KENTSEL ATIKSU ARITIMI YÖNETMELİĞİ HASSAS VE
AZ HASSAS SU ALANLARI TEBLİĞİ
Bu Tebliğ 27 Haziran 2009 tarih ve 27271 sayılı Resmî Gazete’de
yayınlanmıştır.
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak
Amaç
ve kapsam
Madde
1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 8/1/2006 tarihli ve
26047 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Kentsel Atıksu
Arıtımı Yönetmeliği uyarınca hassas su alanları ve az hassas su alanlarının
tespiti, izlenmesi ile bu alanlara yapılacak kentsel atıksu
deşarjlarının tabi olacağı usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
Madde
2 – (1) Bu Tebliğ, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanunu ile 8/1/2006 tarihli ve 26047 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği'nin 5, 6, 8, 11 ve
12 nci maddeleri ile Geçici 2 nci
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde
3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Az hassas su alanı: Morfoloji, hidroloji ya da özel hidrolik şartlara göre atıksu deşarjının çevreyi olumsuz yönde etkilemediği deniz,
haliç ve lagün gibi kıyı su ortamları ile hassas su alanları haricindeki kıyı
sularını,
b) Birincil arıtma: Arıtma tesisine
giren atıksuyun BOİ5'inin en az %20 ve
askıda katı maddelerin en az %50 oranında gideriminin
sağlandığı fiziksel/mekanik ve/veya kimyasal işlem/işlemler ya da diğer
işlemlerle arıtılmasını,
c) Eşdeğer nüfus (E.N.): Ham atıksuyun günlük BOİ5 miktarı 60 gr
(gr/kişi/gün) esas alınarak endüstriyel atıksu için
dikkate alınan biyokimyasal olarak oksitlenebilen organik madde yükünü,
ç) Gri Alanlar: Morfolojik ve su
kalitesi özelliklerine göre kentsel atık su girdilerinin ötrifıkasyon
riski oluşturabileceği düşünülen ve/veya potansiyel olarak ötrofikasyon
riski taşıdığı tespit edilen ancak veri yetersizliği olan izlenmesi gereken
haliçler ve kıyı sularını,
d) Hassas su alanı: Ötrofık
olduğu belirlenen veya gerekli önlemler alınmazsa yakın gelecekte ötrofık hale gelebilecek doğal tatlı su gölleri, diğer
tatlı su kaynakları, haliçler ve kıyı suları, önlem alınmaması halinde yüksek
nitrat konsantrasyonları içerebilecek içme suyu temini
amaçlanan yüzeysel tatlı sular ve diğer sebeplerle daha ileri arıtma gerektiren
alanlarını,
e) İkincil arıtma: Kentsel atıksuların genellikle Kentsel Atıksu
Arıtımı Yönetmeliği Tablo l'deki şartları sağlayacak
şekilde birincil arıtmaya ilave olarak biyolojik arıtma veya diğer proseslerle arıtılmasını,
f) Normal su alanı: Hassas su alanları
dışında kalan kıta içi su ortamlarını,
g) Ötrofikasyon:
Suların, besi maddelerince özellikle azot ve/veya fosfor bileşiklerince, alg ve
daha yüksek yapılı organizmaların üremesini hızlandıracak, böylece sudaki
canlıların dengesini bozacak ve su kalitesinde istenmeyen değişimlere yol
açacak şekilde zenginleşmesini,
ğ) Uygun arıtma: Kentsel atıksuyun, Kentsel Atıksu Arıtımı
Yönetmeliği ve diğer ilgili yönetmeliklerin ilgili hükümleri ile kalite
amaçlarını karşılayacak şekilde alıcı ortama deşarjını sağlayacak herhangi bir proses ve/veya bertaraf/deşarj sistemiyle arıtılmasını,
h) Üçüncül arıtma: İkincil arıtmadan
çıkan atık suyun kalitesini daha fazla iyileştirmek için ikincil arıtma ile birlikte
veya ayrıca uygulanan arıtma olup,
Kentsel atıksuların genellikle Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Tablo 2'deki şartlara uygun
olacak şekilde azot ve/veya fosfor giderimini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İlke ve Esaslar
Genel
ilkeler
Madde
4 – (1) Belirlenen hassas, az
hassas, normal ve gri alanların yapılacak/yapılan izleme çalışmaları sonucuna
göre dört yılda bir gözden geçirilmesi esastır.
(2) Bu alanlara yapılan kentsel atıksu deşarjlarında Kentsel Atıksu
Arıtımı Yönetmeliği ile bu Tebliğ hükümlerine uyulması esastır.
(3) Hassas su alanlarının ve az hassas
su alanlarının Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliğinin
EK I’inde yer alan kriterlere
göre belirlenmesi bu Tebliğin temel ilkesidir.
(4) Normal su alanlarına deşarjlarda
ikincil arıtma veya eşdeğer bir arıtmaya tabi tutulması esastır.
