleşmenin 9. maddesinin 2. paragrafı ile getirilen sorumluluklarla bağlı olmayacaklardır.

Madde 9

1. İşbu Protokolün l. maddesiyle tanımlanan durumla karşılanan bütün Taraflar şu şekilde davranacaklardır:

a. Kazanın ve âcil durumun mahiyetini ve vüs'atini tayin etmek üzere gerekli değerlendirmeyi yapmak veya duruma göre, petrol veya diğer zararlı maddenin çeşidi ve takribi miktarı ile kirliliğin sürüklenme yönünü ve hızını tahmin etmek;

b. Kirlenmenin etkilerinin ortaya çıkmaması ve azaltılması için uygulanabilecek bütün tedbirleri almak;

c. Bu değerlendirmelerden ve kirlenme ile mücadele için alınan veya alınması düşünülen tedbirlerden diğer Tarafları zaman geçirmeden doğrudan doğruya veya Bölge Merkezi yolu ile haberdar etmek;

d. Mümkün olduğu sürece durumu gözlemeye devam etmek ve 8. madde uyarınca rapor vermek.

2. Bir geminin sebebiyet verdiği kirlenme ile mücadelenin yürütülmesi sırasında, bütün imkânlarla gemide bulunan insanların ve mümkün olduğu ölçüde geminin emniyete alınmasına çalışılacaktır. Bu tedbirleri uygulayan Taraf, Hükümetlerarası Denizcilik Danışma Teşkilâtını (IMCO) haberdar edecektir.

Madde 10

1. Kendi sahillerini kirletme tehlikesi taşıyan petrol ve diğer zararlı maddelerle mücadele etmek üzere yardıma ihtiyacı bulunan herhangi bir Taraf, önce bu kirlilikten en fazla zarar görmesi muhtemel olan Taraflardan başlamak üzere, 6. maddede belirtilen şekilde, diğer Taraflardan doğrudan doğruya veya Bölge Merkezi aracılığı ile yardım isteyebilir. Bu yardım ilgili Tarafa özellikle, uzman tavsiyeleri, denizde yürütülecek ameliyeler için gerekli malzeme, araç, gereç ve vasıtaların sağlanması veya tahsis edilmesi olabilir.

2. Kirlilikle mücadele için faaliyete geçmiş bulunan Tarafların, ameliyenin düzenlenmesi üzerinde anlaşamamaları halinde, Bölge Merkezi Tarafların iznini alarak, sözkonusu Taraflarca tahsis edilmiş olan imkânların koordinasyonunu yapar.

Madde 11

İşbu Protokolün Bölge Merkezi hakkındaki 6., 7., 8., 9.ve 10. maddelerinin ilgili hükümlerinin uygulanması, muhtemelen kurulacak Alt Bölge Merkezlerine de, Alt Bölge Merkezlerinin hedefleri, görevleri, Bölge Merkezi ile olan münasebetleri göz önüne alınarak, uygun şekilde yaygınlaştırılacaktır.

Madde 12

1. İşbu Protokole Taraf Olanların olağan toplantıları

Sözleşmenin 14. maddesi uyarınca düzenlenen Sözleşme Taraflarının olağan toplantıları sırasında yapılır. İşbu Protokolün Tarafları, Sözleşmenin 14. maddesine uygun olarak olağanüstü toplantılar da düzenleyebilirler.

2. İşbu Protokol Taraflarının toplantılarının amacı:

a. Protokolün uygulanmasına nezaret etmek ve alınan tedbirlerin uygun olup olmadığını ve özellikle Ek'ler şeklinde olmak üzere başka tedbirler almanın gerekip gerekmediğini incelemek;

b. İşbu Protokola yapılmış her eki tekrar gözden geçirmek ve gerekiyorsa değişiklikler yapmak;

c. İşbu Protokolün uygulanmasında ihtiyaç duyulan bütün diğer görevleri yerine getirmektir.

Madde 13

1. Sözleşmenin bütün Protokollerle ilgili hükümleri işbu Protokola da uygulanır.

2. Protokola Taraf Olanlarca başka türlü bir anlaşmaya varılmadığı takdirde, Sözleşmenin 18. maddesine uygun olarak kabul edilen iç tüzük ve malî hükümler, işbu Protokol için de uygulanır.

BUNUN ŞAHİDİ Olarak aşağıda imzaları bulunanlar, kendi hükümetleri tarafından tam yetkili kılınarak, işbu Sözleşmeyi imzalamışlardır.

16 Şubat 1976 günü Barselona'da Arap, İngiliz, Fransız ve İspanyol dillerinde birer nüsha olmak üzere düzenlenen dört metin eşit derecede geçerlidir.

Ek I

İşbu Protokolün 8. Maddesine Göre Hazırlanacak Raporun Muhtevası

1. Genel kural olarak her rapor, mümkün olduğu ölçüde:

a. Kirlenme kaynağının mahiyetini (mümkünse geminin hüviyetini),

b. Olayın veya gözlemin coğrafî mevkiini, saat ve tarihini,

c. Bölgede rüzgârın ve denizin durumunu, ve

d. Kirlenme kaynağı bir gemi ise, onun hakkında uygun teferruatı ihtiva edecektir.

2. Özellikle her rapor, mümkün olduğu ölçüde:

a. Kirlenmeye sebep olan zararlı maddelerin niteliği hakkında teferruatlı bilgileri ve bu maddelerin teknik isimlerinin doğrusunu (doğru teknik isim yerine ticarî isim kullanılmamalıdır),

b. Denize atılmış bulunan veya atılması ihtimali olan zararlı maddelerin tahminî veya hatâsız miktarını, yoğunluğunu ve muhtemel durumunu,

c. İmkân elverdiği ölçüde, ambalajın ve maddeyi tanımaya yarayacak markaların tasvirini, ve

d. Yollayanın, alıcının veya imalâtçının ismini ihtiva edecektir.

3. Mümkün olduğu ölçüde, her rapor açık ve seçik olarak denize atılan veya atılması ihtimali olan zararlı maddenin bir hidrokarbür olup olmadığını, zararlı maddenin katı veya sıvı veya gaz hallerinden hangisinde bulunduğunu ve bu maddenin yığın veya paket halinde, özel kalıplardan, taşınabilir tanklardan veya karayolu veya demiryolu nakliyatında kullanılan tanklardan hangisinde nakledilmekte olduğunu belirtir.

4. İmkân elverdiği ölçüde, her rapor, muhataplarından biri tarafından istenen veya rapor mükellefinin uygun bulduğu diğer bütün bilgiler ile de tamamlanmalıdır.

5. İşbu Protokolün 8. maddesinin 1. paragrafında belirtilen kişiler:

a. İlk raporu, mümkün olduğu ölçüde, durumun gelişmesi ile ilgili bilgilerle tamamlamalı, ve

b. Zarar görmüş Devletlerden gelen tamamlayıcı bilgi taleplerini, mümkün olduğu ölçüde, yerine getirmelidir.