Bu
Esaslar, 16 Eylül 1988 tarih ve 19931 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanmıştır.
Amaç ve Kapsam
Madde 1 - Bu Esasların
amacı; 12/6/1988 tarihli 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Özel Çevre
Koruma Bölgesi” (Bölge) olarak ilan edilen alanların ve çevresinin doğal
güzelliklerinin, tarihi kalıntılarının, ekolojik dengesinin, sualtı ve suüstü
canlı ve cansız varlıklarının korunmasını ve bunların ileriki nesillere
intikalini sağlamak, bu alanın parsel bazına kadar planları yapmak ve
yaptırmak, bu bölgeden yararlanma şartları ve işaretleri belirlemek ve diğer
hususlara ilişkin usül esasları tesbit etmektir.
Dayanak
Madde - 2 Bu Esaslar, 2872 sayılı Çevre Kanununun 9
uncu maddesi ile bu maddeye dayanılarak çıkarılan 12/6/1988 tarihli ve 88/13019
sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca hazırlanmıştır.
Kurul
Madde - 3 Bu Esaslar’da belirtilen hizmetlerin
gerçekleştirilmesi amacıyla Başbakanlık Müsteşarının başkanlığında Kültür ve
Turizm Bakanlığı Müsteşarı, Çevre Genel Müdürü, Orman Genel Müdürü ile Özel
Çevre Koruma Bölge Başkanından teşekkül eden “Çevre Koruma Kurulu” kurulmuştur.
Kurul; Başkanın çağrısı üzerine toplanır. Kararlar katılanların oy
çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde Kurul Başkanının bulunduğu taraf
üstün sayılır.
Kurul Başkanının bulunmadığı hallerde Kurula Özel Çevre Koruma Bölgesi
Başkanı başkanlık eder.
Kurulun sekreterya hizmetlerini Özel Çevre Koruma Bölgesi Başkanlığı
yapar.
Kurulun görevleri şunlardır:
a)
Uluslararası
anlaşmalar dikkate alınmak suretiyle özel çevre koruma bölgesinde kara, kıyı ve
deniz kaynaklarının verimliliklerinin korunmasını, kirlenmesinin önlen-mesini,
bu bölgenin geliştirilmesini ve tüketilmiş stokların yeniden korunmasını
sağlayıcı tedbirleri almak,
b)
Özel Çevre koruma
bölgesindeki mevcut çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planları ile
revizyonlarının; tamamen veya kısmen, plan degişiklikleri de dahil ada ve
parsel bazına kadar yaptırılmasına veya değiştirilmesine karar vermek,
c) Özel çevre koruma bölgesinde hangi çeşit tesislerin nerelerde yapılacağına, bu konuda ilgililere taşınmaz mal tahsisine ve yapı izni verilmesine ilişkin esasları belirlemek,
d)
Kamu yararının
gerektirdiği hallerde gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde
bulunan taşınmaz malların mevzuatına uygun olarak kamulaştırılması-na karar
vermek,
e)
Her türlü tesisten
ve yatlardan alınacak ücretleri tesbit etmek,
f)
Altyapı plan, proje
ve tesisleri hakkında karar vermek,
g)
Bu Esasların amacı
ile ilgili her türlü prensip kararını almak.
Teşkilat
Madde 4 - Özel Çevre
Koruma Bölgesi Başkanlığı Başbakanın onayı ile kurulur.
Görev ve Yetkiler
Madde 5 - 12/6/1988
tarihli ve 88/13019 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen alanların
korunması amacı ile kurulması öngörülen Özel Çevre Koruma Bölgesi Başkanlığı,
Çevre Koruma Kurulu’nun kararlarını da dikkate alarak aşağıdaki görevleri
yapar.
a)
Özel Çevre Koruma
Bölgesi olarak ilan edilen alanların doğal güzellikleri ve tarihi
kalıntılarının ve ekolojik dengenin korunması hususunda her türlü araştırma ve
incelemeleri yapar ve yaptırır,
b)
Bu alanların mevcut
çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planları ile revizyonlarının; tamamen veya
kısmen plan değişiklikleri dahil ada ve parsel bazına kadar imar mevzuatındaki
plan yapım ve teknik esaslarına göre yeniden incelenmesini, doğal çevreyi
olumsuz yönde etkileyeceği belirlenen projelerin yeniden yapılmasını, yerli ve
yabancı kişilere yaptırılmasını veya değiştirilmesini sağlar,
c)
Bu alanlarda, taraf
olduğumuz uluslararası sözleşmeler ve ulusal mevzuatla koruma altına alınan
tarihi eserler ile canlı ve cansız varlıkların korunması için gereken
tedbirleri alır veya aldırır; kara, kıyı ve deniz kaynaklarının
verimliliklerinin korunması, geliştirilmesi ve tüketilmiş stokların yeniden
kurulmasını temin eder ve ettirir; ekolojik öneme sahip alanlarda çevre
mevzuatı uyarınca belirlenen zonlarda, koruma ile ilgili tedbirleri alır veya
aldırır,
d)
Bu alan içerisinde
her türlü alıcı ortamın kirlenmelerden korunması amacıyla, ilgili mevzuata göre
kirletici tesislerin kurulmasını yasaklar, faaliyetlerini sınırlar ve gerekirse
bölgenin özelliklerine göre özel kirlenme standartlarını belirler,
e)
Gemi, yat ve
benzeri deniz araçlarının bu alanlarda geçişlerini düzenler ve sözkonusu
alanları bozacak veya buralara zarar verecek boşaltma veya atık tasfiyesi
işlemlerini yasaklar,
f)
Hangi çeşit
tesislerin nerelerde yapılacağına, bu konuda ilgililere taşınmaz mal tahsisine
ve yapı izni verilmesine ilişkin olarak Çevre Koruma Kurulunca belirlenen
esasların uygulanmasını sağlar,
g)
Özel hukuk tüzel
kişileri ile gerçek kişilerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz malları, Çevre
Koruma Kurulunun kararına ve mevzuata uygun olarak kamulaştırır,
h)
Bu alanlarda
altyapıyı planlar, altyapı proje ve tesislerini öncelikle yapar veya yaptırır,
i)
Gerektiğinde her
çeşit araştırma, proje ve taahhüt işlemlerinin sözleşme ile yaptırılmasını
temin eder,
j)
Bu alanlarda
kurulacak tesislerin işletilmesini sağlar,
k)
Her türlü tesisten
ve yatlardan alınacak ücretleri Kurula teklif ve Kurul kararı dogrultusunda tahsil
eder. Ayrıca çöp toplama dahil, verilecek diğer hizmetlerden mevzuatına göre
alınacak ücretleri tahsil eder.