(5) İçme suyu havzalarında, havza
özellikleri dikkate alınarak belirlenen özel hükümler geçerlidir.
(6) Bakanlık, bilimsel çalışmalar
sonucunda alıcı su ortam özelliklerinin olumsuz etkilendiğini tespit ettiği
durumlarda, Atıksu Altyapı Yönetimlerini bu Tebliğ
hükümlerinde belirtilen arıtma seviyesinden daha kısıtlayıcı şartlara tabi
tutabilir.
(7) Eşdeğer nüfusu 10.000 kişi üzeri
olan atıksu toplama alanlarında yeni
projelendirilecek atıksu arıtma tesisleri, gelecekte
su ortamının hassas alan ilan edilmesi olasılığına uyum sağlayabilecek şekilde
tasarlanır.
(8) Kentsel atıksu
deşarjları açısından bu Tebliğ kapsamında haliç ve kıyı sularında hassas, az
hassas ve gri alanların sınırının kıyıdan 0,6 deniz mili açığa kadar alınması
esastır.
Kıyı
ve haliç sularında hassas ve az hassas su alanları ve belirlenmesi kriterleri
Madde
5 – (1) Hassas ve az hassas su alanlarının
belirlenmesinde aşağıdaki kriterler dikkate alınır.
a) Su alanının morfolojik ve coğrafik
özellikleri: Kıyı alanı taban eğimi (kıyı sularının sığ/derin olma durumu) ve
kıyısal özellikleri (koy, körfez varlığı ve bunların kapalılık durumu)
b) Hidro-dinamik
ve ışık geçirgenliği özellikleri: Bölgenin akıntı rejimi (su sirkülasyonu)
ve kıyı-açık deniz değişim özellikleri (kıyı sularının yenilenme hızı), su
kolonunda mevsimsel yoğunluk tabakalaşması, seki disk derinliği (ışık
geçirgenliği)
c) Bölgenin ayrıcalıklı ekolojik özellikleri (balık üretim alanları, deniz
çayırları, koruma alanları ve benzeri)
ç) Kaynaklarına göre atık su kirlilik
yükleri ve dağılımları: Kıyı sularını besleyen nehir ve kentsel atıksu kaynaklı azot, fosfor ve organik madde yükleri,
karşılaştırmalı değerlendirmeleri, hassas alan ve referans alanlardaki
dağılımı, noktasal değişimleri, ekolojik etkileri,
atık su ve nehirlerin hassas/ötrofik veya ötrofik hale gelebilecek kıyısal alanlara taşınma riski.
d) Bu Tebliğin Ek-3'ünde yer alan su
kalitesi ötrofikasyon kriterleri.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında
belirtilen kriterlere göre belirlenen hassas alanlar,
koordinatları ile birlikte bu Tebliğin EK-l.C'sinde;
Az hassas alanlar ise EK-2'sinde yer almaktadır. Ayrıca bu Tebliğin EK-4'ünde
söz konusu alanları gösteren harita verilmektedir.
İç
sularda hassas ve normal su alanları ve belirlenmesi kriterleri
Madde
6 – (1) İç Sularda Hassas ve
Normal Su Alanlarının Belirlenmesinde Kentsel Atıksu
Arıtımı Yönetmeliğinin Ek 1’indeki esaslar dikkate alınır.
(2) Bu maddenin birinci fıkrasında
belirtilen kriterlere göre belirlenen hassas alanlar
Bu Tebliğin EK-l.A ve EK-l.B'sinde belirtilmektedir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Diğer
hükümler
Madde
7 – (1) Bakanlık yapılacak
analiz ve teknik çalışmalar neticesinde gerekli gördüğü yerlerde, 50.000 ve
üzerinde eşdeğer nüfusa sahip yerleşim alanlarında ikincil arıtmaya ek olarak
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği ekinde yer alan
Tablo 2'de belirtilen şartlarda uygun arıtma isteyebilir.
(2) Gri alanlarda kentsel atık su
deşarjlarının, ötrofikasyona neden olabileceği ve
alanın kullanım amacı göz önünde bulundurularak; uygun arıtma ile beraber derin
deniz deşarjı ile bertarafına izin verilebilir.
(3) Yüzme ve rekreasyon
amacıyla kullanılan hassas, az hassas ve gri alanlara yapılacak kentsel atıksu deşarjlarının, dezenfeksiyon yapıldıktan sonra
deşarjı veya Derin Deniz Deşarjı ile bertarafı
sağlanır.
(4) Bu Tebliğin yayım tarihinden sonra
yapılacak bu Tebliğ kapsamına giren tüm proje onaylarında bu Tebliğ hükümleri
uygulanır.
İzleme
ve denetim
Madde
8 – (1) Bu Tebliğe konu olan
alanların değerlendirilmesi için Bakanlık tarafından izlenme programları
hazırlanır.
Yaptırım
Madde
9 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini yerine getirmeyenlere 2872 sayılı Çevre
Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre yaptırım uygulanır.
Yürürlük
Madde
10 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde
11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.