l)
3 üncü maddenin (d)
bendine göre Çevre Koruma Kurulu’nca verilen kamulaştırma kararlarını
Başbakanın onayına sunar.
m)
Bu konuda verilecek
diğer görevleri yapar ve uygulamayı takip eder.
Koruma
ve Yapılanma Esasları
Madde 6 - Özel Çevre Koruma Bölgesinde yapılacak her türlü yapı ve tesis Kurulca
belirlenecek esaslar çerçevesinde Başkanlığın iznine tabidir.
Bu bölge için kat sınırlaması konulabilir; inşaatların
deniz cephesini en az işgal edecek şekilde planlanması ve kanalizasyon atık ve
artıkların çevreyi ve denizi kirletmeyecek şekilde yapılması zorunludur. Alt
yapı yapılması, atık ve artıkların arıtılmasını veya açık denize atılmasını
sağlayacak şekilde düzenlenir.
Doğayı bozmamak ve doğa ile uyum sağlamak
şartıyla restoran, kafeterya, büfe, plaj, satış yeri, ofis, iskele, yat ikmal,
bakım ve onarım yerleri ile bölgenin gerektirdiği diğer tesisler, günübirlik
hizmet tesisleri ve müştemilatı ile yat yolcularının kısa süre dinlenmelerini
sağlamak üzere az sayıda sınırlı yatak kapasitesine sahip yat-oteller (yatel)
için inşaat ve işletme izni verilebir.
Katıldığımız uluslararası koruma sözleşmeleri ile
çevre mevzuatı esasları dikkate alınarak düzenlenecek özel koruma bölgesi
planlarının yürürlüğe konulması suretiyle yeni uygulama imar planları
yapılıncaya kadar; mevcut uygulama imar planlarına göre yapı ruhsatı almış
binaların durumları, Başkanlıkça incelenerek uygun görüşenlerin inşaatının
devamına veya projesinin değiştirilmesi şartıyla devamına müsaade edilebilir.
Mevcut nazım ve uygulama imar planlarına ve mevzuata aykırı her türlü
yapı, usulüne göre yıktırılır.
Harcamalar
Madde 7 - 12/6/1988
tarihli ve 88/13019 sayılı Kararnamede öngörülen hizmetlerin gerçekleştirilmesi
maksadıyla Başbakanlık Bütçesine gerekli ödenek konulur.
Düzenleme Yetkisi
Madde 8 - Özel Çevre
Koruma Bölgesi olarak ilan edilen alanlarla ilgili her türlü genelge ve
düzenlemeyi yapmaya Başbakanlık yetkilidir.
Geçici Madde 1 - 6831
sayılı Orman Kanunu uyarınca yapılan tahsisler ile 2634 sayılı Turizmi Teşvik
Kanunu çerçevesinde çıkarılan 8/11/1984 tarihli ve 84/8734 sayılı, 7/11/1985
tarihli ve 85/10036 sayılı, 18/3/1987 tarihli ve 87/11608 sayılı, 11/9/1987
tarihli ve 87/12106 sayılı kararnamelerin eki krokilerde belirtilen yerlerle
ilgili düzenlemeler, 12/6/1988 tarihli ve 88/13019 sayılı Kararnameye göre
yeniden değerlendirilir.
Bu alanlarda ön izin verilen veya kesin tahsis yapılmış olanlar ile özel
mülkiyetteki projelerin, bu Esaslara göre hazırlanacak çevre düzeni, nazım ve
uygulama imar planına uygun hale getirilmesi için Özel Çevre Koruma Bölgesi
Başkanlığınca süre verilir. Çevre düzeni, nazım ve uygulama imar planları
hazırlanıp yürürlüğe girene kadar, bu bölge de herhangi bir inşaat ameliyesi
yapılamaz.
2863 sayılı Kanun çerçevesinde alınan SİT kararları saklıdır.
Geçici Madde 2 - Bu
Esaslar uyarınca 1988 yılında yapılacak harcamalar Başbakanlık bütçesine
aktarılacak ödenekten karşılanır.
Yürürlük
Madde 9 - Bu Esaslar
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 10 - Bu Esasları
Başbakanlık yürütür.